Dwa lata temu pożyczyłem od znajomego pewną kwotę. Ponieważ nie spłacałem pożyczki terminowo, wytoczył on mi sprawę. W toku procesu ustanowiono tytułem zabezpieczenia hipotekę na moim gruncie. Zdecydowałem się zawrzeć ze znajomym ugodę poza sądem. Kilka tygodni później spłaciłem całą kwotę zadłużenia. Hipoteka nie została jednak automatycznie wykreślona. Co zrobić, aby ten wpis zniknął z mojej księgi wieczystej?
Czytelnik musi podjąć określone czynności, które skutkować będą zakończeniem sprawy. W pierwszej kolejności powinien on zwrócić się do swojego wierzyciela, aby ten złożył oświadczenie o zrzeczeniu się hipoteki. Ugoda została zawarta poza sądem, niezależnie od toczącego się postępowania sądowego. Stąd spłata zadłużenia w sprawie, co do której wszczęto już postępowanie sądowe i udzielono powodowi (wierzycielowi) zabezpieczenia jego roszczenia, nie jest równoznaczna z zakończeniem samego procesu, ani z wygaśnięciem ustanowionej hipoteki przymusowej. Zrzeczenie się zabezpieczenia hipotecznego następuje poprzez oświadczenie woli w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Konieczność zachowania tej formy wynika z art. 31 ust. 1 ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. nr 124, poz. 1361 ze zm.). Tego rodzaju oświadczenie umożliwi wykreślenie hipoteki wieczystej.
W sytuacji gdy uzyskanie takiego dokumentu nie będzie możliwe (bo np. znajomy nie będzie chciał tego zrobić), należy zwrócić się do sądu o uchylenie prawomocnego postanowienia, którym udzielono zabezpieczenia (polegającego właśnie na wpisaniu hipoteki na nieruchomości Czytelnika). Sąd uchyla zabezpieczenie, gdy odpada lub zmienia się jego przyczyna. Stanowi o tym art. 742 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. nr 43, poz. 296 ze zm.). Spłata długu, czyli zaspokojenie roszczenia powoda, jest z pewnością przesłanką do podjęcia przez sąd takiej decyzji.
Postanowienie o uchyleniu zabezpieczenia będzie stanowić podstawę wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej. Tego rodzaju postanowienie wydawane jest zawsze dopiero po przeprowadzeniu rozprawy, co na pewno jest jakimś utrudnieniem.
Trzeba jednak pamiętać, że jeśli w międzyczasie właściwe postępowanie sądowe (o spłatę pożyczki) zostanie umorzone na skutek cofnięcia pozwu przez powoda, wówczas zabezpieczenie ustanowione na nieruchomości Czytelnika z mocy prawa upadnie. Na wniosek obowiązanego (Czytelnika) sąd wyda postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia. Takie postanowienie także pozwoli wykreślić hipotekę.
|