W myśl art. 168 K.p. po nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. nr 232, poz. 1378), dalej ustawą, urlopu niewykorzystanego za ubiegły rok należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. Powyższe nie dotyczy części urlopu udzielanego w trybie na żądanie.
Zmiana terminu wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego weszła w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. Wobec braku w ustawie przepisów przejściowych obejmuje ona także urlop ubiegłoroczny, który stał się urlopem zaległym z dniem 1 stycznia 2012 r. Oznacza to, że termin wykorzystania zaległego urlopu za 2011 r. został wydłużony o pół roku i upływa z dniem 30 września 2012 r. Takie też stanowisko prezentuje Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Poniżej cytujemy pisma PIP i resortu pracy, będące odpowiedzią na wystąpienie naszego Wydawnictwa w tej kwestii.
Stanowisko PIP
"Ustawa z dnia 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. nr 232, poz. 1378) nie zawiera przepisów przejściowych, które dawałyby podstawę do stosowania po dniu 31 grudnia 2011 r. przepisu art. 168 Kodeksu Pracy w dotychczasowym brzmieniu.
W związku z powyższym, zgodnie z informacją Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy, należy przyjąć, że urlop niewykorzystany do końca 2011 r. powinien zostać udzielony pracownikowi najpóźniej do 30 września 2012 roku.
Jednocześnie należy podkreślić, że wiążącej interpretacji powyższego przepisu może dokonać wyłącznie sąd. (…)"
Stanowisko MPiPS
"Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu art. 168 zdanie pierwsze Kodeksu pracy (…) począwszy od 1 stycznia 2012 r. urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 - należy pracownikowi udzielić najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego.
W świetle zasad wynikających z Kodeksu pracy, urlopem zaległym na dzień 1 stycznia 2012 r. będzie urlop, do którego pracownik nabył prawo w 2011 r. i nie miał możliwości wykorzystać go w tym roku kalendarzowym.
Ze względu na to, że ustawa z 16 września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. nr 232, poz. 1378) nie zawiera przepisów przejściowych - Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wyraża pogląd, iż do urlopu zaległego z 2011 r. należy stosować przepisy art. 168 Kodeksu pracy w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2012 r. (…)"
Skutkiem zmiany terminu wykorzystania zaległego urlopu jest wydłużenie okresu przedawnienia prawa do tego urlopu. Generalnie roszczenia pracowników i pracodawców ze stosunku pracy zarówno majątkowe, jak i niemajątkowe ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym stały się wymagalne. Jak wynika z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 2001 r. (sygn. akt I PKN 367/00, OSNP 2003/2/38): "Roszczenie o udzielenie urlopu wypoczynkowego przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym stało się wymagalne (art. 291 § 1 K.p.), przy czym rozpoczęcie biegu tego terminu następuje bądź z końcem roku kalendarzowego, za który urlop przysługuje (art. 161 K.p.), bądź najpóźniej z końcem pierwszego kwartału roku następnego, jeżeli urlop został przesunięty na ten rok z przyczyn leżących po stronie pracownika lub pracodawcy (art. 168 K.p.).".
Po zmianie brzmienia art. 168 K.p. udzielenie urlopu niewykorzystanego zgodnie z planem urlopów musi nastąpić najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Zatem już nie z ostatnim dniem pierwszego kwartału następnego roku kalendarzowego, a z dniem 30 września rozpoczyna bieg termin przedawnienia roszczenia o urlop, z tym bowiem dniem pracownik może dochodzić swego roszczenia jako już wymagalnego. Inne terminy dotyczą urlopów pracowników młodocianych uczęszczających do szkoły (art. 205 § 3 K.p.) oraz rodziców wykorzystujących urlop po urlopie macierzyńskim (art. 163 § 3 K.p.).
Zwracamy uwagę! Urlop zaległy podlega normalnemu planowaniu bądź uzgodnieniom indywidualnym. Ponadto części ubiegłorocznego urlopu przeznaczonej "na żądanie", a niewykorzystanej w żadnym trybie, można udzielić także po 30 września 2012 r.
|