Od 1 stycznia 2012 r. zatrudniliśmy pracownika, dla którego jest to pierwsza praca zawodowa. Dla celów urlopowych udokumentował on okres 4-letniej nauki. Jak należy ustalić wymiar jego urlopu? Czy pierwszy dzień stycznia br., który był dniem wolnym, należy zaliczyć do okresu pracy? Jak obliczyć upływ pierwszego miesiąca?
Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, nabywa prawo do tzw. urlopów cząstkowych - z upływem każdego miesiąca pracy, czyli z dołu, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku (w przypadku stażu urlopowego poniżej 10 lat - 20 dni, natomiast gdy staż wynosi co najmniej 10 lat - 26 dni). Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym (art. 153 K.p.), czyli z góry.
Jeżeli chodzi o wskazany w przepisie "miesiąc pracy", to liczy się go od dnia nawiązania stosunku pracy, niezależnie od tego czy nastąpiło to w dniu roboczym, czy wolnym. Przypominamy przy tym, że stosunek pracy nawiązuje się w terminie określonym w umowie jako dzień rozpoczęcia pracy (abstrahując od rozkładu czasu pracy), a jeżeli terminu tego nie określono - w dniu zawarcia umowy.
Kodeks pracy nie określa wprost sposobu liczenia terminów dla ustalenia prawa do urlopu. W myśl art. 300 K.p., w sprawach nieunormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Jednak Sąd Najwyższy odrzucił cywilistyczne reguły obliczania terminów w zakresie nabywania uprawnień wynikających ze stażu pracy (por. wyrok SN z dnia 19 grudnia 1996 r., sygn. akt I PKN 47/96, OSNP 1997/17/310 oraz uchwałę SN z dnia 21 maja 1991 r., sygn. akt I PZP 16/91, OSNC 1992/1/10). Zdaniem Sądu pracownik nabywa uprawnienia pracownicze w dniu bezpośrednio poprzedzającym dzień, który nazwą lub datą odpowiada dniowi, w którym podjął zatrudnienie. Okres pracy powinien być ustalony przy uwzględnieniu potocznego sposobu liczenia terminów, bez sięgania do reguł prawa cywilnego, w prawie pracy ustanowione są bowiem odrębne od cywilnych zasady liczenia terminów (okresów). Związane to jest zwłaszcza z wprowadzeniem ustawowych okresów wypowiedzenia umów, w których dzień, w którym zwyczajowo zatrudnia się pracowników, nie nakłada się na dzień, w którym rozwiązuje się stosunek pracy, a jedynie dzień ten bezpośrednio poprzedza. Uznając, że kwestia ta jest uregulowana w prawie pracy, nie ma podstaw, by sięgać w tym zakresie do art. 112 K.c. Poglądy te należy w pełni odnieść do nabycia prawa do urlopu wypoczynkowego.
| Przykład |
Pracodawca zawarł umowę o pracę z absolwentem technikum na czas nieokreślony. W treści umowy wskazał jako termin rozpoczęcia pracy 1 stycznia 2012 r., mimo że według rozkładu pierwszym dniem efektywnej pracy był dla pracownika 2 stycznia br. W świetle postanowień umownych za pierwszy dzień pracy pracownika należało uznać 1 stycznia 2012 r. W konsekwencji prawo do pierwszego urlopu cząstkowego pracownik nabył 31 stycznia 2012 r. Wyniósł on 1,66 dnia (1/12 x 20 dni).
Z upływem każdego kolejnego miesiąca pracownik nabędzie prawo do kolejnych urlopów cząstkowych, tj. 29 lutego, 31 marca itd. Wobec braku podstawy prawnej wymiar urlopu cząstkowego nie podlega zaokrągleniu.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
