Dodatkowy zwrot ulgi na dziecko odliczany od składek ZUS zapłaconych przez liniowca

Podatnik na początku 2023 r. pracował na umowę o pracę, z której osiągnął dochód nieprzekraczający 30.000 zł. Później, w tym samym roku, rozpoczął działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem liniowym. Z tytułu tej działalności opłacał składki na własne ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Czy w zeznaniu PIT-37, aby odliczyć ulgę na dziecko (w ramach dodatkowego zwrotu), może wykazać składki ZUS opłacone z tej działalności?

Ulga na dzieci i dodatkowy jej zwrot

Regulacje dotyczące ulgi na dzieci zawiera art. 27f ustawy o PDOF. Skorzystanie z tej ulgi, co do zasady, polega na odliczeniu od podatku dochodowego obliczonego według skali podatkowej określonej ustawowo kwoty ulgi.

Odliczenia ulgi na dzieci dokonuje się w zeznaniu podatkowym, w którym podaje się liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.

Ulga na dzieci podlega odliczeniu wyłącznie od podatku dochodowego obliczonego według skali podatkowej. Ulga ta nie podlega zatem odliczeniu m.in. od dochodów opodatkowanych podatkiem liniowym.

W pytaniu wskazano, że podatnik w 2023 r. osiągnął dochód (z umowy o pracę), podlegający opodatkowaniu według skali podatkowej, w wysokości nieprzekraczającej kwoty 30.000 zł, a więc nieprzekraczającej kwoty wolnej od podatku. W tym przypadku w PIT-37 podatek dochodowym nie wystąpi. Skoro nie będzie podatku, kwota ulgi na dzieci nie będzie mogła być od niego odliczona. Nie oznacza to jednak od razu, że podatnik nie będzie mógł skorzystać z omawianej ulgi. W takiej sytuacji ustawodawca zagwarantował tzw. dodatkowy zwrot ulgi na dzieci. Polega on na tym, iż kwotę nieodliczonej od podatku ulgi (części ulgi) można "odzyskać" odliczając ją od zapłaconych (pobranych) składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Przy czym, w myśl art. 27f ust. 9 ustawy o PDOF, kwota zwrotu nieodliczonej kwoty ulgi na dzieci nie może przekroczyć sumy:

• podlegających odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne (zapłaconych/potrąconych w roku podatkowym) pomniejszonych o składki odliczone w zeznaniu PIT-36L, lub na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
• składek na ubezpieczenie zdrowotne, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, pomniejszonych o składki odliczone w zeznaniu PIT-36L, lub na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym,
• składek na ubezpieczenia społeczne zapłaconych ze środków podatnika od przychodów zwolnionych od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 148 i 152-154 ww. ustawy (tj. w ramach tzw. ulg: dla młodych, na powrót, dla rodzin 4+, dla pracujących seniorów), z wyjątkiem przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania podatkiem liniowym, IP Box albo określone w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

Na temat dodatkowego zwrotu ulgi na dzieci Ministerstwo Finansów w komunikacie z 28 lutego 2023 r. zamieszczonym stronie internetowej www.gov.pl, wyjaśniło:

"(...) W przypadku zastosowania w rozliczeniu rocznym ulgi na dzieci podatnik może otrzymać zwrot zarówno do wysokości podatku, jak i w przypadku tzw. dodatkowego zwrotu nieodliczonej kwoty ulgi na dzieci - do wysokości sumy zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Zatem każdy podatnik, któremu "zabraknie" podatku do odliczenia przysługującej mu kwoty ulgi na dzieci, np. z uwagi na wysoką kwotę wolną od podatku wynoszącą 30 tys. zł, może uzyskać w rozliczeniu rocznym tzw. dodatkowy zwrot ulgi na dzieci w ramach zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

(...) Wystarczy, że w zeznaniu podatkowym PIT-36 albo PIT-37 podatnik wypełni część zatytułowaną "Dodatkowy zwrot z tytułu ulgi na dzieci". Jeśli podatnik nie wypełni tej części, to znaczy, że rezygnuje z otrzymania dodatkowego zwrotu (...)."

Dla skorzystania z odliczenia ulgi na dziecko w ramach dodatkowego zwrotu w sytuacji opisanej w pytaniu nie będzie stanowiło przeszkody to, że składki zostały opłacone w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym.

Jak bowiem wyjaśniło MF w odpowiedzi przesłanej do naszego Wydawnictwa w dniu 19 kwietnia 2023 r.:

"(...) nie ma uzasadnienia dla konieczności powiązania możliwości odliczania składek na ubezpieczenia społeczne w pierwszej kolejności ze źródłem przychodów, z którym był związany obowiązek opłacania tych składek."

W świetle powyższego nie ma przeszkód, aby podatnik w zeznaniu PIT-37 odliczył ulgę na dziecko (lub jej część) w ramach dodatkowego zwrotu, od składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych z tytułu działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym. Przy czym odliczeniu w ramach tego zwrotu podlegają składki tylko w takiej części, w jakiej nie zostały one odliczone w zeznaniu PIT-36L (niezależnie od tego, czy składki te były zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, czy odliczone od dochodu - w przypadku składki zdrowotnej w ramach ustawowego limitu, tj. w 2023 r. - 10.200 zł).