Zadaniowy system czasu pracy może zostać wprowadzony, gdy jest to uzasadnione rodzajem pracy, jej specyficzną organizacją lub miejscem wypełniania zleconych obowiązków. Mimo odmiennego sposobu wykonywania pracy, pracodawca jest generalnie odpowiedzialny za jej organizację. Rozliczanie czasu pracy w tym systemie następuje na zasadach ogólnych przewidzianych w przepisach, należy jednak w tym systemie uwzględnić pewne odrębności.
Zadaniowego systemu wykonywania pracy, przewidzianego w art. 140 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 277), nie wprowadza się, jeżeli pracownik wykonuje swoje obowiązki codziennie w siedzibie pracodawcy lub w innym wyznaczonym przez niego miejscu. Zadaniowy tryb pracy może być natomiast stosowany, gdy zapotrzebowanie na pracę jest zmienne lub w przypadku kiedy ewidencjonowanie czasu pracy jest niemożliwe bądź mocno utrudnione.
Omawiany system zadaniowy musi być wprowadzony w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy. Jeżeli nie znajdują one zastosowania u danego pracodawcy, zasady wykonywania pracy zadaniowej i możliwość jej stosowania powinny być uregulowane w obwieszczeniu o rozkładach i systemach czasu pracy. Uregulowanie systemu zadaniowego wyłącznie w umowie o pracę, z pominięciem uprzedniego wprowadzenia tego systemu w przepisach wewnątrzzakładowych, jest praktyką niewłaściwą. Pracodawca powinien również porozumieć się z pracownikiem w zakresie czasu niezbędnego do wykonania powierzonych zadań.
Pomimo iż system zadaniowy jest w praktyce nazywany nienormowanym, odnoszą się do niego ogólne normy dotyczące czasu pracy, obowiązujące w pozostałych systemach i rozkładach czasu pracy. Czas pracy nie może więc przekraczać zasadniczo 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy. W systemie zadaniowym pracownik posiada dowolność kształtowania swojego rozkładu czasu pracy. Grafik pracownika powinien jednak pozostawać pod ogólną kontrolą pracodawcy. Ponosi on bowiem odpowiedzialność za przestrzeganie norm czasu pracy. W rzeczywistości w systemie zadaniowym może się to jednak okazać nierealne. Należy pamiętać, iż zatrudniony, w ramach wyznaczonych dni pracy, posiada dowolność ustalania godzin, podczas których wykonuje zleconą pracę. Swoboda ustalania grafiku przez pracownika może wyłączyć możliwość bezpośredniego nadzoru nad przestrzeganiem norm czasu pracy. Tożsama sytuacja dotyczy pracy w wolną sobotę, niedzielę, święto, czy w porze nocnej.
Dla potrzeb zadaniowego systemu czasu pracy przyjmuje się więc domyślny rozkład czasu dnia pracy. Stosuje się założenie, że każdy dzień roboczy, przy występowaniu pełnego etatu, wynosi generalnie 8 godzin przypadających w porze dziennej, w dniach od poniedziałku do piątku. Przyjęcie takiego warunku niesie za sobą konsekwencje w zakresie rozliczania pracy w dni wolne, czy w porze nocnej (przykład).
Pracodawca jest obowiązany prowadzić ewidencję czasu pracy, celem prawidłowego ustalenia wynagrodzenia i innych świadczeń pracowniczych. W przypadku zadaniowego systemu czasu pracy nie uwzględnia się w dokumentacji godzin pracy zatrudnionego. W ewidencji wskazuje się wyłącznie dni pracy i ewentualne nieobecności pracownika.
|
Przykład Pracownik od dnia 1 marca 2025 r. został zatrudniony w ramach zadaniowego systemu czasu pracy. W kwietniu 2025 r. ułożył sobie grafik pracy w taki sposób, że w jedną z sobót wykonywał zadania przez 4 godziny. Następnie zgłosił wniosek o udzielenie mu innego dnia wolnego, gdyż u danego pracodawcy sobota jest dniem wolnym od pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy. Pracodawca nie uwzględnił żądania zatrudnionego. W jego opinii zakres wyznaczonych zadań był tak ustalony, że powinien on je wykonać w ramach ogólnych norm czasu pracy. W związku z podjęciem takiej decyzji rozliczył czas pracy tak, jakby ten realizował obowiązki po 8 godzin na dobę od poniedziałku do piątku w porze dziennej. Nie został mu więc przyznany dzień wolny za pracę w sobotę. Rekompensata należałaby się zatrudnionemu, gdyby pracodawca wydał mu polecenie pracy w ten dzień wolny. |
W systemie zadaniowym pracownik nie ma określonego rozkładu czasu pracy, z którym - dla celów rozliczenia czasu pracy - można by porównać godziny jego podróży służbowej, tak jak ma to miejsce w podstawowej organizacji czasu pracy.
W stanowisku Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które zostało udostępnione naszemu Wydawnictwu w dniu 3 marca 2017 r., stwierdzono, że: "(...) Jeżeli podróż służbowa mieści się w zakresie obowiązków służbowych pracownika objętego systemem zadaniowego czasu pracy i w ramach tej podróży pracownik ma realizować zadania (obowiązki) wynikające z zawartego z pracodawcą porozumienia, o którym mowa w art. 140 Kodeksu pracy, to pracownik w pewnym zakresie samodzielnie decyduje o swoim rozkładzie czasu pracy (konkretnych godzinach wykonywania obowiązków/zadań w ramach tej podróży). W takiej sytuacji nie jest możliwe określenie, które godziny dojazdu i powrotu z miejscowości stanowiącej cel pracowniczej podróży służbowej oraz godziny pobytu w tej miejscowości, przypadają na »rozkładowy« czas pracy pracownika".
Reasumując, należy uznać, że nie jest możliwe określenie, które godziny podróży służbowej pracownika w systemie zadaniowym przypadają na rozkładowy czas pracy tego pracownika. Dni pracy, w czasie których miały miejsce takie podróże, należy więc rozliczać jako 8-godzinne, bez przyporządkowania godzin podróży do hipotetycznego rozkładu czasu pracy.
Co do zasady, w analizowanym systemie czasu pracy nadgodziny z reguły nie występują. Pracodawca powinien tak przydzielać zadania, aby możliwe było ich wykonanie, w sensie obiektywnym, w ramach ogólnych norm czasu pracy. W odmiennym przypadku zatrudnionemu może przysługiwać uprawnienie do rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych (postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2023 r., sygn. akt II PSK 355/21).
| ||||||||||||
|
||||||||||||
