Korekty, do dokonywania których zobowiązani są obowiązującymi przepisami uczestnicy obrotu gospodarczego, mogą być spowodowane różnymi okolicznościami. Niezależnie jednak od przyczyn, które je wywołują, ich rozliczenie powinno zostać prawidłowo dokonane na gruncie podatku dochodowego po obu stronach transakcji, których dotyczą. Moment ujęcia korekty w firmowych przychodach lub kosztach wyznacza impuls, który ją aktywuje.
Główną zasadą w kwestii uwzględniania w rachunku podatkowym faktur korygujących jest ich rozliczanie na bieżąco (art. 14 ust. 1m-1p i art. 22 ust. 7c-7f ustawy o pdof - Dz. U. z 2024 r. poz. 226 ze zm. i art. 12 ust. 3j-3m i art. 15 ust. 4i-4l ustawy o pdop - Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 ze zm.). Stąd korekta faktur sprzedaży powinna być uwzględniana w przychodach w dacie ich wystawienia, a korekta faktur kosztowych powinna być odzwierciedlana w kosztach w dacie ich otrzymania. Tę procedurę przeprowadzania korekt stosuje się w podatku dochodowym bez względu na to, czy faktura pierwotna i faktura korygująca zostały wystawione w tym samym roku podatkowym czy też w różnych latach. Obowiązuje ona jednak jedynie wówczas, gdy faktura pierwotna prawidłowo dokumentowała zdarzenie gospodarcze mające miejsce w dacie jej wystawienia, a więc wówczas, gdy wystawienie faktury korygującej nie nastąpiło w wyniku błędu lub oczywistej omyłki w fakturze pierwotnej. Rozliczaniu na bieżąco podlegają zatem faktury korygujące, które zostały wystawione z powodu zdarzeń mających miejsce już po wystawieniu faktury pierwotnej, czyli m.in. w związku z obniżeniem ceny towaru lub usługi, udzieleniem rabatu potransakcyjnego czy też zwrotem towaru (przykład 1).
W odmienny sposób należy jednak dokonać korekty w sytuacji, gdy faktura pierwotna zawierała pomyłki, np. w ilości lub cenie towaru bądź usługi albo w stawce lub kwocie VAT. Fakturę korygującą, która zostaje sporządzona w wyniku błędu lub oczywistej omyłki, należy uwzględnić na gruncie podatku dochodowego w rozliczeniu okresu, którego dotyczy, czyli wstecznie w dacie wystąpienia przychodu należnego lub poniesienia kosztu wynikającego z faktury pierwotnej.
Przedsiębiorca zobowiązany do dokonania omawianej korekty może znaleźć się w sytuacji, w której w bieżącym okresie rozliczeniowym, wyznaczonym przepisami do ujęcia w nim faktury korygującej, nie osiągnął przychodów lub nie poniósł kosztów bądź też kwota osiągniętych przychodów lub poniesionych kosztów była niższa od kwoty zmniejszenia. Z analizowanych przepisów wynika, że powinien on wówczas zwiększyć koszty uzyskania o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone przychody lub odpowiednio zwiększyć przychody o kwotę, o którą nie zostały zmniejszone koszty (przykład 2). Dzięki temu czas rozliczenia korekty zostaje maksymalnie skrócony.
Okoliczności, w których wystawiana jest faktura korygująca, mogą wystąpić już po likwidacji działalności gospodarczej. Do korekty może dojść również po zmianie formy opodatkowania uzyskiwanych z niej przychodów z zasad ogólnych (skala podatkowa, podatek liniowy) na ryczałt ewidencjonowany. W obu przypadkach zarówno wystawca faktury korygującej, jak i przedsiębiorca, który ją otrzyma, jej rozliczenia w rachunku podatkowym dokonują w ostatnim okresie rozliczeniowym przed wystąpieniem tych okoliczności, czyli likwidacją firmy lub zmianą formy opodatkowania (przykład 3).
|
Przykład 1 Pan Jerzy w grudniu 2023 r. nabył usługę reklamową za 14.180 zł (plus VAT). Jej wartością w tym samym miesiącu obciążył koszty firmowe. W lutym br. kontrahent udzielił mu rabatu do grudniowej faktury, w kwocie 580 zł (plus VAT), wystawiając na tę okoliczność 28 lutego 2024 r. korektę faktury i przekazując ją panu Jerzemu 1 marca 2024 r. Wykonawca usługi powinien fakturę korygującą rozliczyć w podatku dochodowym w miesiącu jej wystawienia (luty 2024 r.), natomiast pan Jerzy - w miesiącu otrzymania (marzec 2024 r.).
Spółka cywilna (pkpir) w listopadzie 2023 r. kupiła towary handlowe za 13.450 zł i ich wartością obciążyła koszty. W lutym br. zwróciła kontrahentowi część tych towarów o wartości 2.100 zł. Zwrot ten został udokumentowany fakturą korygującą wystawioną i dostarczoną jej również w lutym 2024 r. Wariant I - Poniesione w lutym przez nabywcę koszty wyniosły 17.100 zł, a przychody sprzedawcy - 15.630 zł. W tej sytuacji w lutym nabywca zmniejszył koszty o kwotę 2.100 zł, a sprzedawca o tę kwotę zmniejszył przychody. Wariant II - Poniesione w lutym przez nabywcę koszty wyniosły 1.870 zł, a przychody sprzedawcy 1.640 zł. Stąd w lutym nabywca zmniejszył koszty o 1.870 zł, a o 230 zł zwiększył przychody. Natomiast sprzedawca w lutym zmniejszył przychody o kwotę 1.640 zł, a koszty tego miesiąca zwiększył o 460 zł.
Przedsiębiorca A w 2023 r. korzystał z opodatkowania podatkiem liniowym, a przedsiębiorca Z ze skali podatkowej. A zakończył działalność w październiku 2023 r., a Z na 2024 r. jako formę opodatkowania wybrał ryczałt ewidencjonowany. W lutym 2024 r. obydwaj otrzymali od jednego kontrahenta rabat udokumentowany fakturami korygującymi na zakupione w sierpniu 2023 r. towary, których wartość rozliczyli w kosztach firmowych tego miesiąca. O kwotę uzyskanego rabatu A powinien był zmniejszyć koszty października 2023 r., a Z grudnia 2023 r., czyli w ostatnim okresie rozliczeniowym przed likwidacją (A) oraz przed zmianą formy opodatkowania (Z) albo zwiększyć w tych miesiącach firmowe przychody. |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
