Z dniem 1 stycznia 2025 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Zmiany w tej ustawie wprowadziła ustawa z dnia 19 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2024 r., poz. 1757). Konieczność nowelizacji wspomnianej ustawy podatkowej wynikała z obowiązku ustawodawcy dostosowania przepisów do wyroków Trybunału Konstytucyjnego, które uznały przepisy powołanej ustawy za niezgodne z Konstytucją. Celem nowelizacji było m.in. wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących przepisów z zakresu podatku od nieruchomości oraz doprecyzowanie obowiązujących regulacji w celu prawidłowego ich stosowania. Ustawa wprowadziła nowe definicje pojęć: "budowla" oraz "budynek" - na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości.
Głównym problemem w definiowaniu przedmiotów opodatkowania podatkiem od nieruchomości było odwoływanie się przez ustawę o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 70 ze zm.) do przepisów prawa budowlanego. Definicja budowli została wprowadzona ustawą z dnia 30 października 2002 r. o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw. Pomimo, iż celem wprowadzenia do ustawy definicji budowli było usunięcie wątpliwości interpretacyjnych dotyczących rozumienia tego pojęcia w poprzednim stanie prawnym, to rozwiązanie to okazało się nieprecyzyjne i powodowało rozbieżności interpretacyjne. Dlatego teraz ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie do omawianej ustawy autonomicznej definicji pojęcia budowla bez odwoływania się do przepisów pozapodatkowych, a także wyszczególnienie kategorii obiektów kwalifikowanych jako budowle w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.
Budowla to:
a) obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do ustawy, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
b) elektrownia wiatrowa, elektrownia jądrowa i elektrownia fotowoltaiczna, biogazownia, biogazownia rolnicza, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linową, wyciąg narciarski oraz skocznia, w części niebędącej budynkiem - wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,
c) urządzenie budowlane - przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, oraz inne urządzenie techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub obiektem, o którym mowa w lit. a, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,
d) urządzenie techniczne inne niż wymienione w lit. a-c - wyłącznie w zakresie jego części budowlanych,
e) fundamenty pod maszyny oraz pod urządzenia techniczne, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową
- wzniesione w wyniku robót budowlanych, także w przypadku, gdy stanowią część obiektu niewymienionego w ustawie.
| Przykłady budowli wg załącznika nr 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych | ||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
||
|
Zdecydowano się również na wprowadzenie autonomicznej definicji pojęcia "budynek" bez odwoływania się do przepisów pozapodatkowych, dla zachowania spójności projektowanych regulacji.
Budynek to obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz który posiada fundamenty i dach, z wyłączeniem obiektu, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego przeznaczenie jest pojemność.
Analogicznie, jak w dotychczas obowiązującym stanie prawnym, przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości jest więc budynek wraz z instalacjami (o ile je posiada) zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem. Instalacje takie jak: instalacja elektroenergetyczna, wodociągowa, kanalizacyjna, cieplna, telekomunikacyjna, gazowa nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania i nie podlegają opodatkowaniu, gdyż podstawą opodatkowania budynku jest jego powierzchnia użytkowa. Za budynek nie są natomiast uznawane obiekty wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związane z gruntem, wydzielone z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadające fundamenty i dach, w których są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, których podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym ich funkcję jest pojemność. Rozwiązanie to ma wyeliminować wątpliwości związane z kwalifikowaniem na potrzeby ustawy o podatkach i opłatach lokalnych obiektów spełniających ustawowe kryteria budynku i jednocześnie zaliczanych obecnie do budowli na gruncie Prawa budowlanego, tj. obiektów typu: zbiorniki, silosy, elewatory lub inne zbiorniki o podobnym gospodarczo charakterze.
Wobec uregulowania w ustawie podatkowej zakresu przedmiotowego podatku od nieruchomości, w którym nadal opodatkowaniu podlegać będą tylko budynki i budowle, w celu uniknięcia wątpliwości co do podlegania bądź niepodlegania opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości przez obiekty małej architektury, zaproponowano wyłączenie wprost z zakresu pojęciowego obiektu budowlanego niewielkich obiektów, stanowiących:
a) obiekty kultu religijnego: w szczególności kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
b) obiekty architektury ogrodowej: w szczególności posągi i figurki ogrodowe, wodotryski, mostki i pergole, murowane grille, oczka wodne,
c) obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku: w szczególności śmietniki, wiaty na wózki dziecięce i rowery oraz obiekty stanowiące wyposażenie placów zabaw dla dzieci.
Wprowadzony wyraźny podział obiektów budowlanych objętych podatkiem od nieruchomości na budynki i budowle pozwoli wyeliminować występujące na tle dotychczasowych przepisów spory wynikające z nakładania się pojęć budynku i budowli. Obecnie przykładami takich obiektów, które mogą być kwalifikowane zarówno jako budynek, jak i budowla, są zbiorniki, silosy i elewatory, bunkry do magazynowania paliw i gazów oraz innych produktów chemicznych. Obiekty te są wskazane w ustawie - Prawo budowlane jako budowle, jednocześnie jednak mogą spełniać przesłanki do uznania ich za budynki, tj. gdy są wykonane z użyciem wyrobów budowlanych, są trwale związane z gruntem, wydzielone z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiadają fundamenty i dach. Na gruncie nowych przepisów budynkami są obiekty spełniające łącznie przesłanki wymienione w art. 1a ust. 1 pkt 1 omawianej ustawy, natomiast budowlami są obiekty wymienione w art. 1a ust. 1 pkt 2 tej ustawy, w tym w załączniku nr 4.
Brak zdefiniowania pojęcia trwałego związania z gruntem był do tej pory przyczyną wielu sporów z organami podatkowymi. Nowelizacja przewiduje, że trwałe związanie z gruntem to takie połączenie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia temu obiektowi stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym niezależnym od działania człowieka, mogącym zniszczyć lub spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się obiektu budowlanego na inne miejsce. W przypadku obiektów kontenerowych, a także wolnostojących: masztów antenowych, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych, oświetlenia zewnętrznego, instalacji przemysłowych oraz urządzeń technicznych, opodatkowaniu jako budowle będą podlegać wyłącznie takie z tych obiektów, które będą trwale związane z gruntem. Oznacza to, że obiekty, które nie spełnią przesłanki trwałego związania z gruntem, nie będą kwalifikowane jako budowle.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2024 r., poz. 1757), od 1 stycznia 2025 r. za część mieszkalną budynku mieszkalnego należy uznawać także pomieszczenia przeznaczone do przechowywania pojazdów w tym budynku.
Wprowadzenie zmiany w tym zakresie wynikało z obowiązku ustawodawcy dostosowania przepisów do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 października 2023 r., sygn. akt SK 23/19. TK rozstrzygnął w zakresie opodatkowania podatkiem od nieruchomości garaży i miejsc postojowych zlokalizowanych w budynkach mieszkalnych. Kwestia ta bowiem od lat budziła wiele niejasności. W orzecznictwie sądowym pojawiały się rozbieżne stanowiska, uzależniające stawkę podatkową od faktu, czy miejsca postojowe stanowią odrębną własność, czy są przynależne do lokalu mieszkalnego. Zdaniem Trybunału, brak jest uzasadnienia dla stanowiska, iż sytuacja podatnika może różnić się w zależności od tego, czy posiada miejsce postojowe w garażu stanowiącym odrębną nieruchomość w budynku wielomieszkaniowym, czy też posiada miejsce postojowe przynależne do lokalu mieszkalnego.
Omawiana regulacja spowoduje zmianę kwalifikacji wyodrębnionych prawnie lokali użytkowych w budynkach mieszkalnych stanowiących garaże wielostanowiskowe oraz garaże jednostanowiskowe na część mieszkalną budynku i doprowadzi do zmiany podatkowego statusu takich pomieszczeń. W jej efekcie wszystkie pomieszczenia przeznaczone do przechowywania pojazdów w budynkach mieszkalnych i niezajęte na działalność gospodarczą będą opodatkowane jednakową stawką.
W związku z wprowadzonym zmianami, które w przeważającej części dotyczą przedsiębiorców, gdyż to oni płacą podatek od nieruchomości za budowle, wprowadzono możliwość wydłużenia terminu na składanie deklaracji na podatek od nieruchomości w 2025 r. (m.in. przez osoby prawne) do dnia 31 marca 2025 r., pod warunkiem:
a) za styczeń - w terminie do dnia 31 stycznia 2025 r.,
b) za luty - w terminie do dnia 15 lutego 2025 r.,
c) za marzec - w terminie do dnia 15 marca 2025 r.
w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej kwocie należnego podatku za 2024 r.
W przypadku gdy uiszczone raty będą niższe niż raty podatku od nieruchomości wynikające ze złożonej deklaracji na podatek od nieruchomości na rok 2025 za miesiące, za które zostały uiszczone, brakująca kwota podatku pozostała do zapłaty będzie podlegać, bez wezwania organu podatkowego, wpłacie na rachunek właściwej gminy w terminie do dnia 31 marca 2025 r., przy czym kwota wpłacona w tym terminie nie stanowi zaległości podatkowej w rozumieniu Ordynacji podatkowej. Jeżeli uiszczone raty będą wyższe niż raty podatku od nieruchomości wynikające ze złożonej deklaracji na podatek od nieruchomości na rok 2025 za miesiące, za które zostały uiszczone, kwota powstałej różnicy nie stanowi nadpłaty w rozumieniu przepisów Ordynacji podatkowej, a do jej zaliczenia lub zwrotu stosuje się przepis art. 76 tej ustawy dotyczący zaliczenia nadpłaty lub zwrotu nadpłaty podatku.
Do Sejmu trafił poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy - Ordynacja podatkowa (druk sejmowy nr 866).
Projekt zakłada nałożenie na przewodniczącego rady gminy obowiązku przesyłania do Ministra Finansów informacji o wysokości stawek podatku od nieruchomości uchwalanych na każdy rok do 30 listopada roku poprzedzającego rok, na który uchwalone zostały nowe stawki. Następnie Minister Finansów publikowałby te stawki do końca roku w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej obsługującej ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz udostępniał te informacje w systemie teleinformatycznym w sposób zapewniający korzystanie z tych informacji przez podatników.
Projektowana nowelizacja przewiduje też nałożenie na wójta, burmistrza i prezydenta miasta obowiązku przesyłania bez zbędnej zwłoki wydanej interpretacji indywidualnej dotyczących podatku od nieruchomości do Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej oraz informacji o zmianie, uchyleniu oraz stwierdzeniu wygaśnięcia takiej interpretacji indywidualnej. Interpretacje indywidualne byłyby publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych i zostałyby włączone do Systemu Informacji Celno-Skarbowej Eureka.
Ustawa miałaby wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
