W połowie lipca br. zatrudniliśmy absolwenta szkoły wyższej, początkowo na okres próbny na 1/2 etatu, a następnie w pełnym wymiarze. Jaki wymiar urlopu mu przysługuje?
W myśl art. 153 § 1 K.p., pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku (tzw. urlop cząstkowy).
Przez wymiar przysługujący po przepracowaniu roku (roczny) należy rozumieć:
a jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy - proporcjonalny do tego wymiaru, po zaokrągleniu niepełnego dnia w górę (art. 154 § 1-2 K.p.).
| Ważne: Obliczając terminy nabywania prawa do urlopów cząstkowych stosuje się zasady potoczne, a nie cywilistyczne. |
Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 19 grudnia 1996 r., sygn. akt I PKN 47/96 (OSNP 1997/17/310) i uchwale z 21 maja 1991 r., sygn. akt I PZP 16/91 (OSNC 1992/1/10), a także PIP w piśmie z 17 stycznia 2011 r., znak GPP-364-4560-103-1/10/PE/RP.
| Przykład |
Pracownik (absolwent szkoły wyższej) podjął pierwszą w życiu pracę zawodową od 1 października br. w pełnym wymiarze czasu pracy. Pierwszy miesiąc pracy zakończył się 31 października br., a tym samym w tym dniu pracownik nabył prawo do urlopu cząstkowego w wymiarze 1,66 dnia. Gdyby pracę podjął od 2 października br., to prawo do pierwszego urlopu nabyłby w dniu 1 listopada br.
Co do udzielania urlopu cząstkowego, to jak wyjaśnił Główny Inspektorat Pracy w piśmie z 5 lipca 2010 r. (znak GPP-110-4560-41-1/10/PE/RP): "(...) Wymiar pierwszego urlopu stanowi ułamek 1/12 z wymiaru przysługującego pracownikowi po przepracowaniu roku, czyli z 20 dni. Otrzymany wynik nie jest liczbą całkowitą (1,66), brak jest natomiast ustawowej regulacji zaokrąglania wymiaru tego urlopu do pełnych jednostek tak, jak jest to przewidziane w stosunku do urlopu pracowników niepełnoetatowych (art. 154 § 2 K.p.).
W związku z powyższym w praktyce powstają wątpliwości co do sposobu udzielania urlopu, którego wymiar nie jest określony w pełnej jednostce dnia. Naszym zdaniem, z uwagi na brak szczególnej regulacji, należy stosować określony w art. 1542 K.p. ogólny sposób udzielania urlopu z przeliczeniem na godziny. Pracodawca może, z korzyścią dla pracownika, zaokrąglić w górę ustalony wymiar urlopu do pełnych godzin lub do pełnych dni, pamiętając jednak, aby wymiar urlopu pracownika w roku kalendarzowym nie przekroczył przysługującego mu wymiaru, czyli 20 dni (160 godzin).". W kontekście zadanego pytania istotny jest również moment nabycia uprawnienia, bowiem przepis art. 153 § 1 K.p. odnosi się do wymiaru przysługującego zainteresowanemu w tym dniu, a dokładniej do wymiaru urlopu przysługującego pracownikowi po przepracowaniu roku licząc od tego dnia.
Dodajmy, że zdaniem resortu pracy nie chodzi o wymiar odpowiednio do stażu powiększonego o rok, jak powszechnie przyjmowano w doktrynie, ale o rzeczywisty okres zaliczalny: "(...) w dniu ustalenia prawa do tego urlopu (...)" (por. pismo MRPiPS udostępnione naszemu Wydawnictwu 9 grudnia 2016 r.). Zatem podstawą do obliczenia urlopu cząstkowego jest wymiar roczny ustalony odpowiednio do wielkości etatu obowiązującej w dniu ustalania tego prawa.
| Przykład |
Przyjmujemy, że pracownik z pytania poza szkołą wyższą nie udowodnił żadnej innej aktywności zaliczanej do urlopu oraz że był/jest zatrudniony w ramach umów na:
Dotychczas nabył prawo do dwóch urlopów cząstkowych po 0,83 dnia (20 dni x 1/2 etatu = 10 dni; 10 dni x 1/12 = 0,83 dnia), co nastąpiło 14 sierpnia i 14 września oraz jednego w wymiarze 1,66 dnia (20 dni x 1/12), co nastąpiło 14 października. Urlopy cząstkowe nabędzie jeszcze 14 listopada i 14 grudnia br., każdy w wymiarze 1,66 dnia.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
