Wymiar czasu pracy pracowników oblicza się według zasad określonych w Kodeksie pracy. Po zakończonym okresie rozliczeniowym podlega on rozliczeniu. Obniża się go za różne nieobecności w pracy, w tym okresy chorobowej niezdolności do pracy, urlopy bezpłatne czy nieobecności nieusprawiedliwione.
Wymiar czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym oblicza się zgodnie z art. 130 K.p. W tym celu należy:
Ustalony w podany sposób wymiar czasu pracy ulega dodatkowo obniżeniu o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy pracownika (art. 130 § 3 K.p.).
Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, obliczony w podany sposób wymiar czasu pracy zmniejsza się proporcjonalnie do wielkości jego etatu.
Rozliczając czas pracy pracownika w danym okresie rozliczeniowym, porównuje się czas faktycznie przez pracownika przepracowany z obowiązującym go w tym okresie wymiarem czasu pracy i rozkładem czasu pracy.
W celu prawidłowego ustalenia wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą przysługujących pracownikowi, pracodawca jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji czasu pracy (art. 149 § 1 K.p.). Wskazuje w niej informacje wymienione w § 6 pkt 1 lit. a) rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie dokumentacji pracowniczej (Dz. U. z 2024 r. poz. 535 ze zm.), w tym m.in. rodzaj i wymiar zwolnień od pracy oraz rodzaj i wymiar innych usprawiedliwionych nieobecności w pracy. Do innych usprawiedliwionych nieobecności w pracy zalicza się m.in. chorobową niezdolność do pracy, co wynika z § 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności... (Dz. U. z 2014 r. poz. 1632). W kwestii wpisywania do ewidencji czasu pracy okresu choroby wypowiedziało się Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w piśmie udostępnionym naszemu Wydawnictwu w dniu 8 września 2021 r. Uznało w nim, że: "(...) jeżeli określona usprawiedliwiona nieobecność pracownika w pracy obejmuje cały dzień lub dni (tak jak ma to miejsce w przypadku zwolnień lekarskich od pracy...), to w takich samych jednostkach, tj. dniach, powinien być odzwierciedlony wymiar tej nieobecności w jego ewidencji czasu pracy. (...)".
Ustalając czas przepracowany w danym okresie rozliczeniowym, wymiar czasu pracy obliczony zgodnie z art. 130 K.p. obniża się o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności w pracy, przypadających do przepracowania w czasie tej nieobecności, zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy, tj. np. o dni (godziny) chorobowej niezdolności do pracy pokrywającej się z rozkładową (grafikową) liczbą godzin do przepracowania w dniach, w których pracownik był nieobecny z powodu choroby, urlopu bezpłatnego, zwolnienia okolicznościowego czy nieobecności nieusprawiedliwionej. Obniżenie wymiaru czasu pracy wynika zatem z nieobecności pracownika, które jednak ma miejsce wtedy, gdy przypada na godziny jego planowej pracy. Jeśli pracownik ma w danym dniu wolne, nieobecność nie występuje (przykłady 1 i 2).
Rozliczając czas pracy pracownika należy też sprawdzić, czy doszło do przekroczeń dobowych albo średniotygodniowych. Ustalenia nadgodzin dobowych, występujących zasadniczo po przepracowaniu 8 godzin na dobę, lub przedłużonego wymiaru dobowego dokonuje się na zakończenie każdego miesiąca. Natomiast nadgodziny średniotygodniowe występują po przekroczeniu przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, która zasadniczo wynosi przeciętnie 40 godzin pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, a ich ustalenia dokonuje się na zakończenie danego okresu rozliczeniowego.
|
Przykład 1 Pracownik zatrudniony na pełny etat miał zaplanowane w grafiku wolne w dniach od 1 do 5 maja 2025 r. (jedno święto, jeden dzień wolny za sobotnie święto, jedna niedziela i dwa dni wolne z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy). Na ten okres otrzymał zwolnienie lekarskie. Zakładamy, że pozostałe dni w tym miesiącu w pełni przepracuje. W zakładzie obowiązują jednomiesięczne okresy rozliczeniowe. Zwolnienie nie obniżyło wymiaru czasu w przyjętym okresie rozliczeniowym, gdyż przypadało na dni wolne od pracy.
Pracownik jest zatrudniony na pełny etat w organizacji podstawowej od poniedziałku do piątku i obowiązują go jednomiesięczne okresy rozliczeniowe czasu pracy. W maju 2025 r. za święto przypadające 3 Maja pracodawca wyznaczył dzień wolny od pracy 2 maja. Na okres od 5 do 16 maja br. pracownik otrzymał zwolnienie lekarskie. Zakładamy, że pozostałe dni do końca miesiąca w okresie od 19 do 23 maja br. i od 26 do 30 maja br. w pełni przepracuje. Rozliczenie czasu pracy w maju br.:
|
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2025 r. poz. 277)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
