Podstawę opodatkowania wniesienia aportem nieruchomości przez pierwszą spółkę do kapitału drugiej spółki w zamian za akcje tej ostatniej należy ustalić na podstawie wartości emisyjnej tych akcji, jeżeli spółki te uzgodniły, że zapłatę za ten wkład kapitałowy będzie stanowić ta wartość emisyjna. Tak uznał TSUE w wyroku z dnia 8 maja 2024 r., w sprawie C-241/23.
Sprawa, którą zajmował się TSUE, dotyczyła polskiej spółki (P), która dokonała podwyższenia kapitału poprzez wkłady niepieniężne pochodzące od dwóch innych spółek. Obie spółki zawarły z P szereg umów, których przedmiotem było przeniesienie należących do nich nieruchomości i wniesienie wkładu pieniężnego w zamian za akcje P. Ponadto umowy te przewidywały, że zapłatę za wkłady niepieniężne na kapitał P stanowią akcje tej spółki, wycenione według ich ceny emisyjnej. W celu ustalenia tej ceny strony oparły się na wartości wniesionych aportem nieruchomości, która została oszacowana przez osobę trzecią na podstawie cen rynkowych. Organ podatkowy uznał jednak, że w tym przypadku podstawę opodatkowania VAT wkładów wniesionych przez obie spółki należy obliczać z uwzględnieniem wartości nominalnej akcji P, a nie ich wartości emisyjnej. Sprawa ostatecznie po skardze kasacyjnej złożonej przez organ podatkowy trafiła do NSA. Z uwagi na to, że NSA powziął wątpliwości co do sposobu, w jaki należy określić podstawę opodatkowania VAT w omawianej sprawie, postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym, czy przez zapłatę otrzymaną lub którą dostawca otrzyma w zamian za dostawę towarów, o której mowa w art. 73 dyrektywy VAT, należy rozumieć wartość nominalną obejmowanych akcji czy wartość emisyjną, jeżeli strony określiły, że zapłatę będzie stanowić wartość emisyjna akcji.
Jak wyjaśnił TSUE, z art. 73 dyrektywy VAT wynika, że podstawa opodatkowania obejmuje wszystko, co stanowi zapłatę otrzymaną lub którą dostawca lub usługodawca otrzyma w zamian za dostawę towarów lub świadczenie usług. Zapłata ta niekoniecznie musi być wyrażona w pieniądzu. W istocie umowy zamiany, w ramach których wynagrodzeniem jest z definicji świadczenie w naturze, oraz transakcje, w których wynagrodzenie jest wypłacane w pieniądzu, stanowią z ekonomicznego i handlowego punktu widzenia sytuacje identyczne z punktu widzenia dyrektywy VAT. Zapłata za świadczenie usług lub dostawę towarów może zatem polegać na świadczeniu usług lub dostawie towarów i stanowić podstawę opodatkowania w rozumieniu art. 73 dyrektywy VAT. W omawianym przypadku, jak zaznaczył TSUE, spółka P dokonała kilku podwyższeń swojego kapitału, nabywając własność nieruchomości należących do dwóch spółek. Zapłata otrzymana przez te spółki z tytułu wniesienia aportem na kapitał P ich nieruchomości odpowiada akcjom P, które spółka ta wyemitowała w tym celu.
Istnieje zatem, zdaniem TSUE, bezpośredni związek pomiędzy przeniesieniem tych nieruchomości przez te dwie spółki a przyznaniem tym spółkom akcji P. Ponadto wartość akcji, które zostały przeniesione na te spółki, może być wyrażona w pieniądzu. W związku z tym TSUE uznał, że zgodnie z art. 73 dyrektywy VAT podstawę opodatkowania nieruchomości przeniesionych na P należy ustalić na podstawie uzgodnionej zapłaty rzeczywiście otrzymanej w tym celu przez spółki. Ponadto spółka P i te spółki uzgodniły, że owa zapłata polega na przydzieleniu akcji P po cenie emisyjnej. Ta cena emisyjna, a nie wartość nominalna tych akcji, powinna zostać uwzględniona w celu ustalenia podstawy opodatkowania przeniesienia tych nieruchomości. Oceny tej nie podważa fakt, że w niniejszym przypadku wartość emisyjna akcji została ustalona przez strony po dokonaniu przez osobę trzecią wyceny wartości rynkowej wniesionych nieruchomości.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
