1) Pracownica od 1 kwietnia 2009 r. do 31 marca 2012 r. przebywa na urlopie wychowawczym. W okresie 12 miesięcy poprzedzających ten urlop korzystała z urlopu wychowawczego na pierwsze dziecko, po zakończeniu którego otrzymywała do 31 marca 2009 r. zasiłek macierzyński na drugie dziecko. Jak należało od 1 stycznia br. ustalić podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym?
Od 1 stycznia br. podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym stanowi kwota przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy. Przy czym podstawa ta nie może być wyższa od kwoty 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Powyższe wynika z art. 18 ust. 5b i 14 ustawy o sus.
Przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa wyżej, w III kwartale 2011 r. wyniosło 3.416 zł, a w IV kwartale 2011 r. - 3.586,75 zł. Oznacza to, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osoby przebywającej na urlopie wychowawczym przez cały:
Zgodnie z wyjaśnieniem ZUS, przy ustalaniu kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wypłaconego za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy należy przyjąć analogiczne zasady jak przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego, określone w ustawie zasiłkowej, z wyłączeniem pomniejszania podstawy o kwoty składek w części finansowanej przez pracownika.
W świetle powyższego, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym pracownicy, o której mowa w pytaniu, należy ustalić przyjmując wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających urlop wychowawczy, czyli za okres od kwietnia 2008 r. do marca 2009 r. W ww. okresie pracownica nie uzyskała wynagrodzenia za pracę, bowiem najpierw przebywała na urlopie wychowawczym udzielonym na pierwsze dziecko, a następnie pobierała zasiłek macierzyński na drugie dziecko. Zatem podstawę wymiaru składek należy ustalić, biorąc pod uwagę przepisy ustawy zasiłkowej, w oparciu o wynagrodzenie określone w umowie o pracę. Jeżeli w umowie określono wynagrodzenie:
Należy mieć jednak na uwadze, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu przebywania na urlopie wychowawczym pracownika pełnoetatowego nie może być niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę, a w przypadku pracownika niepełnoeatowego - minimalnego wynagrodzenia ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Na ten temat pisaliśmy w UiPP nr 4/2012, str. 59-63.
| Przykład |
Pracownica przebywa na urlopie wychowawczym udzielonym jej od 1 kwietnia 2009 r. do 31 marca 2012 r. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe od 1 stycznia 2012 r. stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownicy za okres od kwietnia 2008 r. do marca 2009 r. (12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających przejście na urlop wychowawczy). W okresie tym pracownica przebywała na urlopie wychowawczym na pierwsze dziecko, po którym wykorzystała urlop macierzyński na drugie dziecko. W żadnym z tych miesięcy nie otrzymała wynagrodzenia za pracę, zatem do obliczenia podstawy wymiaru składek należy przyjąć wynagrodzenie określone w umowie o pracę.
Pracownica jest zatrudniona na cały etat i w umowie o pracę zostało określone wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości 1.300 zł. Jako podstawę wymiaru składek należy zatem przyjąć kwotę minimalnego wynagrodzenia, tj. 1.500 zł.
Gdyby w umowie określono wynagrodzenie zmienne, to za podstawę wymiaru składek należałoby przyjąć przeciętne wynagrodzenie uzyskane przez pracowników zatrudnionych na takim samym lub podobnym stanowisku pracy za kwiecień 2009 r. (np. 4 pracowników uzyskało wynagrodzenie w wysokości 6.400 zł, to podstawa wymiaru składek wynosi 1.600 zł).
2) Zatrudniamy pracownika na 1/2 etatu, który od 1 października 2011 r. przebywa na urlopie wychowawczym. Z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Przeciętne wynagrodzenie za okres 12 miesięcy przypadających przed urlopem wynosi 2.500 zł. Czy w związku z powyższym składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe mamy obliczać od kwoty 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ustalonej proporcjonalnie do jego wymiaru czasu pracy?
Nie. W sytuacji przedstawionej w pytaniu, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe należy ustalić od kwoty stanowiącej 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale. Kwota ta zmienia się odpowiednio od 1 marca, 1 czerwca, 1 września, 1 grudnia.
Od 1 stycznia 2012 r. ustalając podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu urlopu wychowawczego bierze się pod uwagę wynagrodzenie pracownika uzyskiwane za okres 12 miesięcy kalendarzowych przypadających przed przejściem na urlop wychowawczy. Jeżeli jednak tak ustalona kwota jest wyższa niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, tzw. kwota graniczna, składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustala się od kwoty granicznej. W tym przypadku bez znaczenia jest wymiar czasu pracy pracownika.
Zwracamy uwagę! Wymiar czasu pracy ma wpływ na wysokość minimalnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Jeżeli bowiem przeciętne miesięczne wynagrodzenie za okres sprzed urlopu jest niższe dla pracownika pełnoetatowego od kwoty minimalnego wynagrodzenia, za podstawę wymiaru składek na przedmiotowe ubezpieczenia przyjmuje się kwotę minimalnego wynagrodzenia. Natomiast dla pracownika niepełnoetatowego - kwotę minimalnego wynagrodzenia ustaloną proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
