Kto ma obowiązek złożenia VAT-29?

Z WSTO mamy do czynienia, co do zasady, w sytuacji gdy towar przemieszczany jest pomiędzy krajami UE, a nabywca nie jest podmiotem zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT z tego tytułu. Miejscem opodatkowania w przypadku WSTO jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu. Jednak przepisy o VAT przewidują wyjątki od tej reguły. W sytuacji gdy podatnik nie chce z nich skorzystać, może złożyć zawiadomienie o wyborze miejsca opodatkowania VAT-29.

Ważne miejsce zakończenia wysyłki

Jak wynika z art. 22 ust. 1 pkt 1a ustawy VAT, miejscem opodatkowania towarów przy WSTO jest państwo członkowskie, w którym kończy się wysyłka lub transport towaru. Zasada ta nie ma zastosowania w przypadku:

1) dzieł sztuki, antyków, towarów używanych, w tym używanych środków transportu - jednak tylko wówczas, gdy podstawę opodatkowania ustala się zgodnie z procedurą opodatkowania marży, oraz

2) towarów będących przedmiotem dostawy na aukcji (licytacji) w państwie członkowskim rozpoczęcia transportu lub wysyłki, jeżeli ich dostawa jest dokonywana przez organizatora aukcji (licytacji) oraz do dostawy tej zastosowano szczególne zasady opodatkowania podatkiem od wartości dodanej obowiązujące w państwie członkowskim rozpoczęcia transportu lub wysyłki, stosowane do dostaw towarów dokonywanych przez organizatora aukcji (licytacji), wyłączające uznanie dostawy towarów za czynność odpowiadającą WDT.

Art. 22 ust. 1 pkt 1a ustawy o VAT nie ma zastosowania także w przypadku, gdy:

1) dostawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu tylko na terytorium jednego państwa członkowskiego,

2) towary są wysyłane lub transportowane do państwa UE innego niż państwo UE siedziby, stałego miejsca zamieszkania lub zwykłego miejsca pobytu podatnika,

3) całkowita wartość dostaw towarów dokonywanych w ramach WSTO, jak też usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych (TBE) świadczonych transgranicznie na rzecz konsumentów, nie przekroczyła u podatnika w trakcie roku podatkowego ani w poprzednim roku podatkowym kwoty 10.000 euro lub jej równowartości wyrażonej w walucie krajowej państwa UE (wyrażona w złotych równowartość kwoty w euro wynosi 42.000 zł).

Oznacza to, że transakcje poniżej wskazanego progu są opodatkowane w państwie UE, w którym podatnik świadczący usługi TBE ma swoją siedzibę lub, w którym znajdują się te towary w momencie rozpoczęcia ich wysyłki lub transportu.

Przy czym próg ten nie ma zastosowania do:

• WSTO dokonywanej przez dostawcę z siedzibą poza UE,
• krajowych dostaw towarów dokonywanych przez podmiot uznawany za dostawcę,
• dostaw towarów realizowanych przez dostawcę mającego siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu w więcej niż jednym państwie członkowskim,
• świadczenia usług innych niż usługi telekomunikacyjne, nadawcze i świadczone drogą elektroniczną.

W sytuacji gdy próg 42.000 zł zostanie przekroczony w trakcie roku podatkowego, zasada ogólna opodatkowania w miejscu zakończenia wysyłki lub transportu towarów znajdzie zastosowanie począwszy od dostawy, w związku z którą przekroczono tę kwotę (art. 22a ust. 2 ustawy o VAT).

Wybór miejsca opodatkowania dostawy

Podatnik, który nie przekroczył progu sprzedaży w wysokości 42.000 zł, może opcjonalnie wybrać opodatkowanie WSTO oraz usług TBE w państwie konsumpcji.

Wybór ten następuje poprzez złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego, w terminie do 10. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tego wyboru, zawiadomienia o takim wyborze na formularzu VAT-29 składanym elektronicznie. Druk ten zawiera:

• informacje o miejscu i celu składania zawiadomienia,
• dane dostawcy lub podatnika, tj. nazwę lub imię i nazwisko, adres siedziby lub adres miejsca zamieszkania, numer identyfikacji podatkowej,
• informacje o wyborze miejsca opodatkowania lub o rezygnacji z dokonanego wyboru miejsca opodatkowania, niezbędne do określenia momentu tego wyboru i rezygnacji z niego,
• dane kontaktowe, w tym numer telefonu i adres poczty elektronicznej, dostawcy lub podatnika, a w przypadku ustanowienia pełnomocnika - dane kontaktowe pełnomocnika.

W terminie 30 dni od pierwszej transakcji po skorzystaniu z omawianej opcji podatnik jest obowiązany przedstawić naczelnikowi urzędu skarbowego dokument potwierdzający zawiadomienie właściwego organu podatkowego w innym państwie UE o zamiarze rozliczania w tym państwie UE podatku od wartości dodanej z tytułu WSTO. Decyzja o wyborze miejsca opodatkowania wiąże podatnika przez okres dwóch kolejnych lat, licząc od dnia dokonania pierwszej dostawy rozliczanej w tym trybie. W tym celu podatnik musi złożyć zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z dokonanego uprzednio wyboru (druk VAT-29), przed początkiem miesiąca, w którym następuje rezygnacja. Oczywiście w tym przypadku podatnik musi spełnić kryterium dotyczące progu wartości transakcji, co oznacza, że nie może przekroczyć progu 42.000 zł, o którym była mowa wcześniej.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2025 r. poz. 775)