Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Składki ZUS  »   Strata podatkowa a ustalenie podstawy wymiaru składki zdrowotnej przedsiębiorcy
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Strata podatkowa a ustalenie podstawy wymiaru składki zdrowotnej przedsiębiorcy

Gazeta Podatkowa nr 65 (1940) z dnia 16.08.2022
Dorota Wyderska

Przedsiębiorcy opłacający podatek dochodowy według skali podatkowej lub liniowy (i ewentualnie IP Box) począwszy od składki zdrowotnej należnej za luty 2022 r. podstawę jej wymiaru ustalają w oparciu o wysokość firmowego dochodu. Dochód ten pomniejszają o zapłacone składki społeczne, ale tylko, jeśli nie zaliczają ich do kosztów uzyskania przychodów. W działalności przedsiębiorcy zdarza się jednak, że mimo dobrze funkcjonującej firmy ponosi on stratę podatkową. W takim przypadku składkę zdrowotną przedsiębiorca musi opłacić za siebie od minimalnej podstawy wymiaru.

Ustalenie dochodu

Przedsiębiorca opodatkowany na zasadach ogólnych (tj. wg skali podatkowej lub podatkiem liniowym) i ewentualnie IP Box za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniu wpłaca składkę zdrowotną naliczoną od miesięcznej podstawy jej wymiaru stanowiącej dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka. Tak wynika z art. 81 ust. 2c ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.), zwanej ustawą zdrowotną. Dochód ten przedsiębiorca powinien ustalić następująco:

1) dochód za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu w roku składkowym jest ustalany jako różnica między osiągniętymi przychodami w rozumieniu ustawy o pdof a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów w rozumieniu tej ustawy,

2) dochód ustalony w taki sposób jest pomniejszany o kwotę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w tym miesiącu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,

3) dochód za kolejne miesiące ustala się jako różnicę między sumą przychodów osiągniętych od początku roku i sumą kosztów uzyskania tych przychodów poniesionych od początku roku,

4) dochód ustalony w taki sposób jest pomniejszany o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające i o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zapłaconych od początku roku, a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach; dochód nie jest pomniejszany o składki, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów,

5) przy obliczaniu dochodu stosuje się art. 24 ust. 1-2b ustawy o pdof (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) i nie uwzględnia się przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, pkt 63b, pkt 152-154 ustawy o pdof; w przypadku osób prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów dochód ustala się z uwzględnieniem art. 44 ust. 2 zdanie drugie ustawy o pdof.

Odliczenie składek społecznych

Jeżeli przedsiębiorca nie zalicza składek na ubezpieczenia społeczne do kosztów uzyskania przychodów, to - aby od lutego 2022 r. ustalić dochód stanowiący podstawę wymiaru składki zdrowotnej - powinien pomniejszyć go o zapłacone składki społeczne.

Aby ustalić podstawę wymiaru składki zdrowotnej np. za luty 2022 r., przedsiębiorca powinien był - zgodnie z art. 81 ust. 2c ustawy zdrowotnej - uwzględnić firmowy przychód uzyskany w styczniu 2022 r. oraz poniesione w tym miesiącu koszty uzyskania przychodów i tak ustalony dochód pomniejszyć o zapłacone składki społeczne. Z kolei ustalając podstawę wymiaru składki zdrowotnej za marzec oraz kolejne miesiące 2022 r., wyliczony dochód pomniejsza się o różnicę między sumą składek społecznych zapłaconych od początku roku a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach.

W art. 81 ust. 2c ustawy zdrowotnej jest mowa o składkach społecznych zapłaconych od początku roku, a nie roku składkowego (rozpoczynającego się od 1 lutego). O wyjaśnienie zastosowania tego przepisu w praktyce nasze Wydawnictwo poprosiło ZUS. W odpowiedzi z dnia 21 lutego br. ZUS wyjaśnił, że zgodnie z art. 81 ust. 2c ustawy zdrowotnej, aby ustalić podstawę wymiaru składki zdrowotnej za luty 2022 r., należało dochód uzyskany w styczniu 2022 r. pomniejszyć o składki społeczne, które przedsiębiorca opłacił w styczniu 2022 r. W celu natomiast ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej za marzec 2022 r. należało przyjąć dochód uzyskany w lutym 2022 r. i pomniejszyć go o składki społeczne opłacone w lutym 2022 r., stanowiące różnicę między sumą składek na ubezpieczenia społeczne zapłaconych od początku roku a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach.

Warto dodać, że przedsiębiorca, który rozpoczyna prowadzenie działalności gospodarczej, dochodu z prowadzonej działalności uzyskanego w pierwszym ani drugim miesiącu prowadzenia firmy nie pomniejszy o składki na ubezpieczenia społeczne. Może to zrobić dopiero przy ustalaniu wysokości dochodu stanowiącego podstawę wymiaru składki zdrowotnej za trzeci miesiąc prowadzenia firmy (przykład).

Ustawowe minimum

Dla przedsiębiorcy opłacającego podatek liniowy składka zdrowotna wynosi 4,9% podstawy wymiaru, jednak nie mniej niż kwota odpowiadająca 9%:

  • minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, w przypadku składki obliczanej od miesięcznej podstawy jej wymiaru,
  • iloczynu liczby miesięcy w roku składkowym i minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu tego roku składkowego, w przypadku składki obliczanej od rocznej podstawy jej wymiaru.

Gdy ustalona zgodnie z art. 81 ust. 2c ustawy zdrowotnej podstawa wymiaru składki zdrowotnej w danym miesiącu jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w pierwszym dniu roku składkowego, podstawę wymiaru składki zdrowotnej za ten miesiąc stanowi kwota tego wynagrodzenia (art. 81 ust. 2d ustawy zdrowotnej).

Podstawa wymiaru składki za miesiące od lutego do grudnia 2022 r. dla przedsiębiorcy opodatkowanego wg skali podatkowej nie może być niższa niż 3.010 zł (składka naliczona od tej podstawy to 270,90 zł), natomiast składka zdrowotna dla liniowca nie może być niższa niż 270,90 zł.

W przypadku gdy przedsiębiorca opodatkowany według skali podatkowej lub podatkiem liniowym (i ewentualnie IP Box) poniesie stratę podatkową, to taką sytuację - dla celów ustalenia podstawy wymiaru składki zdrowotnej - należy traktować jak brak dochodu (dochód wynosi 0 zł).

Natomiast gdy przedsiębiorca prowadzi np. dwie pozarolnicze działalności opodatkowane na takich samych zasadach i tylko z jednej z nich osiągnie dochód, natomiast z drugiej działalności poniesie stratę podatkową, wówczas należy sumować przychody uzyskane z obu działalności i odjąć od nich sumę kosztów uzyskania przychodów poniesionych z tytułu prowadzenia obu działalności (ewentualnie odjąć też od dochodu opłacone składki na ubezpieczenia społeczne, jeśli nie zostały zaliczone do kosztów). Takiego też wyjaśnienia udzielił ZUS w odpowiedzi z dnia 10 marca br. na pytanie naszego Wydawnictwa (pisaliśmy o tym w GP nr 26 z br. na str. 1).

Przykład

Pan Rafał prowadzi od 1 marca 2022 r. działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG i od tego dnia podlega - jako przedsiębiorca - obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (także dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu) oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Składki na ubezpieczenia społeczne opłaca od podstawy wynoszącej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2022 r. wynosi ona 903 zł) i nie zalicza ich do kosztów uzyskania przychodów. Obowiązującą go stopą procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe jest 1,67%. Podatek dochodowy z tej działalności opłaca według skali podatkowej.

Przychody z działalności i koszty uzyskania tych przychodów oraz opłacone składki na ubezpieczenia społeczne w okresie od marca do lipca 2022 r. przedstawiały się następująco:

Miesiąc Przychód Koszty Opłacone składki społeczne
3/2022 r. 6.200 zł 8.400 zł 0 zł
4/2022 r. 8.900 zł 8.530 zł 285,71 zł (składki za 3.2022 r.)
5/2022 r. 12.300 zł 6.500 zł 285,71 zł (składki za 4.2022 r.)
6/2022 r. 14.880 zł 6.050 zł 285,71 zł (składki za 5.2022 r.)
7/2022 r. 12.120 zł 12.700 zł 285,71 zł (składki za 6.2022 r.)

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za marzec 2022 r. stanowiła dla niego kwota 3.010 zł, tj. kwota minimalnego wynagrodzenia w 2022 r. (ze względu na brak dochodów z miesiąca poprzedniego), a składka zdrowotna wyniosła 270,90 zł (3.010 zł × 9%).

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za kwiecień 2022 r. należało ustalić w następujący sposób:

- dochód uzyskany w poprzednim miesiącu, czyli marcu 2022 r.: 6.200 zł - 8.400 zł = -2.200 zł (przedsiębiorca poniósł stratę),
- dochód stanowiący podstawę wymiaru składki zdrowotnej za kwiecień 2022 r.: dochód - 0 zł (przedsiębiorca nie miał możliwości odliczyć składek na ubezpieczenia społeczne za marzec 2022 r. zapłaconych w kwietniu 2022 r.), podstawa wymiaru - 3.010 zł,
- składka zdrowotna za kwiecień 2022 r.: 3.010 zł × 9% = 270,90 zł.

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za maj 2022 r. przedsiębiorca ustalił w następujący sposób:

- dochód: (6.200 zł + 8.900 zł) - (8.400 zł + 8.530 zł) = -1.830 zł (przedsiębiorca poniósł stratę),
- dochód pomniejszony o sumę dochodów ustalonych za poprzednie miesiące (0 zł), stanowiący podstawę wymiaru składki zdrowotnej za maj 2022 r.: dochód - 0 zł (dochód ten nie wystąpił), podstawa wymiaru - 3.010 zł,
- składka zdrowotna za maj 2022 r.: 3.010 zł × 9% = 270,90 zł.

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za czerwiec 2022 r. przedsiębiorca ustalił w następujący sposób:

- dochód: (6.200 zł + 8.900 zł + 12.300 zł) - (8.400 zł + 8.530 zł + 6.500 zł) = 3.970 zł,
- dochód pomniejszony o sumę dochodów ustalonych za poprzednie miesiące oraz o różnicę między składkami na ubezpieczenia społeczne zapłaconymi i odliczonymi, stanowiący podstawę wymiaru składki zdrowotnej za czerwiec 2022 r.: 3.970 zł - 0 zł (dochód z poprzedniego miesiąca) - [(285,71 zł + 285,71 zł)] = 3.398,58 zł,
- składka zdrowotna za czerwiec 2022 r.: 3.398,58 zł × 9% = 305,87 zł.

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za lipiec 2022 r. przedsiębiorca ustalił w następujący sposób:

- dochód: (6.200 zł + 8.900 zł + 12.300 zł + 14.880 zł) - (8.400 zł + 8.530 zł + 6.500 zł + 6.050 zł) = 12.800 zł,
- dochód pomniejszony o sumę dochodów ustalonych za poprzednie miesiące oraz o różnicę między składkami na ubezpieczenia społeczne zapłaconymi i odliczonymi, stanowiący podstawę wymiaru składki zdrowotnej za lipiec 2022 r.: 12.800 zł - 3.970 zł - [(285,71 zł + 285,71 zł + 285,71 zł) - 285,71 zł - 285,71 zł] = 8.544,29 zł,
- składka zdrowotna za lipiec 2022 r.: 8.544,29 zł × 9% = 768,99 zł.

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne za sierpień 2022 r. przedsiębiorca ustali w następujący sposób:

- dochód: (6.200 zł + 8.900 zł + 12.300 zł + 14.880 zł + 12.120 zł) - (8.400 zł + 8.530 zł + 6.500 zł + 6.050 zł + 12.700 zł) = 12.220 zł,
- dochód pomniejszony o sumę dochodów ustalonych za poprzednie miesiące oraz o różnicę między składkami na ubezpieczenia społeczne zapłaconymi i odliczonymi, stanowiący podstawę wymiaru składki zdrowotnej za lipiec 2022 r.: 12.220 zł - 12.800 zł - [(285,71 zł + 285,71 zł + 285,71 zł + 285,71 zł) - 285,71 zł - 285,71 zł - 285,71 zł] = 0 zł; ponieważ dochód ten wyniósł mniej niż 0 zł, do podstawy należy przyjąć jej minimalną wartość, czyli 3.010 zł,
- składka zdrowotna za sierpień 2022 r.: 3.010 zł × 9% = 270,90 zł.
Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Składki ZUS - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.