Chciałabym zaadoptować wraz z mężem dziecko. Wychowaliśmy dwoje własnych dzieci. Mamy możliwości finansowe oraz lokalowe, które pozwalają zapewnić dziecku dobre warunki dla jego rozwoju. Czy to prawda, że przeszkodą dla adopcji dziecka jest bardzo duża różnica wieku pomiędzy rodzicem adopcyjnym a dzieckiem? Czy w przepisach został przewidziany maksymalny wiek dla rodzica zamierzającego przysposobić dziecko?
Przepisy nie odnoszą się do wspomnianych w pytaniu kwestii w sposób precyzyjny, tj. nie określają ani minimalnego wieku między adoptującym rodzicem a adoptowanym dzieckiem, ani też maksymalnego wieku rodzica adopcyjnego. Nie oznacza to jednak, że kwestia wieku nie ma w kontekście adopcji (przysposobienia) znaczenia.
Zgodnie z przepisami między przysposabiającym a przysposobionym powinna istnieć odpowiednia różnica wieku. Wymóg taki przewiduje art. 1141 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2023 r. poz. 2809). Kodeks nie określa powyższego pojęcia, tym samym to rzeczą sądu jest dokonanie w każdej sprawie oceny, czy różnica wieku jest odpowiednia. Zasadą powinna być normalna różnica wieku występująca miedzy rodzicami a dziećmi. W jednym z orzeczeń sąd wskazał, że różnica pięćdziesięciu lat między wiekiem przysposabiającego i przysposobionego nie może być uznana za nienormalną. Sam fakt jej wystąpienia nie może wyłączać dojścia do skutku przysposobienia, jeżeli nie istnieją przy tym inne okoliczności, które z uwagi na dobro dziecka sprzeciwiałyby się jego orzeczeniu. Przeszkoda wieku nie może być traktowania formalnie i rutynowo (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 22 maja 2024 r., sygn. akt III SA/Kr 1559/23). Z kolei w innym orzeczeniu SN stanął na stanowisku, że w sytuacji gdy przysposabiający ma 27 lat życia, jest zarazem mężem matki dziecka, o którego przysposobienie chodzi, wychowuje je i dobro dziecka przemawia za jego przysposobieniem, różnica wieku lat 13 między przysposabiającym a dzieckiem nie może stanowić przeszkody do przysposobienia (por. postanowienie SN z dnia 22 czerwca 1972 r., sygn. akt III CRN 133/72).
Różnica wieku między rodzicami adopcyjnymi a adoptowanym dzieckiem powinna być zatem zasadniczo taka jak różnica wieku zwykle występująca między rodzicami a ich biologicznym dzieckiem, co w praktyce oznacza, że najczęściej jest to różnica wieku mieszcząca się w przedziale od 18 do 40 lat. Nie jest to jednak regułą. Często w konkretnym przypadku większe znaczenie należy nadać dojrzałości emocjonalnej rodzica adoptującego dziecko, a nie jego dojrzałości stricte metrykalnej. Najistotniejsze w sprawie o adopcję jest zatem ustalenie, czy rodzic dysponuje szeroko pojętymi "kwalifikacjami osobistymi" i w tym kontekście należy dokonywać oceny, czy w konkretnym przypadku przedmiotowa różnica wieku jest "odpowiednia".
|