Facebook

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Czas pracy i urlopy  »   Przymusowy zaległy urlop na podstawie tarczy 4.0
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Przymusowy zaległy urlop na podstawie tarczy 4.0

Gazeta Podatkowa nr 56 (1722) z dnia 13.07.2020
Agata Barczewska

Pracownik ma prawo wykorzystać urlop wypoczynkowy w przysługującym mu wymiarze, pracodawca zaś jest odpowiedzialny za prawidłowe udzielenie tego urlopu. Ponosi on również odpowiedzialność za stan urlopowych zaległości w firmie, którym powinien przeciwdziałać. Tarcza 4.0 daje mu narzędzie do niwelowania urlopowych zaległości w postaci prawa do udzielenia zaległego urlopu bez zgody pracownika.

Urlopowy grafik do uzgodnienia

Jednym z podstawowych uprawnień pracowniczych jest prawo do urlopu wypoczynkowego. Przysługuje on w każdym roku kalendarzowym, w wymiarze zależnym od okresu zatrudnienia.

Urlop wypoczynkowy, co do zasady, powinien być udzielony w tym roku, za który przysługuje. Jeżeli termin ten nie zostanie dotrzymany, to urlopu za dany rok należy udzielić najpóźniej do 30 września roku następnego (art. 168 K.p. - Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.). Jest to drugi, graniczny termin na udzielenie urlopu wypoczynkowego za ubiegły rok, po upływie którego staje się on definitywnie zaległy. Przy czym termin wrześniowy nie dotyczy 4 dni urlopu na żądanie (które mogą być udzielone nawet po tej dacie).

Generalną zasadą jest udzielanie urlopów wypoczynkowych zgodnie z planem urlopów, a w razie jego braku, na podstawie indywidualnych uzgodnień z pracownikiem. Plany urlopowe mogą być przygotowane na dowolne okresy, np. roczne czy półroczne. W praktyce duża część pracodawców przygotowuje je na przełomie roku lub na początku danego roku kalendarzowego, uwzględniając w nich urlopy bieżące i zaległe. Zazwyczaj też pracodawca i pracownik dopuszczają możliwość korekty planu, w razie zaistnienia takiej potrzeby.

Przymus urlopowy tylko wyjątkowo

Przepisy Kodeksu pracy tylko wyjątkowo dopuszczają udzielenie urlopu wypoczynkowego w terminie ustalonym jednostronnie przez pracodawcę, tj. bez zgody pracownika. Na gruncie ogólnych przepisów prawa pracy jest to możliwe w sytuacji określonej w art. 1671 K.p. Stanowi on, że w okresie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik jest obowiązany wykorzystać przysługujący mu urlop, jeżeli w tym okresie pracodawca mu go udzieli. Poza tą regulacją w zasadzie nie było przepisu mówiącego wprost o udzieleniu zaległego urlopu bez zgody pracownika. Dopuszczalność takiego działania wynikała jedynie z orzecznictwa sądowego, w którym zaakceptowano taką możliwość (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2006 r., sygn. akt I PK 124/05). Tak więc już przed wprowadzeniem przepisów antykryzysowych związanych z epidemią koronawirusa uznawano, że pracodawca może bez zgody pracownika udzielić urlopu zaległego. Można jednak było mieć wątpliwości co do tego, czy jednostronne skierowanie pracownika na zaległy urlop może nastąpić przed upływem ostatecznego, wrześniowego terminu na jego udzielenie. Przepisy tarczy 4.0 w pewnym zakresie rozstrzygnęły tę kwestię.

Bez uzgodnień w czasie epidemii

W wielu zakładach udzielenie urlopu wypoczynkowego za dany rok przesuwa się na rok następny. Czasami dochodzi nawet do kumulacji urlopowych zaległości z kilku lat. Dopuszczenie do takiego nawarstwienia się urlopu nie jest obojętne dla sytuacji prawnej pracodawcy, trzeba bowiem pamiętać, że nieudzielenie pracownikowi przysługującego mu urlopu wypoczynkowego jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika.

Odpowiedzialność za to wykroczenie ponosi zawsze pracodawca, bez względu na to, z jakich powodów doszło do powstania zaległości urlopowych. Niekiedy przyczynia się do nich sam pracownik, odmawiając współpracy w zakresie ustalenia terminu urlopu dogodnego dla obu stron. Pracodawca - opierając się na ogólnych regulacjach Kodeksu pracy - nie ma w takiej sytuacji zbyt wielu instrumentów wpływu na pracownika. W okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo epidemii uzyskał on jednak znacznie silniejszą pozycję w tym zakresie. Prawo do jednostronnego udzielenia zaległego urlopu w tych okresach przewiduje art. 15gc ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (...), zwanej specustawą w sprawie COVID-19. Został on dodany przez ustawę o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19... (Dz. U. z 2020 r. poz. 1086), zwaną tarczą 4.0. Zgodnie ze wskazanym przepisem pracodawca może jednostronnie, bez zgody pracownika i z pominięciem planu urlopów, udzielić zaległego urlopu w wymiarze do 30 dni we wskazanym przez siebie terminie. Może to nastąpić również przed 30 września roku następnego po roku, za który przysługuje urlop. Forma przekazania pracownikowi informacji o wyznaczonym terminie zaległego urlopu jest dowolna, warto jednak, aby pracodawca zakomunikował swoją decyzję na piśmie (patrz ramka). Pracownik ma obowiązek wykorzystać urlop udzielony w tym trybie.

Informacja o udzieleniu zaległego urlopu na podstawie specustawy w sprawie COVID-19

Zakład Montażowy Torbud 
ul. Zamkowa 2/12, Wrocław

Wrocław, dnia 8 lipca 2020 r.
  Pan Tomasz Sarbinowski
Monter
Informuję Pana, że na podstawie art. 15gc ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 ze zm.), udzielam Panu 20 dni zaległego urlopu wypoczynkowego za 2019 r. w terminie od 13 lipca do 7 sierpnia 2020 r.
  Stanisław Nowik
  Pracodawca

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Czas pracy i urlopy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.