Otrzymałem po dziadku nieruchomość. Okazało się, że w wyniku zmian w zabudowie okolicznych działek oraz przeprowadzonych inwestycji moja posesja nie ma normalnego dostępu do drogi gminnej. Dziadek korzystał z uprzejmości sąsiada i przejeżdżał przez jego działkę. Teraz jednak nie ma już tej możliwości, sąsiad nie wyraża na to zgody. Co w tej sytuacji mogę zrobić?
Istnieje możliwość uzyskania w takiej sytuacji służebności drogi koniecznej. Sprawa powinna być tym bardziej prosta, gdyż faktycznie z takiego rozwiązania korzystano już w przeszłości - wytyczono "grzecznościowo" przez sąsiednią nieruchomość drogę, którą dziadek Czytelnika mógł przechodzić i przejeżdżać by dotrzeć do gminnej drogi. Przepis stanowi, że w przypadku gdy nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej. Wynika to z art. 145 § 1 Kodeksu cywilnego. Przy ustanawianiu tego rodzaju służebności należy pogodzić interesy obu stron - zarówno potrzeby właściciela nieruchomości, która takiego dostępu do drogi nie ma, jak i prawa właściciela nieruchomości obciążonej. Służebność musi być korzystna dla domagającego się jej ustanowienia, ale jednocześnie musi wiązać się z jak najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które będzie przebiegać.
Z powyższego przepisu wynika więc jednoznacznie, że uprawnienie do ustanowienia służebności przysługuje nie tylko wtedy, gdy nieruchomość nie ma żadnego dostępu do drogi publicznej, ale także wtedy, gdy ten dostęp ma, ale jest on w danych okolicznościach nieodpowiedni. W jednym z orzeczeń zezwolono na ustanowienie drogi koniecznej w sytuacji, gdy nieruchomość miała dostęp do drogi publicznej, ale droga znajdowała się tak daleko, że uniemożliwiała normalne wykorzystywanie gruntu i dlatego należało ją uznać za nieodpowiednią (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2002 r., sygn. akt IV CKN 895/00). Dlatego termin "odpowiedni dostęp do drogi publicznej" należy interpretować w sposób relatywnie szeroki.
Służebność gruntową (drogi koniecznej) można ustanowić w trybie umownym. Jeśli jednak nie jest to możliwe, wówczas nie pozostaje nic innego jak złożenie do sądu wniosku ze stosownym żądaniem. Należy pamiętać, że służebność może być przyznana tylko za odpowiednim wynagrodzeniem. Właściwym w sprawie będzie sąd rejonowy miejsca położenia nieruchomości, której sprawa dotyczy.
|