Składki ZUS po wzroście w 2025 r. kwoty minimalnego wynagrodzenia

Minimalne wynagrodzenie za pracę od stycznia 2025 r. będzie wynosiło 4.666 zł. Taką kwotę tego wynagrodzenia ogłoszono w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 12 września 2024 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2025 r. (Dz. U. poz. 1362).

Wzrost kwoty minimalnego wynagrodzenia automatycznie zwiększy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, m.in. u osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, a także osób przebywających na urlopie wychowawczym. Ponadto wysokość minimalnej płacy określa m.in. obowiązek opłacania składek na Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Solidarnościowy (FS).

Składki ZUS zatrudnionych na etacie

W 2025 r. pracodawca za pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy będzie opłacał składki na ubezpieczenia społeczne w okresie od stycznia do grudnia, od podstawy wymiaru nie niższej niż 4.666 zł. To samo odnosi się do pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, któremu w umowie o pracę ustalono wynagrodzenie na poziomie minimalnego.

Osoby prowadzące działalność gospodarczą

Zwiększenie kwoty minimalnego wynagrodzenia wpłynie też na podwyższenie najniższej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne określonej grupie przedsiębiorców.

• przedsiębiorca opłacający 2-letni preferencyjny ZUS

Z ulgi w postaci preferencyjnego 2-letniego ZUS może skorzystać przedsiębiorca, o którym mowa w art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497 ze zm.), zwanej: ustawą systemową. Osoba do niej uprawniona, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych, od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej (lub - jak wyjaśnia ZUS - w okresie 24 miesięcy po upływie 6-miesięcznej ulgi na start), opłaca składki na ubezpieczenia społeczne od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% minimalnego wynagrodzenia. W 2025 r. minimalna płaca od 1 stycznia do 31 grudnia wyniesie - 4.666 zł. Zatem dla przedsiębiorcy uprawnionego do tej ulgi w przyszłym roku najniższa podstawa wymiaru składek społecznych wyniesie 1.399,80 zł (tj. 30% z 4.666 zł).

• osoba na małym ZUS zależnym od dochodów

Również przedsiębiorcy uprawnionemu do zastosowania ulgi, o której mowa w art. 18c ust. 1 ustawy systemowej, czyli opłacającego tzw. mały ZUS plus, zwiększy się minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Prawo do tej preferencji przysługuje przedsiębiorcy, którego roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył kwoty 120.000 zł. Dla takiej osoby minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne jest uzależniona od dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o PDOF, uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym. Ustalona przez ww. osobę podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (zgodnie z art. 18c ust. 2 ustawy systemowej) nie może m.in. być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku. W efekcie w 2025 r. dla ww. przedsiębiorcy nie będzie ona mogła być miesięcznie niższa od kwoty 1.399,80 zł (tj. 30% z 4.666 zł).

Osoby przebywające na wychowawczym

Kwota minimalnego wynagrodzenia wpływa także na naliczanie składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe za niektóre osoby przebywające na urlopie wychowawczym. Podstawę ich wymiaru dla takich ubezpieczonych stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych, poprzedzających ten urlop. Jednak dla tych osób określono, że tak ustalona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe nie może być m.in. niższa, niż odpowiednio minimalne wynagrodzenie lub minimalne wynagrodzenie ustalone proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, z zastrzeżeniem ustawowego minimum wynoszącego 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

To oznacza, że minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym nie będzie mogła być w 2025 r. miesięcznie niższa od kwoty 4.666 zł dla osoby zatrudnionej w pełnym wymiarze czasu pracy lub od kwoty minimalnego wynagrodzenia ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy zatrudnionego na część etatu, z zachowaniem minimum w wysokości 3.499,50 zł (75% z 4.666 zł).

Zdarza się, że podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalno-rentowe pracownika korzystającego z urlopu wychowawczego jest niższa od podanych wyżej limitów. Jest tak w przypadku przejścia pracownika na urlop wychowawczy (lub powrotu z niego) w trakcie miesiąca kalendarzowego. Podlega wówczas ona proporcjonalnemu zmniejszeniu (dzieli się ją przez liczbę dni kalendarzowych tego miesiąca i mnoży przez liczbę dni podlegania w danym miesiącu ubezpieczeniom z racji korzystania z urlopu wychowawczego).

Składki na FP i FS

Podstawę wymiaru składki na FP stanowi kwota przyjmowana do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania jej rocznego ograniczenia), wynosząca w przeliczeniu na okres miesiąca co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Przeliczenia podstawy na okres miesiąca dokonuje się m.in. w przypadku zatrudnienia pracownika w trakcie miesiąca, któremu ustalono wynagrodzenie na poziomie minimalnej płacy. Ustala się wówczas, jaka byłaby podstawa wymiaru składek emerytalno-rentowych, gdyby pracownik przepracował cały miesiąc. Przeliczenia takiego dokonuje się również w przypadku:

• pobierania przez część miesiąca wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy z tytułu choroby albo pobierania zasiłków z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego,
• korzystania przez część miesiąca z urlopu bezpłatnego,
• innych nieobecności w pracy powodujących zmniejszenie należnego przychodu za pracę.

Od 1 stycznia 2025 r. minimalne wynagrodzenie za pracę będzie wynosić 4.666 zł. Wobec tego w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2025 r. płatnicy będą za dany miesiąc naliczać i opłacać za ubezpieczonych składki na FP i FS, jeśli ich oskładkowane wynagrodzenie wyniesie w danym miesiącu co najmniej 4.666 zł.

Przy ustalaniu obowiązku opłacania składek na FP i FS należy mieć jeszcze na uwadze regułę, że w przypadku gdy kwoty stanowiące podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pochodzą z różnych źródeł, obowiązek opłacania składek na FP i FS powstaje wtedy, gdy łączna kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek wynosi co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę. Stanowi o tym art. 104 ust. 3 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2024 r. poz. 475 ze zm.). Osoba, do której ma zastosowanie powołany przepis (zgodnie z treścią art. 104 ust. 4 tej ustawy), składa stosowne oświadczenie każdemu pracodawcy lub w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS, jeżeli sama opłaca składki na ubezpieczenia społeczne.