Minimalne wynagrodzenie za pracę oraz prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne służą do ustalenia niektórym przedsiębiorcom najniższej podstawy wymiaru składek społecznych. Zwiększenie ich wysokości w 2020 r. wpłynęło na wzrost od 1 stycznia br. podstawy wymiaru składek na te ubezpieczenia dla tych osób oraz limitów obowiązujących w tych składkach.
Zasadniczo podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi zadeklarowana kwota. Z tym że dla osoby opłacającej te składki na ogólnych zasadach kwota ta nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych. Stanowi tak art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej ustawą systemową.
Kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w 2020 r. wynosi 5.227 zł (Mon. Pol. z 2019 r. poz. 1147). Wobec tego od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. najniższa podstawa wymiaru składek społecznych dla przedsiębiorców opłacających te składki od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego wynosi 3.136,20 zł (5.227 zł × 60%). W 2019 r. tacy przedsiębiorcy opłacali za siebie składki na te ubezpieczenia od 2.859 zł (4.765 zł × 60%).
Od innej kwoty ustala podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przedsiębiorca, który spełnia warunki określone w art. 18a ustawy systemowej. Taka osoba w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności (lub po zakończeniu 6-miesięcznej ulgi na start) opłaca składki społeczne od zadeklarowanej kwoty, jednak nie niższej niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Z uwagi na to, że od 1 stycznia 2020 r. minimalna płaca wynosi 2.600 zł, dla przedsiębiorcy uprawnionego do stosowania wskazanej preferencji najniższa podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w tym roku wynosi 780 zł (czyli 30% z kwoty 2.600 zł). W ubiegłym roku wynosiła ona 675 zł (30% z kwoty 2.250 zł).
Od 1 stycznia 2019 r., na mocy art. 18c ust. 1 ustawy systemowej, określona grupa przedsiębiorców może korzystać z tzw. małego ZUS. Osoby uprawnione do stosowania tej preferencji opłacają składki na ubezpieczenia społeczne w wysokości uzależnionej od przychodu z pozarolniczej działalności uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Przy czym do 31 stycznia 2020 r. obowiązują jeszcze regulacje, które określają, że z tzw. małego ZUS mogą skorzystać przedsiębiorcy, których roczny przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 30-krotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku. Zatem w styczniu 2020 r. prawo do tzw. małego ZUS mają przedsiębiorcy, których przychody z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w 2019 r. nie przekroczyły kwoty 67.500 zł (2.250 zł × 30). W ubiegłym roku prawo do tej ulgi mieli przedsiębiorcy, których roczny przychód z działalności gospodarczej w 2018 r. nie przekroczył kwoty 63.000 zł (2.100 zł × 30).
Podstawa wymiaru składek społecznych osób, które mogą skorzystać z małego ZUS, nie może:
W wyniku nowelizacji art. 18c ust. 1 ustawy systemowej, od 1 lutego 2020 r. podwyższeniu ulegnie granica przychodu umożliwiająca przedsiębiorcy skorzystanie z tzw. małego ZUS. Od tego bowiem dnia prawo do tej ulgi będzie miał przedsiębiorca, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120.000 zł. Dla takiej osoby podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne od 1 lutego 2020 r. będzie uzależniona od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o pdof, uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.
Ustalona przez takiego przedsiębiorcę podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (tak jak ma to miejsce obecnie) nie będzie mogła w 2020 r. przekroczyć 3.136,20 zł i być niższa od 780 zł.
Na podstawie kwoty prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego określa się również roczną granicę podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych osób podlegających tym ubezpieczeniom obowiązkowo i dobrowolnie (oraz podstawy wymiaru składki na FEP), a także miesięczny limit podstawy wymiaru składki chorobowej przedsiębiorcy.
W danym roku kalendarzowym limit podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe nie może być wyższy od kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy. Wynika to z art. 19 ust. 1 ustawy systemowej. W 2020 r. kwota tej granicy wynosi 156.810 zł (tj. 5.227 zł × 30), w 2019 r. wynosiła ona 142.950 zł.
Z kolei zgodnie z art. 20 ust. 3 ustawy systemowej, podstawa wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe nie może przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 r. limit podstawy wymiaru składki na to ubezpieczenie wynosi miesięcznie 13.067,50 zł (Mon. Pol. z 2019 r. poz. 1162), w 2019 r. wynosił on miesięcznie 11.912,50 zł.
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
