Zatrudniliśmy osobę niepełnosprawną (niepełnosprawność od dzieciństwa, w stopniu umiarkowanym). Czy należy się jej dodatkowy urlop wypoczynkowy, jeżeli pracuje na 1/4 etatu, a jeżeli tak, to czy ustala się go proporcjonalnie do niepełnego wymiaru czasu pracy?
Pracownik niepełnosprawny w stopniu znacznym lub umiarkowanym ma prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego w wymiarze 10 dni w roku kalendarzowym. Warunkiem skorzystania z tego uprawnienia jest przepracowanie przez pracownika jednego roku od dnia zaliczenia go do określonego stopnia niepełnosprawności (art. 19 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.). Za dzień zaliczenia do stopnia niepełnosprawności przyjmuje się dzień posiedzenia zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Należy zaznaczyć, że realizacja prawa do dodatkowego urlopu z tytułu niepełnosprawności, tj. możliwość jego udzielenia i wykorzystania, może nastąpić najwcześniej w dniu przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego tę niepełnosprawność (art. 20c ustawy o rehabilitacji).
Nie ma znaczenia, u jakiego pracodawcy lub pracodawców nastąpi uzyskanie wymaganego roku pracy, w szczególności nie jest konieczne, aby przepracowanie roku nastąpiło u tego pracodawcy, który udziela dodatkowego urlopu. Rok pracy oblicza się zgodnie z obowiązującą w prawie pracy zasadą potocznego liczenia terminów, tj. ostatni dzień terminu (tu roku) przypada w dniu poprzedzającym początkowy dzień terminu. Jeżeli rok pracy nie był świadczony w ciągłości, dla celów ustalenia rocznego stażu pracy za miesiąc przyjmuje się 30 dni (art. 114 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy).
Dodatkowy urlop dla niepełnosprawnego, pomimo swoich odrębności, zachowuje status wypoczynkowego, stąd stosowana jest do niego większość przepisów Kodeksu pracy dotyczących urlopów (w zakresie m.in. zasady proporcjonalności przy ustalaniu wymiaru urlopu, zaokrągleń, przerwania urlopu czy przesunięcia terminu jego wykorzystania). Podobnie jak "zwykły" urlop, wymiar urlopu dodatkowego dla niepełnosprawnego ustalany jest proporcjonalnie do wymiaru etatu pracownika, biorąc za podstawę wymiar urlopu dla pracownika pełnoetatowego. Przepisy prawa pracy nie określają metodyki obliczania takiego dodatkowego urlopu, można jednak dokonać tego obliczenia poprzez zsumowanie wymiaru urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi na podstawie Kodeksu pracy oraz urlopu dodatkowego, a następnie ustalenie proporcjonalności z tak obliczonego "łącznego" wymiaru. Wyliczony w ten sposób urlop należy przeliczyć na godziny, przy czym jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy, a jeżeli norma dobowa czasu pracy pracownika jest inna (w przypadku niepełnosprawnego niższa dobowa norma czasu pracy obowiązująca w razie wydania zaświadczenia lekarskiego o celowości jej stosowania wynosi 7 godzin), wówczas dzień urlopu jest równy tej normie. W przypadku, gdy z wyliczenia wynika niepełny dzień urlopu, zaokrągla się go w górę do pełnego dnia.
Przykład
Pracownik o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, posiadający 8-letni staż pracy, został zatrudniony na 1/4 etatu na podstawie umowy na czas określony na okres 3 lat. Pracownik przepracował już rok wymagany do uzyskania prawa do urlopu dodatkowego z tytułu niepełnosprawności. Wymiar przysługującego mu urlopu, łącznie z urlopem dodatkowym, wynosi 8 dni: (20 dni + 10 dni) x 1/4 etatu = 7,5 dnia, po zaokrągleniu 8 dni. Wobec tego, że norma dobowa czasu pracy tego pracownika wynosi 8 godzin (nie zostało wydane zaświadczenie o celowości stosowania obniżonej normy czasu pracy), urlop, po przeliczeniu na godziny, wynosi 64 godz. (8 dni x 8 godz.). |
Należy nadmienić, że pracownik niepełnosprawny nie nabywa prawa do urlopu dodatkowego, jeżeli jest uprawniony do urlopu wypoczynkowego w wymiarze przekraczającym 26 dni roboczych lub do urlopu dodatkowego na podstawie odrębnych przepisów, chyba że jest on niższy niż 10 dni roboczych. W takim przypadku zamiast niego przysługuje urlop z tytułu niepełnosprawności.
|