Pracownik wykonuje pracę od poniedziałku do piątku w równych wymiarach dobowych. Na początku 2022 r. miał do wykorzystania 34 dni urlopu (26 dni urlopu bieżącego i 8 dni urlopu zaległego). W dniu 18 marca 2022 r. przedłożył orzeczenie lekarskie uprawniające do pracy w obniżonym wymiarze czasu pracy, tj. 7/8 etatu (poprzednio pracował w pełnym wymiarze). W styczniu 2022 r. pracownik wykorzystał 2 dni urlopu. Jak należało rozliczyć pozostały urlop, wykorzystywany w ubiegłym roku już po zmianie etatu?
Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy ma prawo do:
W razie zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy, urlop ustala się proporcjonalnie do tego wymiaru, biorąc za podstawę liczbę dni dla pełnego etatu, zaokrąglając ewentualny niepełny dzień w górę do pełnego dnia (art. 154 § 1-2 K.p.). Przykładowo dla zatrudnionego na 7/8 etatu wymiar roczny urlopy wypoczynkowego wynosi odpowiednio:
Według wszelkiego prawdopodobieństwa nie dotyczy to jednak przypadku z pytania. Przepisy z zakresu prawa pracy nie przewidują bowiem wprost orzeczeń obniżających wymiar czasu pracy, choć można sobie wyobrazić tego typu zalecenia, np. lekarza medycyny pracy. Wydaje się natomiast, że w pytaniu jest mowa o orzeczeniu o niepełnosprawności, które w określonych przypadkach obniża obowiązującą pracownika normę dobową, ale nie wymiar czasu pracy.
| Ważne: Czas pracy osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo (art. 15 ust. 2 ustawy o rehabilitacji). |
Obniżonej normy nie stosuje się przy tym do osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę (art. 16 ust. 1 ustawy o rehabilitacji). Oznacza to, że wobec wymienionych, pomimo niepełnosprawności w stopniu znacznym lub umiarkowanym, obowiązujące pozostają powszechne normy czasu pracy, tj. 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym (art. 129 § 1 K.p.). Bez względu na to, do której grupy pracownik z niepełnosprawnością należy, pozostaje w zatrudnieniu w pełnym wymiarze czasu pracy, a jego urlop nie podlega regule proporcjonalności.
| Ważne: Pracownikowi pełnoetatowemu przysługuje za cały rok 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego, które podlegają przeliczeniu na godziny według normy dobowej obowiązującej pracownika w momencie korzystania z urlopu. |
Powyższe wynika z art. 1542 K.p., w myśl którego urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, co do zasady, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu. Przy udzielaniu urlopu jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy, a gdy obowiązująca pracownika dobowa norma czasu pracy, wynikająca z odrębnych przepisów, jest niższa niż 8 godzin, odpowiada odpowiednio tej normie. Oznacza to, że pracownik z niepełnosprawnością w stopniu umiarkowanym lub znacznym w zależności od stażu ma za cały rok prawo do urlopu kodeksowego w wymiarze odpowiednio, gdy jest objęty:
Warte podkreślenia jest to, że przepis nakazuje dokonywanie przeliczeń dopiero "przy udzielaniu urlopu", a nie z góry, co zapewnia właściwe wykorzystanie urlopu w razie zmiany normy dobowej w trakcie roku.
| Przykład |
Przyjmujemy dane z pytania oraz zakładamy, że pracownik nieposiadający wcześniej orzeczenia o niepełnosprawności w dniu 18 marca 2022 r. przedłożył pracodawcy orzeczenie o zaliczeniu go do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności wydane na czas nieokreślony. Od tego dnia jest objęty obniżonymi normami czasu pracy (7 godz. na dobę i 35 godz. tygodniowo). W styczniu 2022 r. wykorzystał 2 dni urlopu, co spowodowało, że z jego puli urlopowej, która w przeliczeniu wynosiła wówczas 272 godziny (26 dni + 8 dni = 34 dni; 34 dni x 8 godz. = 272 godz.) odjęto 16 godzin (2 dni x 8 godz.). Pracownikowi pozostało do wykorzystania 32 dni urlopu (272 godz. - 16 godz. = 256 godz.; 256 godz. : 8 godz. = 32 dni).
Zakładamy, że z następnego urlopu, w wymiarze 20 dni, pracownik skorzystał dopiero w lipcu 2022 r., a więc już po przejściu na obniżoną normę dobową. To spowodowało, że z jego puli, która po przeliczeniu według tej normy stanowiła 224 godziny wypoczynku (32 dni x 7 godz.) odjęto 140 godzin (20 dni x 7 godz.). Pracownikowi pozostało 12 dni urlopu (224 godz. - 140 godz. = 84 godz.; 84 godz. : 7 godz. = 12 dni), które wykorzystał do końca tego roku według analogicznych przeliczeń.
Z dniem 1 stycznia 2023 r. pracownik nabył prawo do kolejnego urlopu w wymiarze 26 dni (182 godz.).
Zwracamy uwagę! Pracownikowi zaliczonemu do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności. Tak stanowi art. 19 ust. 1 ustawy o rehabilitacji.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
