Kryterium dochodowe w uldze prorodzinnej na jedno dziecko

Dzięki uldze prorodzinnej uregulowanej w art. 27f updof, uprawnieni podatnicy nie tylko mogą zapłacić niższy podatek dochodowy obliczany według skali podatkowej, ale też w określonych przypadkach mogą w ogóle nie zapłacić podatku.

1. Nabycie prawa do ulgi

Generalnie prawo do ulgi prorodzinnej przysługuje podatnikom, którzy w roku podatkowym:

a) w stosunku do dziecka/dzieci małoletnich wykonywali władzę rodzicielską, pełnili funkcję opiekuna prawnego (jeżeli dziecko z nimi zamieszkiwało) lub sprawowali opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej (na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą),

b) w związku z wykonywaniem ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej utrzymywali pełnoletnie dziecko (dzieci):

• bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
• do ukończenia 25 roku życia, uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, obowiązujących w Polsce oraz w innym państwie, jeżeli dziecko to nie uzyskało dochodów przekraczających limit określony w art. 6 ust. 4e updof.

Należy zauważyć, że prawo do omawianej ulgi wyklucza osiąganie przez dziecko (małoletnie i pełnoletnie) przychodów (dochodów) opodatkowanych w sposób określony w art. 6 ust. 8 updof.

2. Określenie wysokości dochodów

Jedną z przesłanek warunkujących korzystanie z ulgi prorodzinnej, jest kryterium dochodowe. Obowiązuje ono wyłącznie w odniesieniu do podatników, którzy w roku podatkowym mają na wychowaniu/utrzymaniu tylko jedno dziecko.

Odliczenie w ramach ulgi jest możliwe, gdy dochody nie przekraczają:

• 112.000 zł - w przypadku podatnika pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim; limit dotyczy dochodów podatnika i jego małżonka,
• 112.000 zł - w przypadku podatnika mającego status osoby samotnie wychowującej dziecko (w rozumieniu art. 6 ust. 4c i 4g updof),
• 56.000 zł - w przypadku podatnika niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku.

Dla celów skorzystania z ulgi prorodzinnej, limitowaniu podlegają wyłącznie dochody podatników uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w:

• art. 27 updof, tj. skala podatkowa oraz dotyczące rozliczania dochodów zagranicznych,
• art. 30b updof, czyli dotyczące dochodów z kapitałów pieniężnych podlegających opodatkowaniu jednolitą 19% stawką podatku, wykazywanych w zeznaniu PIT-38,
• art. 30c updof, tj. podatek liniowy.

Dochody te uwzględnia się po ich uprzednim pomniejszeniu o zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne oraz ubezpieczenie zdrowotne (składki zdrowotne uwzględnia się wyłącznie z działalności opodatkowanej podatkiem liniowym).

Warto zaznaczyć, że kryterium dochodowe nie dotyczy (a więc nie uwzględnia się w kwocie limitu) m.in. dochodów (przychodów):

• o których mowa w art. 30 lub 30a updof, czyli podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym (np. z wygranych w konkursach, z udziału w zyskach osób prawnych),
• wolnych od podatku dochodowego bądź dochodów, od których na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru tego podatku,
• osiąganych w ramach działalności gospodarczej z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, opodatkowanych preferencyjną 5% stawką podatku stosownie do art. 30ca updof,
• opodatkowanych na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 2540 ze zm.).

3. Wyłączenie obowiązywania kryterium dochodowego

Nie u każdego podatnika mającego na wychowaniu/utrzymaniu jedno dziecko przekroczenie limitu dochodów będzie skutkowało utratą prawa do skorzystania z ulgi prorodzinnej. Na podstawie ust. 2e dodanego do art. 27f updof, na mocy ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1059), limity dochodów zostały zniesione w stosunku do podatnika i jego małżonka, mających na wychowaniu/utrzymaniu jedno dziecko, posiadające:

• orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności, określonych w odrębnych przepisach, lub
• decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
• orzeczenie o niepełnosprawności osoby, która nie ukończyła 16 roku życia, wydane na podstawie odrębnych przepisów.

Regulacja ta ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2023 r. (art. 29 ust. 2 powołanej ustawy z dnia 26 maja 2023 r.). Oznacza to, że tacy podatnicy skorzystają z ulgi na jedno dziecko w rozliczeniu za 2023 r.