E-ZLA a potwierdzanie pobytu pracownika w sanatorium

Ubezpieczeni w ramach prewencji rentowej mogą skorzystać ze stosownego programu rehabilitacji prowadzonego przez ZUS. Przewidziany on został dla szeregu ubezpieczonych, w tym m.in. dla pracowników, którzy mogą korzystać z tego typu rehabilitacji leczniczej w ramach tzw. zwolnienia lekarskiego, które oprócz uprawnień do świadczenia chorobowego usprawiedliwia nieobecność pracownika w pracy. Sytuacja wygląda inaczej, gdy pracownik jest nieobecny w pracy z powodu wyjazdu do uzdrowiska w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia.

Rehabilitacja lecznicza z ZUS

Jednym z ustawowych zadań ZUS jest prowadzenie prewencji rentowej. Obejmuje ona swym zakresem rehabilitację leczniczą ubezpieczonych zagrożonych całkowitą lub częściową niezdolnością do pracy, osób uprawnionych do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu tytułu do ubezpieczenia chorobowego lub wypadkowego, a także osób pobierających rentę okresową z tytułu niezdolności do pracy. Tak stanowi art. 69 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1230 ze zm.). Ponadto szczegółowe zasady i tryb kierowania przez ZUS na rehabilitację leczniczą oraz udzielania zamówień na usługi rehabilitacyjne określa wydane w tej sprawie rozporządzenie RM (Dz. U. z 2019 r. poz. 277).

Co ważne, o potrzebie rehabilitacji leczniczej osoby uprawnionej, której lekarz prowadzący leczenie sporządził wniosek o rehabilitację leczniczą, orzeka lekarz orzecznik ZUS. Od orzeczenia tego osobie uprawnionej przysługuje sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS, w terminie i na zasadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. Prezes ZUS może natomiast zgłosić zarzut wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika o potrzebie rehabilitacji leczniczej w terminie i na zasadach określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Wniosek o rehabilitację leczniczą osoba uprawniona składa w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania. Właściwa jednostka organizacyjna ZUS zawiadamia na piśmie osobę uprawnioną o wyniku rozpatrzenia wniosku.

Uprawnieni mogą również skorzystać z rehabilitacji w ramach prewencji ZUS, jeśli odpowiednio lekarz orzecznik/komisja lekarska ZUS tak orzeknie podczas:

• kontroli zwolnienia lekarskiego,
• orzekania w sprawie świadczenia rehabilitacyjnego lub renty z tytułu niezdolności do pracy.

Zasadniczo rehabilitacja lecznicza w ośrodku rehabilitacyjnym powinna trwać 24 dni. Wniosek o rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS można sporządzić na formularzu PR-4.

Wniosek o rehabilitację leczniczą może być również wystawiony na dowolnym formularzu. Niemniej jednak, jak informuje ZUS na swojej stronie internetowej www.zus.pl, powinien on zawierać: imię i nazwisko, PESEL, adres zamieszkania i numer telefonu, rozpoznanie medyczne w języku polskim, opinię, czy po przeprowadzeniu rehabilitacji istnieje pozytywne rokowanie odzyskania zdolności do pracy, dokumentację medyczną leczenia (np. karty informacyjne leczenia szpitalnego, USG itp.), informację, że dotyczy rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS. Wniosek można złożyć w dowolnej placówce ZUS. Na badanie u lekarza orzecznika należy zabrać dokumentację z leczenia. Organ wskazuje ponadto, że lekarz może sporządzić wniosek o rehabilitację w trakcie wystawiania zwolnienia elektronicznego (e-ZLA) na PUE ZUS.

Leczenie uzdrowiskowe

Drugim typem tzw. leczenia sanatoryjnego jest leczenie uzdrowiskowe. Jak wynika z informacji wskazanych przez NFZ na www.nfz.gov.pl, jest ono kontynuacją leczenia szpitalnego lub ambulatoryjnego. Jeżeli w celu odzyskania sprawności po chorobie lub wypadku albo z powodu choroby zawodowej wymagane są określone zabiegi, które wykonywane są w uzdrowiskach, można skorzystać z tego rodzaju leczenia. Na leczenie uzdrowiskowe mogą być kierowani jedynie pacjenci wystarczająco sprawni, by odbyć podróż do uzdrowiska, samodzielni, zdolni do samoobsługi i korzystania z zabiegów leczniczych. Świadczenia są realizowane w warunkach ambulatoryjnych lub stacjonarnych. Pobyt w szpitalu uzdrowiskowym trwa 21 dni i jest bezpłatny. Natomiast pobyt w sanatorium uzdrowiskowym trwa 21 dni i jeśli chodzi o taki pobyt, to w przypadku osoby dorosłej jest częściowo odpłatny. Z kolei pobyt w szpitalu uzdrowiskowym na rehabilitacji uzdrowiskowej trwa 28 dni i jest bezpłatny, a pobyt w sanatorium uzdrowiskowym na rehabilitacji uzdrowiskowej trwa 28 dni i jest częściowo odpłatny. Na leczenie uzdrowiskowe niezbędne jest skierowanie, które wystawia lekarz ubezpieczenia zdrowotnego, biorąc pod uwagę aktualny stan zdrowia pacjenta, brak wskazań lub istniejące przeciwwskazania oraz wpływ leczenia uzdrowiskowego na stan zdrowia. Jest to o tyle ważne, że leczenie uzdrowiskowe jest leczeniem bodźcowym i niektóre schorzenia mogą ulegać zaostrzeniu.

Dokumentowanie niezdolności do pracy

Przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby, pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne albo konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny są:

• zaświadczenia lekarskie, o których mowa w art. 55 ust. 1 i art. 55a ust. 7 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022 r. poz. 1732 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową albo
• wydruk zaświadczenia lekarskiego, o którym mowa w art. 55a ust. 6 ustawy zasiłkowej.

Określa to wprost art. 53 ust. 1 ustawy zasiłkowej.

Natomiast zasady dotyczące korzystania z sanatorium w ramach NFZ powodują, że pracownicy korzystający z tej formy leczenia swoją nieobecność w pracy muszą usprawiedliwić w inny sposób niż zaświadczeniem lekarskim e-ZLA, przykładowo urlopem wypoczynkowym. W zakresie wystawiania zwolnienia lekarskiego na czas leczenia uzdrowiskowego w ramach NFZ stosowne stanowisko dostępne jest m.in. na stronie www.nfz-opole.pl (patrz ramka).