RODO wśród przesłanek legalnego przetwarzania danych osobowych (zwykłych) wymienia przesłankę prawnie uzasadnionych interesów administratora (art. 6 ust. 1 lit. f). Stanowi ona podstawę samodzielną i odrębną od innych podstaw przetwarzania danych. Za działanie wykonywane w prawnie uzasadnionym interesie można uznać przetwarzanie danych osobowych do celów marketingu bezpośredniego. Przy czym korzystanie z tej przesłanki, a nie np. z konieczności uzyskania zgody osoby, której dane mają być przetwarzane, jest obwarowane różnymi wymaganiami.
Motyw 47 preambuły RODO określa, że podstawą prawną przetwarzania mogą być prawnie uzasadnione interesy administratora, w tym administratora, któremu mogą zostać ujawnione dane osobowe, lub strony trzeciej, o ile w świetle rozsądnych oczekiwań osób, których dane dotyczą, opartych na ich powiązaniach z administratorem nadrzędne nie są interesy lub podstawowe prawa i wolności osoby, której dane dotyczą. Taki prawnie uzasadniony interes może istnieć np. w przypadkach, gdy zachodzi istotny i odpowiedni rodzaj powiązania między osobą, której dane dotyczą, a administratorem, np. gdy osoba, której dane dotyczą, jest klientem administratora lub działa na jego rzecz. Aby stwierdzić istnienie prawnie uzasadnionego interesu, należy w każdym przypadku przeprowadzić dokładną ocenę, w tym ocenę tego, czy w czasie i w kontekście, w którym zbierane są dane osobowe, osoba, której dane dotyczą, ma rozsądne przesłanki, by spodziewać się, że może nastąpić przetwarzanie danych w tym celu. Interesy i prawa podstawowe osoby, której dane dotyczą, mogą być nadrzędne wobec interesu administratora danych, w szczególności w przypadkach, gdy dane osobowe są przetwarzane w sytuacji, w której osoby, których dane dotyczą, nie mają rozsądnych przesłanek, by spodziewać się dalszego przetwarzania. Prawnie uzasadnionym interesem administratora, którego sprawa dotyczy, jest również przetwarzanie danych osobowych bezwzględnie niezbędne do zapobiegania oszustwom. Za działanie wykonywane w prawnie uzasadnionym interesie można uznać przetwarzanie danych osobowych do celów marketingu bezpośredniego. Istnienie tej przesłanki wynika z konieczności uznania przez prawodawcę unijnego, że mogą zdarzyć się przypadki, gdy administrator nie może powołać się na zgodę, przepis ani realizację umowy, a mimo to powinien on mieć możliwość przetwarzania danych, ponieważ za dopuszczalnością przetwarzania przemawia "prawnie uzasadniony interes". W tym sensie uznaje się, że jest to przesłanka dodatkowa, uzupełniająca pozostałe podstawy dopuszczalności przetwarzania.
Omawiana przesłanka może być stosowana jedynie przez podmioty prywatne (np. przedsiębiorców), natomiast nie powinny się na nią powoływać podmioty publiczne. Oznacza to, że zasadniczo podstawą przetwarzania danych przez podmioty publiczne (w tym organy administracji publicznej) powinny być przede wszystkim przepisy prawa. Za odpowiednik klauzuli uzasadnionych interesów można uznać podstawę określoną w art. 6 ust. 1 lit. e) RODO, która dopuszcza przetwarzanie danych, jeżeli jest ono niezbędne do wykonania zadania realizowanego w interesie publicznym lub w ramach sprawowania władzy publicznej powierzonej administratorowi.
Marketingiem bezpośrednim są wszelkie działania administratora, np. przedsiębiorcy, sprzedawcy, polegające na dostarczaniu klientom informacji lub propozycji dotyczących sprzedaży towarów lub usług przez różne kanały bezpośredniej komunikacji.
Decydując się na stosowanie marketingu bezpośredniego, administratorzy mają do wyboru dwie możliwości. Pierwszą z nich jest uzyskanie zgody podmiotu danych (art. 6 ust. 1 lit. a RODO). Drugą jest tzw. prawnie uzasadniony interes administratora danych (art. 6 ust. 1 lit. f RODO). Przy czym, aby skorzystać z tej przesłanki, musi występować prawnie uzasadniony interes, który jest realizowany przez administratora lub przez stronę trzecią. Poza tym, niezbędne jest dokonanie analizy (testu równowagi) przez administratora danych, który na taką przesłankę chce się powołać, czy przetwarzanie danych osobowych jest niezbędne dla realizacji celu wynikającego z powyższego interesu.
Jeśli dane osobowe są przetwarzane na potrzeby marketingu bezpośredniego, osoba, której dane dotyczą, ma prawo w dowolnym momencie wnieść sprzeciw wobec przetwarzania dotyczących jej danych osobowych na potrzeby takiego marketingu, w tym profilowania, w zakresie, w jakim przetwarzanie jest związane z takim marketingiem bezpośrednim. Gdy osoba, której dane dotyczą, wniesie sprzeciw wobec przetwarzania do celów marketingu bezpośredniego, danych osobowych nie wolno już przetwarzać do takich celów. Prawo to powinno zostać wyraźnie podane do wiadomości osobie, której dane dotyczą, oraz powinno być przedstawione jasno i oddzielnie od wszelkich innych informacji.
Przepisy dotyczące przetwarzania danych dla celów marketingu bezpośredniego są przepisami szczególnymi i nie mają do nich zastosowania regulacje ogólne, które dopuszczają odmowę zaprzestania przetwarzania danych osobowych przez administratora, jeżeli wykaże on:
Należy zauważyć, że prawo do sprzeciwu jest uprawnieniem odrębnym od cofnięcia zgody i nie przysługuje w przypadkach, w których dane osobowe są przetwarzane na podstawie udzielonej wcześniej zgody. Jeśli administrator danych przetwarza dane osobowe na jej podstawie, to taka osoba musi mieć możliwość cofnięcia zgody w każdym momencie, w równie łatwy i szybki sposób, jak w momencie wyrażenia takiej zgody. Jeżeli dany administrator przetwarza dane osobowe swoich klientów w celu marketingu bezpośredniego (nie na podstawie wyrażonej uprzednio zgody), to w przypadku sprzeciwu jest zobowiązany zaprzestać takiego przetwarzania.
|
Marketing w formie elektronicznej (regulacje szczególne):
|
| ||||||||||||
|
||||||||||||
