Świadczenie honorowe dla 100-latków

Z dniem 1 stycznia 2025 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 18 października 2024 r. o świadczeniu honorowym z tytułu ukończenia 100 lat życia (Dz. U. poz. 1674), zwana dalej ustawą o świadczeniu honorowym dla 100-latków. Jej celem jest unormowanie prawne wieloletniej tradycji szczególnego honorowania osób, które ukończyły 100 lat życia, w postaci przyznawania im świadczenia honorowego, finansowanego z budżetu państwa. Aktualnie comiesięczne świadczenie honorowe dla stulatków przyznawane jest przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na mocy decyzji podjętej przez Prezesa Rady Ministrów w 1972 r. i traktowane jako "świadczenia w drodze wyjątku".

Świadczenie honorowe przewidziane jest dla osób posiadających obywatelstwo polskie, które ukończyły 100 lat życia oraz:

• w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego miesiąc ukończenia 100 lat życia mają prawo do jednego ze świadczeń wymienionych w art. 2 ustawy o świadczeniu honorowym dla 100-latków, w tym do emerytury lub renty z FUS, KRUS albo dla służb mundurowych, zwanych świadczeniami podstawowymi - będzie im ono:
• przyznawane z urzędu przez organ wypłacający świadczenie podstawowe albo - w razie zbiegu prawa do świadczeń - przez ZUS, od miesiąca ukończenia przez świadczeniobiorcę 100 lat,
• wypłacane w terminie wypłaty świadczeń podstawowych, albo w innym terminie, jeżeli nie będzie możliwa wypłata świadczenia honorowego wraz ze świadczeniem podstawowym,

albo

• nie mając prawa do ww. świadczeń, posiadają po ukończeniu 16. roku życia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres co najmniej 10 lat - świadczenie będzie przyznawane przez ZUS:
• na wniosek osoby uprawnionej, złożony do tego organu w formie papierowej lub w formie elektronicznej przez PUE ZUS/eZUS, wraz z oświadczeniem o posiadaniu obywatelstwa polskiego i posiadaniu po ukończeniu 16. roku życia centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodka interesów życiowych), na terytorium RP przez okres co najmniej 10 lat, złożonym pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń,
• od miesiąca złożenia wniosku, nie wcześniej jednak niż od miesiąca ukończenia 100 lat życia.

W razie zbiegu u jednej osoby prawa do więcej niż jednego świadczenia, o którym mowa w art. 2 ustawy o świadczeniu honorowym dla 100-latków, osobie tej przysługuje tylko jedno świadczenie honorowe.

Ustalona kwota ryczałtowa świadczenia honorowego będzie podlegała waloryzacji na zasadach i w terminach dotyczących waloryzacji świadczeń emerytalno-rentowych, a więc co roku z dniem 1 marca. Jej początkową wysokość ustalono na kwotę 6.246,13 zł miesięcznie, odpowiadającą obecnie obowiązującej kwocie przyznawanego świadczenia honorowego, tj. wysokości kwoty bazowej, o której mowa w art. 19 ustawy emerytalnej. Zwaloryzowana kwota świadczenia honorowego dla 100-latków będzie ogłaszana przez Prezesa ZUS, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji.

Świadczenie honorowe będzie podlegało opodatkowaniu na zasadach ogólnych i będzie od niego pobierana składka zdrowotna.

Świadczenia z tytułu ukończenia 100 lat życia przyznane przed 1 stycznia 2025 r. staną się z mocy ustawy o świadczeniu honorowym dla 100-latków świadczeniem honorowym. Będą one wypłacane przez organ dotychczasowy, w wysokości określonej w ustawie o świadczeniu honorowym dla 100-latków, tj. 6.246,13 zł, co dla osób w wieku ponad 100 lat oznaczać będzie znaczną podwyżkę świadczenia. Obecnie bowiem świadczenie wypłacane jest w wysokości kwoty bazowej obowiązującej w dniu ukończenia 100 lat życia i nie podlega żadnej zmianie. Przykładowo osoba, która ukończyła 100 lat w czerwcu 2020 r., otrzymuje świadczenie z tytułu ukończenia 100 lat życia w wysokości 4.294,67 zł, tyle bowiem wynosiła kwota bazowa obowiązująca w okresie od 1 marca 2020 r. do 28 lutego 2021 r.