Zgodnie z art. 11 Ordynacji podatkowej rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że ustawa podatkowa stanowi inaczej. Dla osób fizycznych rokiem podatkowym jest więc zawsze okres kolejnych 12 miesięcy: od 1 stycznia do 31 grudnia, bez możliwości modyfikacji. Wyboru roku podatkowego niebędącego okresem tożsamym z rokiem kalendarzowym mogą natomiast dokonać podatnicy pdop. Decyzja w tym względzie stanowi element dopuszczalnej optymalizacji podatkowej i jest przekazywana fiskusowi w zeznaniu podatkowym CIT-8.
Rokiem podatkowym jest, co do zasady, rok kalendarzowy, chyba że podatnik postanowi inaczej w statucie albo w umowie spółki, albo w innym dokumencie odpowiednio regulującym jego zasady ustrojowe (art. 8 ust. 1 ustawy o pdop - Dz. U. z 2022 r. poz. 2587 ze zm.). O ile takie zastrzeżenie istnieje, rokiem podatkowym będzie okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych.
W przypadku podjęcia przez podatnika działalności po raz pierwszy, pierwszy rok podatkowy trwa od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego albo do ostatniego dnia wybranego roku podatkowego, nie dłużej jednak niż dwanaście kolejnych miesięcy kalendarzowych. Jeżeli jednak działalność zostanie podjęta w drugiej połowie roku kalendarzowego, a podatnik dokona wyboru roku podatkowego pokrywającego się z rokiem kalendarzowym, wówczas pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalność, czyli maksymalnie 18 miesięcy (przykład 1).
Przyjęty rok podatkowy nie może zaczynać się lub kończyć w trakcie miesiąca kalendarzowego. Wyjątkiem jest początek pierwszego roku podatkowego podmiotu rozpoczynającego działalność w trakcie miesiąca.
W toku funkcjonowania podatnicy mogą zmienić przyjęty uprzednio rok podatkowy - z roku kalendarzowego na okres innych 12 miesięcy lub odwrotnie, a także z okresu 12 miesięcy niepokrywających się z rokiem kalendarzowym na okres innych 12 miesięcy, także niebędących rokiem kalendarzowym. Modyfikacja powoduje, że pierwszym rokiem podatkowym po zmianie będzie okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca roku podatkowego nowo przyjętego. Okres ten nie może być krótszy niż 12 miesięcy ani dłuższy niż 23 kolejne miesiące kalendarzowe (przykład 2).
Skuteczna aktualizacja okresu rozliczeniowego jest warunkowana podjęciem w odpowiednim czasie, tj. przed zakończeniem dotychczasowego roku podatkowego, uchwały zmieniającej umowę spółki, statut lub inny dokument regulujący zasady ustrojowe podatnika niebędącego spółką. Kolejnym krokiem jest złożenie wniosku do właściwego sądu rejestrowego o zmianę danych w KRS. Ujęcie w KRS zmian dotyczących roku podatkowego bardzo często następuje już po rozpoczęciu nowego roku podatkowego. Zgodnie z opinią fiskusa nie wpływa to negatywnie na skuteczność dokonanej czynności, o ile uwidocznienie modyfikacji w rejestrze nastąpi przed złożeniem CIT za ostatni rok podatkowy przed zmianą (por. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z dnia 10 maja 2023 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.155.2023.1.END). Zachowanie tego terminu wynika z faktu, że to właśnie w CIT-8 podatnik informuje naczelnika urzędu skarbowego o nowo wybranym okresie rozliczeniowym podatku dochodowego.
Rok podatkowy jest jednocześnie rokiem obrotowym jednostki, co wynika z art. 3 ust. 1 pkt 9 ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.). W myśl art. 28e ustawy o pdop, rokiem podatkowym podatnika opodatkowanego ryczałtem od dochodów spółek jest rok obrotowy w rozumieniu przepisów o rachunkowości. Jeżeli podatnik dokona wyboru estońskiego CIT przed upływem przyjętego roku podatkowego, to za pierwszy rok podatkowy podlegania reżimowi tego podatku będzie uważany okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca miesiąca przyjętego przez podatnika roku obrotowego. Jeżeli zatem rok obrotowy spółki jest zbieżny z rokiem kalendarzowym, to wybór estońskiego CIT w jego trakcie oznacza, że pierwszy rok podatkowy korzystania z ryczałtu trwa od tej daty do końca roku kalendarzowego (np. od 1 kwietnia do 31 grudnia). Jednocześnie rokiem podatkowym, którego przychód wpływa na status podatnika, a przez to pośrednio na stawkę ryczałtu, jest ta część roku obrotowego, która poprzedza wybór estońskiego CIT, traktowana jako odrębny rok podatkowy (np. 1 stycznia - 31 marca, jeżeli estoński CIT został wybrany od 1 kwietnia).
|
Przykład 1 Przyjmijmy, że spółka z o.o. rozpoczęła działalność 20 listopada 2023 r. Decyzja, że jej rok podatkowy odpowiada kalendarzowemu oznacza możliwość ustalenia przez zarząd spółki pierwszego roku podatkowego w okresie: od 20 listopada do 31 grudnia 2023 r. albo od 20 listopada 2023 r. do 31 grudnia 2024 r. Jeżeli podatnik skorzysta z opcji wydłużenia pierwszego roku podatkowego, pierwsze zeznanie CIT-8 złoży w terminie do końca marca 2025 r. Jeśliby w umowie spółki znajdował się zapis, że jej rok podatkowy nie jest tożsamy z kalendarzowym, a obejmuje okres 12 miesięcy kalendarzowych, poczynając np. od 1 grudnia, to pierwszy rok podatkowy trwałby od 20 do 30 listopada 2023 r. (bez możliwości przedłużenia), a kolejny - od 1 grudnia 2023 r. do 30 listopada 2024 r.
Wariant I - W grudniu 2023 r. podatnik postanowił zmienić obowiązujący go dotąd rok podatkowy pokrywający się z rokiem kalendarzowym, dokonując wyboru okresu od 1 lipca do 30 czerwca. Na skutek tej modyfikacji, pierwszy rok podatkowy będzie trwać 18 miesięcy: od 1 stycznia 2024 r. do 30 czerwca 2025 r. Wariant II - Rok podatkowy wybrany pierwotnie przez spółkę trwa od 1 lipca do 30 czerwca. Załóżmy, że w styczniu 2024 r. podatnik postanowi, iż jego rok podatkowy będzie tożsamy z rokiem kalendarzowym. Pierwszy po zmianie rok podatkowy spółki będzie zatem trwać obligatoryjnie od 1 lipca 2024 r. do 31 grudnia 2025 r. |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
