Gmina przekazała nieodpłatnie instytucji kultury środki trwałe częściowo umorzone. Czy do ksiąg rachunkowych instytucji wprowadzić należy wartość dotychczasowego umorzenia tych środków trwałych? Czy wartość tego umorzenia wprowadzić w korespondencji z kontem rozliczeń międzyokresowych przychodów?
| Przepisy ustawy o rachunkowości nie zezwalają na wycenę nieodpłatnie otrzymywanych środków trwałych według wartości wynikającej z ksiąg rachunkowych darczyńcy. Tym samym wartości dotychczasowego umorzenia nieodpłatnie otrzymanych środków trwałych nie wprowadza się do ksiąg rachunkowych. |
Na mocy art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości, państwowe i samorządowe instytucje kultury prowadzą – jako osoby prawne – księgi rachunkowe zgodnie z przepisami tej ustawy, z uwzględnieniem obowiązujących je zasad gospodarki finansowej, określonych w rozdziale 3 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2012 r. poz. 406 ze zm.).
Jeśli otrzymane nieodpłatnie składniki majątku spełniają kryteria określone w art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości dla środków trwałych (tzn. przewidywany okres ich ekonomicznej użyteczności jest dłuższy niż rok, są one kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki), to wprowadzenie ich do ewidencji środków trwałych pytającej instytucji odbędzie się zapisem:
| – Wn konto 01 "Środki trwałe", – Ma konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów". |
Przyjęte bowiem nieodpłatnie, w tym także w drodze darowizny, składniki aktywów trwałych zalicza się obecnie w księgach instytucji kultury – stosownie do art. 41 ust. 2 ustawy o rachunkowości – do rozliczeń międzyokresowych przychodów. Zaliczone do rozliczeń międzyokresowych przychodów kwoty, ujmowane na koncie 84, odnosi się na pozostałe przychody operacyjne, równolegle do odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od tych składników, zapisem:
| – Wn konto 84 "Rozliczenia międzyokresowe przychodów", – Ma konto 76-0 "Pozostałe przychody operacyjne". |
Co istotne, otrzymane przez jednostkę aktywa wycenia się i ujmuje w księgach rachunkowych według ceny sprzedaży takich samych lub podobnych przedmiotów, czyli według ich aktualnej ceny rynkowej. Przepis art. 28 ust. 2 ustawy o rachunkowości stanowi bowiem, iż w przypadku gdy nie jest możliwe ustalenie ceny nabycia składnika aktywów, a w szczególności przyjętego nieodpłatnie, w tym w drodze darowizny – jego wyceny dokonuje się według ceny sprzedaży takiego samego lub podobnego przedmiotu. Jeśli natomiast nie jest możliwe ustalenie ceny sprzedaży netto danego składnika aktywów, należy w inny sposób określić jego wartość godziwą (zob. art. 28 ust. 5 ustawy o rachunkowości).
Warto przy tym zaznaczyć, iż jeśli nawet w umowie darowizny gmina wskazała wartość początkową i dotychczasowe umorzenie nieodpłatnie przekazanych środków trwałych, to nie mogą być one ujęte w księgach rachunkowych instytucji kultury. Za wartość początkową środków trwałych otrzymanych nieodpłatnie wskazane jest przyjąć ich wartość rynkową z dnia otrzymania. Od tak ustalonej wartości początkowej instytucja kultury będzie dokonywała odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych, uwzględniając przy ustalaniu okresu i rocznej stawki amortyzacyjnej okres ekonomicznej użyteczności otrzymanych nieodpłatnie środków trwałych (por. art. 32 ustawy o rachunkowości). Odpisy te ujmowane będą w księgach rachunkowych instytucji na zasadach ogólnych, tzn.:
| – Wn konto 40-0 "Amortyzacja" lub konto zespołu 5, – Ma konto 07-1 "Odpisy umorzeniowe środków trwałych". |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
