Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Firma  »  Wskazówki dla przedsiębiorcy  »   Majątek małżonków wykorzystywany w działalności gospodarczej
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Majątek małżonków wykorzystywany w działalności gospodarczej

Gazeta Podatkowa nr 8 (1465) z dnia 25.01.2018
Łukasz Wilmiński

Prowadzenie własnego biznesu nie musi opierać się wyłącznie na składnikach majątkowych będących własnością przedsiębiorcy. Oprócz własnych środków i finansowania zewnętrznego w postaci kredytu czy leasingu, przedsiębiorcy często wykorzystują w działalności małżeński majątek wspólny. Nie jest przy tym konieczne ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami.

Przedsiębiorca zawierający związek małżeński może mieć wątpliwości co do możliwości dysponowania przez niego majątkiem nabytym po zawarciu związku małżeńskiego, w sytuacji gdy pomiędzy małżonkami nie została ustanowiona rozdzielność majątkowa. Jak bowiem wynika z regulacji zawartych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Dlatego, pomimo że część przedsiębiorców decyduje się na zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej, to brak takiej umowy i obowiązywanie w małżeństwie ustroju wspólności majątkowej od strony prawnej nie komplikuje prowadzenia działalności gospodarczej przez tylko jednego z małżonków.

Wspólność majątkowa we wspólnym

Wspólność majątkowa jest najbardziej powszechnym ustrojem majątkowym. Zachodzi ona między małżonkami z mocy prawa, chyba że małżonkowie zdecydują się na zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej. Sens małżeńskiego ustroju ustawowego sprowadza się do tego, że poza wyjątkami wskazanymi w art. 33 K.r.o., majątek nabyty przez małżonków po zawarciu małżeństwa jest współwłasnością obojga małżonków.


Prowadzenie działalności gospodarczej nie wymaga zawarcia umowy majątkowej małżeńskiej.


Z praktycznego punktu widzenia nie wpływa to jednak na możliwość wykorzystywania majątku wspólnego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, jak również na zarządzanie majątkiem nabytym w ramach prowadzonego biznesu. O ile bowiem oboje małżonkowie są obowiązani współdziałać w zarządzie majątkiem wspólnym, to poza wyjątkami wskazanymi w przepisach szczególnych każdy z małżonków może samodzielnie zarządzać tym majątkiem. Nie ma zatem przeszkód, aby działalność gospodarcza jednego lub obojga małżonków była prowadzona we wspólnym lokalu, czy przy pomocy pojazdu należącego do majątku wspólnego. Co więcej, przedmiotami majątkowymi służącymi małżonkowi do wykonywania zawodu lub prowadzenia działalności małżonek ten zarządza samodzielnie.

Zgoda małżonków

Przepisy K.r.o. przewidują także możliwość sprzeciwu jednego z małżonków wobec czynności dotyczącej majątku wspólnego. Taki sprzeciw jest skuteczny wobec osoby trzeciej tylko w sytuacji, gdy mogła się ona z nim zapoznać przed dokonaniem czynności, np. zawarciem umowy (art. 361 K.r.o.). Należy jednak wskazać, iż instytucja sprzeciwu również nie komplikuje prowadzenia działalności gospodarczej przez małżonka, bowiem sprzeciw nie znajduje zastosowania do czynności podejmowanych w ramach działalności zawodowej i gospodarczej.

Z uwagi na fakt, że przedmioty majątkowe należące do majątku wspólnego małżonków są przedmiotem współwłasności, czynności szczegółowo wymienione w art. 37 § 1 K.r.o. mogą zostać dokonane jedynie za zgodą drugiego małżonka. Są to m.in. czynności prowadzące do zbycia lub nabycia nieruchomości, czy przedsiębiorstwa. Tego rodzaju umowy mogą zostać zawarte, co do zasady, na dwa sposoby, tradycyjny - małżonkowie mogą przystąpić do umowy wspólnie (np. obecność obojga małżonków przy akcie notarialnym) lub też umowa zawarta przez jednego z małżonków może być następnie potwierdzona przez drugiego.

Co ważne, wykorzystując majątek wspólny małżonków do prowadzenia działalności gospodarczej nie jest konieczne podejmowanie dodatkowych czynności, jak np. uzyskanie pisemnej zgody małżonka na ich używanie. Na przedsiębiorcy nie ciążą z tego tytułu dodatkowe obowiązki.

Rozdzielność majątkowa

Obawiając się ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej niektórzy przedsiębiorcy decydują się na wprowadzenie w ich małżeństwie ustroju rozdzielności majątkowej. Takie rozwiązanie może być uzasadnione w szczególnych przypadkach, jednak nie powinno być stosowane automatycznie przez osobę decydującą się na podjęcie działalności gospodarczej.

Część przedsiębiorców decyduje się na ustanowienie rozdzielności majątkowej nie będąc świadomym, iż działanie takie w żaden sposób nie poprawia ich sytuacji w przypadku problemów z wypłacalnością. Sens ustanowienia rozdzielności w powszechnym mniemaniu polega na tym, że w razie niewypłacalności przedsiębiorcy będzie on odpowiadał jedynie majątkiem osobistym, a majątek osobisty małżonka i udziały w majątku wspólnym będą bezpieczne. Rozwiązanie to jednak nie sprawdzi się, jeżeli przedsiębiorca w obawie przed niewypłacalnością będzie wyzbywał się swojego majątku przenosząc go do majątku osobistego drugiego małżonka. Tego rodzaju czynności mogą być bowiem stosunkowo łatwo zaskarżone przez wierzyciela tzw. skargą pauliańską.

Należy mieć świadomość, że dla odpowiedzialności dłużnika z majątku wspólnego kluczowe znaczenie ma zgoda małżonka na zaciągnięcie zobowiązania (np. podpis współmałżonka pod umową). Umożliwia ona bowiem wierzycielowi uzyskanie klauzuli wykonalności na udział dłużnika w majątku wspólnym i prowadzenie z niego egzekucji. Bez takiej zgody wierzyciel może prowadzić egzekucję tylko z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, a jeżeli wierzytelność powstała w związku z prowadzeniem przedsiębiorstwa, także z przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Dlatego w celu należytego zabezpieczenia majątku wspólnego, zamiast wprowadzania rozdzielności majątkowej, lepiej zwracać szczególną uwagę na ryzyko związane z wykonaniem umów zawieranych za zgodą współmałżonka.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.02.1964 r. - Kodeks rodziny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Wskazówki dla przedsiębiorcy - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.