1) Pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w podstawowym rozkładzie czasu pracy (od poniedziałku do piątku, po 8 godzin). Odbył on zagraniczną podróż służbową, która rozpoczęła się w czwartek wieczorem i trwała do godzin wieczornych w niedzielę - obejmowała wolny weekend. W tym czasie, również w sobotę i w niedzielę, prowadził on rozmowy handlowe w czasie targów. Jak należy rozliczyć czas pracy tego pracownika w trakcie delegacji? Czy należy mu się dzień wolny za pracę w sobotę i w niedzielę (udział w targach)?
Generalnie podróż służbowa nie jest zaliczana do czasu pracy. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy:
Za czas podróży służbowej nakładający się na grafik pracownika lub (i) w czasie której pracownik wykonywał efektywnie pracę, przysługuje wynagrodzenie za pracę. Gdyby praca wykonywana w czasie podróży służbowej okazała się pracą w nadgodzinach, to przysługuje za nią dodatek do wynagrodzenia lub czas wolny. Przy czym należy podkreślić, że nadgodziny występują dopiero po przekroczeniu normy dobowej (na ogół 8-godzinnej), normy średniotygodniowej lub przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy (jeżeli taka przedłużona dniówka była przewidziana w grafiku).
W niektórych przypadkach może wystąpić konieczność udzielenia pracownikowi innego dnia wolnego od pracy. Może to mieć miejsce w razie wykonywania efektywnej pracy w czasie podróży służbowej przypadającej w dniu wolnym dla pracownika z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy (na ogół jest to sobota) lub w wolną niedzielę. Wówczas podstawą do udzielenia dnia wolnego (niezależnie od wypłaty normalnego wynagrodzenia za godziny pracy, tu: udział w targach) będą odpowiednio: art. 1513 K.p. i art. 15111 K.p. Trzeba podkreślić, że chodzi tu o cały dzień wolny niezależnie od liczby przepracowanych godzin w wolną sobotę i niedzielę. Jeżeli praca w te dni przekraczała 8 godzin, to godziny pracy przekraczające ten poziom należy rozliczyć tak jak nadgodziny z przekroczenia dobowego.
| Przykład
Pracownik zatrudniony na pełny etat świadczy pracę od poniedziałku do piątku, w godzinach od 800 do 1600. W dniu 22 maja 2025 r. został wysłany w podróż służbową, która rozpoczęła się wyjazdem o godz. 1800 prywatnym samochodem (pracownik był kierującym i nie miał żadnego pasażera) i zakończyła 25 maja 2025 r. o godz. 1930. Pracownik wykonywał zadanie służbowe (udział w targach, w tym prezentacja oferty firmy i prowadzenie rozmów handlowych) od piątku do niedzieli w godzinach od 1000 do 1600 w piątek, w sobotę w godzinach od 800 do 1800 oraz w niedzielę w godzinach od 1000 do 1400. Do czasu pracy pracownika należało zaliczyć 8 godzin w piątek, w tym 2 godziny (800-1000) nakładające się na grafik pracownika bez świadczenia pracy i 6 godzin udziału w targach. Ponieważ łącznie pracownik nie przekroczył 8-godzinnej normy czasu pracy, nadgodziny dobowe nie wystąpiły - pracownik miał prawo tylko do normalnego wynagrodzenia za pracę. W sobotę i w niedzielę do czasu pracy należało zaliczyć godziny efektywnej pracy (udziału w targach), tj.10 godzin w sobotę i 4 godziny w niedzielę. Oprócz zapłaty normalnego wynagrodzenia za te godziny pracownikowi przysługiwał dzień wolny za pracę w sobotę (wolną z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy) oraz dzień wolny za pracę w niedzielę. Dni te rekompensują pracę w wolną sobotę i w niedzielę w granicach normy dobowej (do 8 godzin), a godziny przekraczające normę - co miało miejsce w sobotę - należało rozliczyć jako nadgodziny dobowe, tj. poprzez udzielenie czasu wolnego lub wypłatę dodatku. Czas dojazdu do miejsca delegowania i powrotu nie podlega w przedstawionej sprawie zaliczeniu do czasu pracy pracownika. |
2) Zatrudniamy pracownika na stanowisku kierowcy w krajowym transporcie drogowym. W umowie o pracę jako miejsce świadczenia pracy ma wskazany obszar dwóch województw. Czy podróż służbowa zaczyna się dla niego dopiero po przekroczeniu tego obszaru, a czas pracy już po wyjeździe z bazy?
Pracowników zatrudnionych na stanowisku kierowcy dotyczy odrębna definicja podróży służbowej. Jest ona zawarta w art. 2 pkt 7 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców (Dz. U. z 2024 r. poz. 220), zgodnie z którym podróżą służbową kierowcy jest każde zadanie służbowe wykonywane w ramach krajowych przewozów drogowych, polegające na wykonywaniu, na polecenie pracodawcy:
Kierowca po wyjeździe "z bazy" rozpoczyna więc podróż służbową niezależnie od sposobu określenia miejsca jego pracy w umowie o pracę. Jednocześnie cały czas prowadzenia pojazdu oraz wykonywania określonych czynności związanych z realizowanymi przewozami (wskazanych w art. 6 ww. ustawy) jest zaliczany do jego czasu pracy.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
