Pracownica urodziła dziecko 30 kwietnia 2023 r. i w ciągu 21 dni po porodzie złożyła wniosek o wypłacanie jej zasiłku macierzyńskiego w wysokości 81,5% podstawy wymiaru. Przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego, co nastąpi 16 września 2023 r., pracownica poinformowała pracodawcę, że nie zamierza korzystać z urlopu rodzicielskiego od razu po macierzyńskim, a najprawdopodobniej dopiero jak dziecko rozpocznie edukację przedszkolną. Czy już teraz powinniśmy wypłacić jej wyrównanie zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru?
Wyrównanie zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru może nastąpić na wniosek złożony przez pracownicę - matkę dziecka w ciągu 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który przysługiwał ten zasiłek.
Zasiłek macierzyński przysługuje co do zasady w wysokości 100% podstawy wymiaru za okres urlopu macierzyńskiego oraz 70% podstawy wymiaru za okres urlopu rodzicielskiego (art. 31 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej). Może on być wypłacany w wysokości 81,5% podstawy wymiaru za okres urlopów macierzyńskiego i rodzicielskiego (z wyłączeniem 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługującego ojcu dziecka), pod warunkiem że pracownica - matka dziecka nie później niż 21 dni po porodzie, złoży pisemny wniosek o wypłacenie jej zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze (z wyłączeniem 9 tygodni przysługujących ojcu dziecka). Stanowi o tym art. 30a ust. 1 i art. 31 ust. 3 ustawy zasiłkowej.
Dla wypłaty zasiłku w wysokości 81,5% podstawy wymiaru za cały okres ww. urlopów (z wyjątkiem nieprzenoszalnej części) ustawodawca przewidział jeszcze jeden warunek, a mianowicie przynajmniej jeden dzień zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego musi zostać wykorzystany w pierwszym roku życia dziecka. W razie jego niespełnienia zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego przysługuje w wysokości 70% podstawy wymiaru.
Zwracamy uwagę! W aktualnym stanie prawnym żadna część urlopu rodzicielskiego nie musi przypadać bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Pracownik ma czas na jego wykorzystanie do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6. rok życia (art. 1821c K.p.).
Co jednak istotne, jeśli pracownica uprawniona do zasiłku macierzyńskiego w wysokości 81,5% podstawy wymiaru zdecyduje, że wykorzysta urlop rodzicielski już po ukończeniu przez dziecko pierwszego roku życia, to ma ona prawo do jednorazowego wyrównania zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego do wysokości 100% podstawy wymiaru (art. 31 ust. 4 zd. 1 ustawy zasiłkowej).
Ważne: Jednorazowe wyrównanie zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego do wysokości 100% podstawy wymiaru w razie niewykorzystania w pierwszym roku życia dziecka ani jednego dnia zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego następuje na wniosek ubezpieczonego (art. 31 ust. 4 zd. 2 ustawy zasiłkowej). |
Roszczenie o wypłatę zasiłku macierzyńskiego przedawnia się co do zasady po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje (art. 67 ust. 1 ustawy zasiłkowej). Dlatego też ww. wniosek powinien zostać złożony przez pracownicę w ciągu 6 miesięcy liczonych od dnia następnego po zakończeniu urlopu macierzyńskiego (tu od 17 września 2023 r.). Do wniosku powinno zostać dołączone oświadczenie pracownicy, iż nie skorzysta (ani ojciec dziecka) z urlopu rodzicielskiego/zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu w pierwszym roku życia dziecka. Wypłata jednorazowego wyrównania przez pracodawcę będącego płatnikiem zasiłków następuje w terminie przyjętym dla wypłaty wynagrodzenia, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do ustalenia prawa do tego wyrównania (art. 64 ust. 1 ustawy zasiłkowej).
Uwaga od redakcji: ZUS wydał inne stanowisko w sprawie terminu złożenia wniosku o wyrównanie zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru (zobacz więcej).
|