Kilka miesięcy przed urodzeniem dziecka złożyłem oświadczenie w sprawie uznania ojcostwa. Po urodzeniu dziecka okazało się, że nie mogę być biologicznym ojcem dziecka. W związku z tym chciałbym anulować wspomniane oświadczenie. Czy jest to możliwe? Tworzyłem nieformalny związek z matką dziecka, ale w tej sytuacji chcę, aby wychowaniem i utrzymaniem dziecka zajął się jego biologiczny ojciec.
W obecnym stanie prawnym można, przy spełnieniu określonych warunków, doprowadzić do uchylenia uznania ojcostwa. W myśl przepisów, mężczyzna, który uznał ojcostwo, może wytoczyć powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania. Może to zrobić w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi. W razie uznania ojcostwa przed urodzeniem się dziecka już poczętego bieg tego terminu nie może rozpocząć się przed urodzeniem się dziecka. Mówi o tym art. 78 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (Dz. U. z 2017 r. poz. 682).
Jeden z ważniejszych wymogów formalnych to dotrzymanie terminu na wniesienie powództwa. Z oczywistych względów bieg terminu do kwestionowania skuteczności złożonego oświadczenia o uznaniu ojcostwa nie może rozpocząć się wcześniej niż w dniu złożenia przez mężczyznę oświadczenia o uznaniu swojego ojcostwa. Relatywnie krótki czas na wniesienie stosownego pozwu wynika z tego, że przepisy muszą mieć charakter kompromisowy - z jednej strony zapewnić ochronę podmiotom najsłabszym, tj. dzieciom, w zakresie stabilności stanu cywilnego, z drugiej natomiast strony konieczne jest dbanie o to, by relacje prawno-rodzinne odpowiadały tym rzeczywistym (realizacja zasady tzw. prawdy genetycznej). W tym duchu wypowiadają się sądy i wskazują, że funkcja ochrony dziecka na tle powołanego przepisu nie jest realizowana na płaszczyźnie przesłanek warunkujących możliwość wytoczenia przez mężczyznę (który nie jest ojcem dziecka) powództwa, lecz w drodze dużego ograniczenia czasowego, w którym to uprawnienie przysługuje.
Mężczyzna, który uznał ojcostwo, wytacza powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania przeciwko dziecku i matce, a jeżeli matka nie żyje - przeciwko dziecku.
Warto zwrócić uwagę na jeszcze jedno ograniczenie - po śmierci dziecka ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa nie jest dopuszczalne. Jeżeli jednak uznanie ojcostwa nastąpiło po śmierci dziecka (bo formalnie jest to możliwe), wówczas powództwo o ustalenie bezskuteczności uznania powinno być wytoczone nie później niż do dnia, w którym dziecko osiągnęłoby pełnoletność.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
