Duża liczba podatników będących osobami fizycznymi samodzielnie sporządza roczne zeznania podatkowe PIT. Zazwyczaj impulsem do jak najszybszego wypełnienia PIT jest możliwość skorzystania m.in. z preferencyjnego rozliczenia, tj. z małżonkiem albo w charakterze rodzica samotnie wychowującego dziecko. Ponadto można obniżyć podstawę opodatkowania lub należny podatek dokonując różnego rodzaju odliczeń. Przeważnie samo spełnienie ustawowych warunków do zastosowania ulg i odliczeń to nie jedyne kryterium pozwalające na skorzystanie z nich. W większości przypadków podatnik musi posiadać ustawowo określone dowody poniesienia odliczanych wydatków.
Podatnik będący osobą fizyczną może wykazywane w zeznaniu dochody (przychody) obniżać o darowizny, ale tylko te spełniające ściśle określone kryteria.
Z ustawy o pdof wynika, że dochody (przychody) obniżają jedynie kwoty darowizn przekazanych na cele:
Ustawa z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o pdof, pdop oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym... (na dzień oddania gazety do druku czeka na podpis Prezydenta) wprowadziła zmianę brzmienia art. 26 ust. 1 pkt c) ustawy o pdof dotyczącego darowizn krwi. Po nowelizacji odliczeniu od dochodu podlegają darowizny krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi na podstawie ustawy o publicznej służbie krwi, w wysokości iloczynu kwoty rekompensaty określonej przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy i litrów oddanej krwi lub jej składników. Jest to w rzeczywistości powrót do zasady stosowania wysokości tego odliczenia sprzed l stycznia 2017 r. Zgodnie z nią niezależnie od tego, czy podatnik oddał honorowo krew czy osocze, przy ustalaniu kwoty przysługującego odliczenia stosuje się tę samą stawkę. Zmiana ta ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2017 r., czyli obowiązywać będzie w zeznaniach PIT za 2017 r.
Aby darowizny pieniężne podlegały odliczeniu od dochodu, powinny zostać udokumentowane dowodem wpłaty na rachunek płatniczy obdarowanego lub jego rachunek w banku inny niż rachunek płatniczy. Gdy darowizna nie ma formy pieniężnej, wówczas dowodem jej przekazania uprawniającym do odliczenia powinien być dokument, z którego wynika wartość darowizny oraz dane identyfikujące darczyńcę, a także oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu. W PIT/O darczyńca, oprócz kwoty przekazanej darowizny oraz kwoty dokonanego odliczenia, powinien również wykazać dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, a w szczególności jego nazwę i adres. W przypadku darowizn przekazywanych organizacji zagranicznej podatnik musi posiadać oświadczenie, iż na dzień przekazania darowizny była ona równoważną organizacją do tych, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku publicznego, realizującą cele społecznie użyteczne i prowadzącą działalność pożytku publicznego.
Dla osób przekazujących darowizny na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą dokumentem wymaganym do udowodnienia prawa do odliczenia ich wartości od dochodu jest dowód wpłaty na rachunek bankowy obdarowanego, a w przypadku darowizny innej niż pieniężna - dokument, z którego wynika wartość tej darowizny oraz dane darczyńcy, a także oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu (pokwitowanie jej odbioru). Dodatkowo jednak w ciągu 2 lat od przekazania darowizny darczyńca powinien od obdarowanego otrzymać sprawozdanie o jej przeznaczeniu na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą.
Odrębne zasady dokumentowania dotyczą również darowizn, które są przekazywane na cele krwiodawstwa przez honorowych dawców krwi. Dokumentem potwierdzającym dokonanie takiej darowizny jest zaświadczenie wystawione przez jednostkę publicznej służby krwi nieuwzględniające wartości krwi, za którą dawca otrzymał ekwiwalent pieniężny.
Zaświadczenie stanowi jedynie dowód przekazania krwi, natomiast na jego podstawie darczyńca sam wylicza wysokość przysługującego mu odliczenia.
Osoby uprawnione do uwzględniania w zeznaniu rocznym wydatków związanych z niepełnosprawnością odliczają je od dochodu (przychodu) w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej. Wykaz rozliczanych w zakresie tej ulgi wydatków zawiera art. 26 ust. 7a ustawy o pdof. Większość z nich wymaga udokumentowania dowodami poniesienia. Przyjmuje się, że może to być przykładowo rachunek, faktura czy dowód wpłaty.
Tylko w stosunku do trzech rodzajów wydatków rehabilitacyjnych nie jest wymagane posiadanie dowodów ich poniesienia. Odnosi się to do wydatków na:
Pomimo że ustawodawca nie wymaga posiadania dowodów poniesienia wskazanych wydatków, nie jest to równoznaczne z bezwarunkowym skorzystaniem z tych odliczeń przez osoby uprawnione do ulgi rehabilitacyjnej. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej każda osoba korzystająca z takiego niewymagającego udokumentowania odliczenia, musi przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do tej preferencji. W szczególności zobowiązana jest:
Wspomniana już nowelizacja ustawy o pdof znacznie zliberalizowała zasady korzystania z ulgi rehabilitacyjnej. Rozszerzeniu uległ krąg osób, które mogą odliczyć wydatki na utrzymanie psa asystującego. Dzięki nowelizacji prawo do skorzystania z tego odliczenia mają wszystkie osoby niepełnosprawne korzystające z tego typu pomocy.
Zwiększył się również zakres stosowania odliczenia od dochodu dotyczącego wydatków związanych z przewozami samochodem osobowym. Zlikwidowane zostało bowiem ograniczenie wykorzystywania takiego samochodu wyłącznie do przejazdów na zabiegi rehabilitacyjne oraz rozszerzony został krąg osób uprawnionych do tego odliczenia na wszystkie osoby niepełnosprawne, bez względu na posiadaną grupę inwalidzką. W związku z tym osoby z niego korzystające nie będą już musiały, na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, okazać dokumentów potwierdzających zlecenie i odbycie niezbędnych zabiegów leczniczo-rehabilitacyjnych.
Przedstawione zmiany mają zastosowanie - podobnie jak zmiany dotyczące darowizn krwi - do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2017 r.
Coraz więcej osób dobrowolnie oszczędza na emeryturę w ramach III filaru, posiadając indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE). To właśnie dla nich jest odliczenie, o którym mowa w art. 26 ust.1 pkt 2b ustawy o pdof. Dzięki temu uregulowaniu mają one prawo do odliczenia od dochodu (przychodu) wpłat na tego rodzaju konto prowadzone przez:
Kwotę odliczenia z tytułu wpłat na IKZE ustala się na podstawie dowodów potwierdzających poniesienie wydatku - w praktyce są to bankowe dowody wpłaty.
Z ulgi prorodzinnej, o której mowa w art. 27f ustawy o pdof, podatnik może skorzystać w odniesieniu do każdego małoletniego dziecka, w stosunku do którego w roku podatkowym wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego oraz sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej. Na takich samych zasadach z omawianego odliczenia mogą korzystać podatnicy utrzymujący pełnoletnie dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4 pkt 2 i 3 tej ustawy, w związku z wykonywaniem ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.
Dla zastosowania tej ulgi, nazywanej również ulgą na dzieci, nie jest wymagane posiadanie dowodów poniesienia wydatków na utrzymanie i wychowanie dziecka. Jednak podatnicy odliczający ją w rocznych zeznaniach podatkowych powinni być w stanie udowodnić prawo do jej stosowania. W tym celu, w załączniku PIT/O podają liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku numeru - imię, nazwisko oraz datę urodzenia. Dodatkowo, na wezwanie urzędu skarbowego, rodzic zobowiązany jest przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, a w szczególności:
Rodzaj odliczenia | Dowód uprawniający do jego zastosowania | ||||||
darowizny |
|
||||||
IKZE |
|
||||||
ulga rehabilitacyjna |
|
||||||
ulga na dzieci |
|
* | Omawiana nowelizacja zlikwidowała art. 26 ust 7c pkt 3 ustawy o pdof jednocześnie w odniesieniu do tzw. wydatków na przejazdy, o których mowa w art. 26 ust. 7a pkt 14 tej ustawy, nie definiuje innego sposób udowodnienia prawa do korzystania z tego odliczenia. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.)
|