Rok temu odziedziczyłam z rodzeństwem spadek po mamie. Czy prawdą jest, że w ciągu roku mamy obowiązek przeprowadzić sprawę o dział spadku? Jeśli zdecydowalibyśmy się na taki krok, to w jaki sposób dokonać tej czynności - w formie umowy, czy konieczne jest założenie sprawy sądowej?
Sprawa o dział spadku nie jest wymagana prawem. Nie trzeba jej przeprowadzać w żadnym terminie.
Do nabycia spadku dochodzi z chwilą śmierci spadkodawcy. Od tej chwili spadkobiercy stają się współwłaścicielami przedmiotów wchodzących do spadku. Każdy posiada taki udział we współwłasności, jaki wynika z udziału w spadku. Podobnie jak inni współwłaściciele, spadkobiercy mogą utrzymywać stan współwłasności przez dowolny czas. Niemniej jednak prędzej czy później do zniesienia współwłasności dojdzie, choćby z tego powodu, że trudno korzystać np. z jednej nieruchomości, jednego samochodu przez wiele osób, często mieszkających w różnych miejscach. Przeważą tutaj względy praktyczne.
Sądowa sprawa o dział spadku może okazać się mniej kosztowna niż podział umowny.
Podstawową zaletą działu spadku jest to, że po dokonaniu określonej czynności spadkobiercy stają się wyłącznymi właścicielami ściśle określonych rzeczy i praw, a więc stan współwłasności masy spadkowej znika (przy dziale całkowitym) bądź ulega znacznemu uszczupleniu (przy dziale częściowym). Dział spadku może nastąpić na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu, na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Wynika to z art. 1037 § 2 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.). Sądowy dział spadku powinien zasadniczo obejmować cały spadek. Natomiast podział umowny może objąć cały spadek lub być ograniczony do części spadku. Dział umowny spadku wchodzi w grę tylko wtedy, gdy wszyscy spadkobiercy są ze sobą zgodni. Sprawy sądowej nie trzeba jednak wykluczać, nawet jeśli spadkobiercy są zgodni co do działu spadku. Opłata sądowa od takiego postępowania wynosi 500 zł, a gdy spadkobiercy złożą zgodny wniosek podziału, tylko 300 zł. Jeśli dział spadku połączony jest ze zniesieniem współwłasności, wówczas opłata sądowa wynosi odpowiednio 1.000 zł albo 600 zł (dział spadku u notariusza byłby w takiej sytuacji wielokrotnie droższy, choć na pewno szybszy). W sytuacji gdy umowa o dział spadku musiałaby zostać zawarta w formie aktu notarialnego, sądowy dział będzie tańszy (taksa notarialna powiększona o stawkę podatku VAT będzie wyższa niż opłata sądowa).
|