Pracownik zatrudniony w spółce pracowniczej na czas nieokreślony zamierza sprzedać posiadane akcje spółki firmie konkurencyjnej, która dąży do przejęcia tej spółki. W tym celu zawarł umowę przedwstępną sprzedaży swoich akcji. Czy na tej podstawie prezes spółki może rozwiązać z nim umowę o pracę za wypowiedzeniem?
Postępowanie pracownika uzasadnia rozwiązanie z nim umowy o pracę za wypowiedzeniem z powodu utraty zaufania pracodawcy i naruszenia obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy.
Pracownik jest obowiązany dbać o dobro zakładu pracy. Jest to jeden z podstawowych obowiązków pracowniczych wynikających ze stosunku pracy (art. 100 § 2 pkt 4 K.p.). Dlatego też, w razie naruszenia przez pracownika tego obowiązku, pracodawca jest uprawniony do wypowiedzenia mu umowy o pracę. W przypadku gdy to naruszenie jest ciężkie, może nawet rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika na podstawie art. 52 § 1 pkt 1 K.p.
Ważne: Obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy dotyczy wszystkich pracowników, niezależnie od podstawy nawiązania stosunku pracy oraz rodzaju wykonywanej przez nich pracy. |
Utrata zaufania ze strony pracodawcy może wynikać z różnych przejawów niewłaściwego zachowania się pracownika, ale niekoniecznie musi przesądzać o jego winie. W zależności bowiem od zajmowanego stanowiska, charakteru wykonywanej pracy czy specyfiki działalności prowadzonej przez pracodawcę na zarzut ten może narazić się także pracownik, któremu trudno będzie przypisać zawinione działanie, ale jednocześnie, z uwagi na określone okoliczności, nie może on oczekiwać od pracodawcy, że będzie go dalej zatrudniać.
Dobro zakładu pracy obejmuje jego istnienie, rozwój oraz sprawne funkcjonowanie. Warto zaznaczyć, że w art. 100 § 2 pkt 4 K.p. nie tylko zawarty jest obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy i chronienia jego mienia, ale także obowiązek zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 28 kwietnia 1997 r. (sygn. akt I PKN 118/97, OSNP 1998/7/206), powinności określone w art. 100 § 2 pkt 4 K.p. są ustanowieniem szczególnej zasady lojalności pracownika względem pracodawcy, z której przede wszystkim wynika obowiązek powstrzymania się pracownika od działań zmierzających do wyrządzenia pracodawcy szkody czy nawet ocenianych jako działania na niekorzyść pracodawcy. W takich sytuacjach zachowanie pracownika powinno być oceniane w ten sposób, że nacisk należy położyć nie tyle na zawiniony (niezawiniony) bądź też legalny (bezprawny) charakter jego zachowania się, ile na zachowanie przez niego lojalności względem pracodawcy. Takie określenie obowiązku dbania o dobro zakładu pracy ma istotne znaczenie także w przypadku spółki pracowniczej, dla której fundamentem jej istnienia są akcjonariusze będący równocześnie jej pracownikami. Wspólnym interesem pracowników - akcjonariuszy jest niedopuszczenie do przejęcia kontroli nad spółką przez inny podmiot. W tym kontekście działania pracownika wspierające dążenia innej, konkurencyjnej firmy do przejęcia kontroli nad spółką (zawarcie umowy przedwstępnej sprzedaży akcji), choć dokonywane w ramach uprawnień przysługujących mu jako akcjonariuszowi, z pewnością mogą być ocenione przez pracodawcę jako nielojalne, gdyż szkodzą jego interesom i pozostają w kolizji ze wspólnym dobrem pracowników i prowadzonej działalności. W takiej sytuacji można więc uznać, że pracownik naruszył obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy, szkodząc interesom pracodawcy, czego skutkiem była utrata do niego zaufania.
W świetle powyższego takie postępowanie stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 4 lutego 2011 r. (sygn. akt II PK 199/10) stwierdzając, że: "Spółka pracownicza może zwolnić pracownika, jeśli ten nie dba o jej dobro. Jest tak na przykład wtedy, gdy chce on sprzedać jej akcje innej spółce, która dąży do jej wrogiego przejęcia.".
|