Mam trójkę niepełnoletnich dzieci, dwójka z nich jest w wieku licealnym. Pojawiła się konieczność przeprowadzenia operacji u jednego z synów. Syn jednak oświadczył, że na tę chwilę nie zgadza się na zabieg. Kto ma głos decydujący w tej kwestii - rodzice czy dziecko, którego sprawa dotyczy? Czy wiek dziecka ma znaczenie?
Wiek małoletniego dziecka ma duży wpływ na kwestię zgody i sprzeciwu na jego leczenie. Świadczenia zdrowotne powinny być zawsze udzielane za zgodą pacjenta. Pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody, po uzyskaniu informacji o swoim stanie zdrowia. Chodzi tu o informacje o rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu. Prawo do takich informacji przysługuje również małoletniemu, który ukończył 16. rok życia.
Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych przez lekarza. Wynika to z art. 17 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. z 2016 r. poz. 186). Z kolei przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody, ma prawo do udzielenia wspomnianej zgody. W przypadku braku przedstawiciela ustawowego prawo to, w odniesieniu do badania, może wykonać opiekun faktyczny. Trzeba jednak pamiętać, że pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, ma prawo do wyrażenia sprzeciwu co do udzielenia świadczenia zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. Gdy dojdzie do takiej sytuacji i powstanie spór - np. między 17-letnim dzieckiem a jego rodzicami - na leczenie wymagane jest zezwolenie sądu opiekuńczego. Zgoda oraz sprzeciw, o których mowa, mogą być wyrażone ustnie albo poprzez takie zachowanie osób uprawnionych, które w sposób niebudzący wątpliwości wskazuje na wolę poddania się proponowanym przez lekarza czynnościom albo brak takiej woli.
Odnośnie zabiegów poważniejszych - operacji albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta - zgodę, o której mowa powyżej, wyraża się w formie pisemnej. Również w tym przypadku pacjent powinien być poinformowany m.in. o stanie zdrowia i rokowaniach.
|