Nieodpłatne wydanie napojów a obowiązek zapłaty opłaty cukrowej

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 czerwca 2021 r., nr 0111-KDSB1-1.4019.125.2021.2.MF)

Stan faktyczny

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmował się sprzedażą różnego rodzaju produktów spożywczych, w tym m.in. napojów słodzonych na rzecz podmiotów prowadzących sprzedaż detaliczną i hurtową. W celu budowania świadomości marki wśród konsumentów, poprzez zwiększenie rozpoznawalności oferowanych napojów oraz umocnienie pozycji na rynku i zwiększenie wolumenu sprzedaży, Wnioskodawca prowadził działania promocyjno-reklamowe. Stosował w tym celu dwa warianty. Pierwszy z nich polegał na nieodpłatnym przekazaniu ww. napojów kontrahentom, przy czym było to uzależnione od spełnienia określonych warunków (np. osiągnięcie wymaganego poziomu obrotów sprzedaży napojów lub zakup określonej ilości napojów w ramach akcji typu "kup 10 dostaniesz 1 gratis"). Drugi wariant (tzw. wolne wydania) polegał na nieodpłatnym wydaniu napojów zgodnie z postanowieniami umów zawartych z kontrahentami (np. nieodpłatne wydanie 1.000 sztuk napojów/próbek napojów w każdym roku obowiązywania umowy lub wydanie określonej ilości napojów z przeznaczeniem do promowania marki, według uznania kontrahenta).

Ponadto Wnioskodawca przekazywał nieodpłatnie napoje swoim pracownikom oraz dokonywał ich darowizn na cele dobroczynne (wydawał napoje na rzecz szpitali, banków żywności oraz innych organizacji pożytku publicznego).

Wnioskodawca miał wątpliwości, czy w każdym z tych przypadków nieodpłatnych wydań napojów będzie zobowiązany do naliczenia i odprowadzenia tzw. opłaty cukrowej. Zapytał o to organ podatkowy.

Stanowisko Dyrektora KIS

Dyrektor KIS na wstępie przypomniał, że tzw. opłatą cukrową (od 1 stycznia 2021 r.) objęte zostało wprowadzanie na rynek krajowy napojów z dodatkiem cukrów będących monosacharydami lub disacharydami oraz środków spożywczych zawierających te substancje oraz substancji słodzących, a także kofeiny lub tauryny. Stanowi o tym art. 12a ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (Dz. U. z 2021 r. poz. 183 ze zm.). Przez wprowadzenie na rynek krajowy ww. napojów rozumie się sprzedaż napojów przez podmioty obowiązane do zapłaty tzw. opłaty cukrowej do pierwszego punktu, w którym jest prowadzona sprzedaż detaliczna oraz sprzedaż detaliczna napojów przez: producenta, podmiot zamawiający, jeśli skład napoju objętego opłatą stanowi element umowy zawartej przez producenta, a dotyczącej produkcji tego napoju dla zamawiającego, podmiot nabywający napoje w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importera napoju, albo sprzedaż podmiotowi prowadzącemu jednocześnie sprzedaż detaliczną oraz hurtową.

Przez sprzedaż detaliczną należy rozumieć dokonywanie na terytorium Polski, w ramach działalności gospodarczej zbywcy, odpłatnego zbywania towarów konsumentom na podstawie umowy zawartej:

• w lokalu przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 3 ustawy o prawach konsumenta,
• poza lokalem przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 2 ww. ustawy o prawach konsumenta

- także w przypadku, gdy zbywaniu towaru towarzyszy świadczenie usługi odrębnie niezaewidencjonowanej.

Dyrektor KIS przypomniał również, że obowiązek zapłaty opłaty ciąży na osobie fizycznej, osobie prawnej oraz jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej będącej:

• podmiotem sprzedającym napoje do punktów sprzedaży detalicznej albo prowadzącym sprzedaż detaliczną napojów w przypadku: producenta, podmiotu nabywającego napoje w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importera napoju,
• zamawiającym, w przypadku gdy skład napoju objętego opłatą stanowi element umowy zawartej przez producenta, a dotyczącej produkcji tego napoju dla zamawiającego.

Z powyższych przepisów wynika, iż opłacie cukrowej podlega wprowadzenie na rynek krajowy ww. napojów. Natomiast przez "wprowadzenie" należy rozumieć sprzedaż napojów (detaliczną lub do pierwszego punktu sprzedaży detalicznej). Organ podatkowy wyjaśnił, że istotne jest zatem ustalenie, czy nieodpłatne wydania napojów przez Wnioskodawcę można uznać za sprzedaż.

Odnosząc się do omawianej sytuacji Dyrektor KIS stwierdził, że w przypadku pierwszego wariantu stosowanego przez Wnioskodawcę istnieje zależność pomiędzy wydaniem napojów a określonym działaniem/zachowaniem kontrahenta, na rzecz którego to wydanie następuje. Przekazanie towarów (opisane w tym wariancie) jest związane z konkretną sprzedażą w określonym czasie, przy czym skutek jest taki, że nabywca otrzymuje od Wnioskodawcy więcej towarów za tę samą cenę sprzedaży, a więc zmniejsza się cena jednostkowa napoju. Zdaniem organu, w takim przypadku nie można mówić o "nieodpłatnym wydaniu", ale o obniżeniu ceny jednostkowej towaru. Oznacza to, że w sytuacji opisanej w pierwszym wariancie Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty opłaty cukrowej.

Natomiast nieodpłatne wydanie napojów (próbek napojów) na zasadach określonych w drugim wariancie, wynikające z odrębnej umowy łączącej Wnioskodawcę z kontrahentem, dokonywane w oderwaniu od jakiegokolwiek zachowania się kontrahenta, nie wskazuje na transakcję handlową, w ramach której dochodzi do wymiany dóbr - usług lub towarów. Takie wydanie nie podlega więc opłacie cukrowej. Opłacie tej nie podlega również nieodpłatne wydanie napojów pracownikom oraz darowizny na cele dobroczynne.

Od redakcji:

W omawianej interpretacji Dyrektor KIS odniósł się również do obowiązku zapłaty opłaty cukrowej w sytuacji wydania napojów po obniżonej cenie. Organ podatkowy wyjaśnił, że ta czynność stanowi transakcję sprzedaży, a w konsekwencji wprowadzenie na rynek krajowy napojów podlegających ww. opłacie. Udzielenie rabatu do ceny sprzedaży napojów pozostaje bez znaczenia dla obowiązku zapłaty ww. opłaty. Organ dodał również, że wysokość opłaty regulowana przepisami ustawy o zdrowiu publicznym, nie jest uzależniona od wysokości ceny za napój podlegający wprowadzeniu na rynek krajowy.