Wybór estońskiego CIT może być niezwykle korzystny, gdyż pozwala uniknąć bieżącego opłacania podatku dochodowego. Przepisy ustanawiające jego reżim - pomimo licznych zmian - są jednak trudne do stosowania dla podatników. Dotyczy to w szczególności ustalenia dochodów z ukrytych zysków oraz wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Spośród dochodów podlegających opodatkowaniu estońskim CIT, wymienionych w art. 28m ust. 1 ustawy o pdop (Dz. U. z 2023 r. poz. 2805), największe wątpliwości wywołują wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą. Ustawodawca bowiem w żaden sposób nie zdefiniował tego pojęcia. W art. 28m ust. 4a ustawy o pdop widnieje jedynie zapis mówiący, że do tej kategorii nie zalicza się wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku:
Jak wynika z art. 15 ust. 1 ustawy o pdop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia ich źródła, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.
W związku z tym, że podobieństwo pojęć: wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą i wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów jest zauważalne, pojawiła się koncepcja utożsamienia obydwu kategorii.
Ministerstwo Finansów w wydanym w dniu 23 grudnia 2021 r. przewodniku do ryczałtu od dochodów spółek wskazało, że choć pomiędzy tymi określeniami nie można postawić znaku równości, to jednak ich bliskość znaczeniowa powinna skłonić podatników analizujących wydatki pod kątem związku z działalnością do posiłkowania się kwalifikacją tychże wydatków jako kosztów podatkowych lub niepodatkowych, wynikającą z własnej praktyki oraz orzecznictwa sądów administracyjnych.
Zdaniem fiskusa zbieżność pomiędzy wydatkami niezwiązanymi z działalnością gospodarczą a wydatkami niestanowiącymi kosztów uzyskania przychodów dotyczy celu, w jakim je poniesiono. Cel ten wyznacza zarobkowy charakter działalności gospodarczej.
W piśmie z dnia 21 lipca 2022 r. (DD8.054.2.2022), będącym odpowiedzią na interpelację poselską, znalazło się natomiast stwierdzenie, że koszty, które nie służą realizacji podstawowego celu prowadzonej działalności gospodarczej, jakim jest osiąganie zysków, lecz są efektem ubocznym działań zmierzających do osiągnięcia, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów, mogą być uznane za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą. Wiele w tym względzie zależy od stanu faktycznego i okoliczności danej sprawy.
W przewodniku do ryczałtu jako przykład wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą podano publicznoprawne wydatki o charakterze sankcyjnym, np. kary, grzywny lub odsetki od nieterminowego regulowania zobowiązań podatkowych. Takie nakłady są równolegle, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 18, pkt 19, pkt 21 ustawy o pdop, wyłączone z kategorii kosztów podatkowych.
Z kolei w odpowiedzi na przywołaną interpelację poselską znalazło się odniesienie do art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o pdop. Przepis ten stanowi, że kosztami uzyskania przychodów nie są kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Wydatki te, zdaniem fiskusa, mogą - w okolicznościach konkretnej sprawy - zostać uznane za niezwiązane z działalnością gospodarczą.
W piśmie potwierdzono też, że na podstawę wymiaru ryczałtu od dochodów spółek mogą mieć wpływ wydatki, odpisy amortyzacyjne oraz odpisy z tytułu trwałej utraty wartości - w wysokości 50% - związane z używaniem firmowych samochodów osobowych zarówno dla celów działalności gospodarczej, jak i dla innych celów przez podmiot niebędący wspólnikiem, podmiotem powiązanym bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym wspólnikiem (czyli np. przez pracownika do celów prywatnych).
Niezwykle ogólnikowe pojęcie wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą skłania podatników do wystąpienia do fiskusa o wydanie indywidualnych interpretacji podatkowych dotyczących omawianego zagadnienia.
I tak, Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 12 stycznia 2024 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.660.2023.1.IN, zgodził się z wnioskodawcą, że wydatki związane z organizacją imprez o charakterze motywacyjnym, integracyjnym lub szkoleniowym dla pracowników, udzielone im benefity pozostające w związku z zatrudnieniem oraz okolicznościowe prezenty nie stanowią wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą i nie podlegają opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek.
Również dowożenie pracowników na miejsce pracy samochodami firmowymi jest podatkowo "bezpieczne" dla pracodawcy objętego regulacjami estońskiego CIT, co wynika z interpretacji wydanej przez Dyrektora KIS w dniu 5 grudnia 2023 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.524.2023.2.KM.
Dyrektor KIS orzekł także o związku z działalnością gospodarczą wydatku w postaci kary umownej z tytułu wcześniejszego rozwiązania niekorzystnej dla podatnika umowy (por. interpretację indywidualna z dnia 15 stycznia 2024 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.671.2023.2.MF).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
