Czy w przypadku pracowników zatrudnionych na stanowisku serwisanta-montażysty, pracujących w miejscu pracy określonym obszarowo (obejmującym całą Polskę) istnieje możliwość wypłaty diet oraz zwrotu kosztów noclegu na zasadach obowiązujących przy podróżach służbowych? Czy wyjazdy służbowe takich pracowników wpisują się w definicję podróży służbowej?
Praca serwisanta-montażysty to jeden z typowych przykładów zawodu mobilnego. Pracownik aby wykonywać swoje obowiązki, musi stale przemieszczać się po obszarze, na którym pracodawca oferuje swoje produkty lub usługi.
Typowych zadań serwisantów-montażystów nie sposób kwalifikować jako realizowanych w podróży służbowej. Zgodnie z definicją określoną w art. 775 § 1 K.p., podróż służbowa oznacza wykonywanie na polecenie pracodawcy zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy.
Powszechnie przyjmuje się, że zadanie służbowe, którego realizacja jest celem podróży służbowej, musi być incydentalne w porównaniu do typowych obowiązków pracownika wynikających z zajmowanego stanowiska i umówionego rodzaju pracy. Skoro pracownicy są zatrudnieni na stanowisku serwisanta-montażysty, to nawet jeśli nie mają pisemnego zakresu obowiązków, można przyjąć, że wyjazdy mające na celu instalację, naprawę lub serwis oferowanych urządzeń, czy sieci obsługiwanych przez ich pracodawcę należą do typowych zadań przypisanych do zajmowanego stanowiska i umówionego rodzaju pracy. W efekcie realizowane wyjazdowo czynności związane z instalacjami, serwisami czy naprawami nie są zjawiskiem wyjątkowym i nietypowym w kompleksie zadań wykonywanych przez pracowników. Przeciwnie, stanowią one trzon ich obowiązków i można założyć, że dla ich wykonywania z pracownikami nawiązano stosunek pracy.
Ostatecznie podróż służbowa musi odbywać się na polecenie pracodawcy. Wyklucza to z definicji podróży służbowych przypadki, w których wyjazd służbowy odbywa się w porozumieniu z pracownikiem, za jego zgodą, np. na czasowe oddelegowanie do innego miejsca świadczenia pracy. Odnosząc to do sytuacji serwisanta-montażysty trudno mówić o typowym poleceniu wyjazdu służbowego, skoro już na etapie zawierania umowy strony uzgodniły, iż zakres obowiązków uzasadnia zatrudnienie na obszarowo określonym miejscu pracy. To, że żadna z cech kluczowych dla kwalifikacji wyjazdów odbywanych przez serwisantów-montażystów jako podróży służbowych nie została spełniona, powoduje przy tym, że nie mają oni prawa do świadczeń takich jak dieta, czy zwrot kosztów noclegu na zasadach obowiązujących w przypadku podróży służbowych.
Przykład |
Spółka prowadzi działalność z zakresu serwisu, naprawy, montażu sieci światłowodowych. Pracodawca ma swoją siedzibę na terenie województwa śląskiego, a usługi wykonywane są w obrębie południowej oraz wschodniej Polski. Zatrudnieni pracownicy są mieszkańcami ww. obszaru. W umowie o pracę określono jako teren wykonywania pracy cały kraj. Jeśli faktycznie pracownicy wykonują pracę wyłącznie na obszarze południowo-wschodniej Polski, warto rozważyć zawężenie obszaru wskazanego jako miejsce świadczenia pracy, np. poprzez odniesienie się w umowie w zakresie miejsca świadczenia pracy do obszaru województw dolnośląskiego, opolskiego, śląskiego, małopolskiego, podkarpackiego i lubelskiego. To działanie nie będzie jednak miało wpływu na możliwość kwalifikacji zadań realizowanych przez serwisantów-instalatorów sieci światłowodowych jako realizowanych w podróży służbowej. Z uwagi na charakter ich pracy, przemieszczając się po wynikającym z umowy obszarze pracy nie opuszczają oni stałego miejsca pracy, a realizowanym przez nich zadaniom obejmującym montaż, naprawy i czynności serwisowe w zakresie obsługiwanych przez pracodawcę sieci światłowodowych brakuje cechy incydentalności, skoro realizowane zadania mieszczą się w zakresie ich obowiązków lub szerzej - w charakterze zatrudnienia.
|