Zasady neutralności podatkowej oraz skuteczności i równego traktowania stoją na przeszkodzie praktyce organu podatkowego, zgodnie z którą korekta należnego podatku VAT poprzez złożenie deklaracji podatkowej jest zakazana, w sytuacji gdy dostawy towarów i świadczenia usług nastąpiły przy zastosowaniu zawyżonej stawki VAT, ze względu na to, że z tytułu tych transakcji nie zostały wystawione faktury, lecz wydane paragony z kasy rejestrującej. Nawet w takich okolicznościach podatnik, który błędnie zastosował zawyżoną stawkę VAT, ma prawo złożyć wniosek o zwrot do organu podatkowego, a organ ten może podnieść zarzut bezpodstawnego wzbogacenia tego podatnika wyłącznie wtedy, gdy wykaże, po dokonaniu analizy ekonomicznej, która uwzględnia wszystkie istotne okoliczności, że ciężar finansowy podatku nienależnie pobranego spoczywający na tym podatniku został w całości zneutralizowany. Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 21 marca 2024 r., w sprawie C-606/22.
Sprawa dotyczyła polskiego podatnika VAT, który do świadczonych przez siebie usług zastosował błędną (zawyżoną) stawkę VAT. Sprzedaż swoją ewidencjonował w kasie fiskalnej. W związku z zastosowaniem błędnej stawki VAT podatnik złożył korekty deklaracji VAT. Organ podatkowy natomiast uznał, że w przypadku zaewidencjonowania w kasie sprzedaży z zawyżoną stawką VAT, która była udokumentowana paragonem (przy sprzedaży dla osób prywatnych), korekta VAT nie może być dokonana.
Podatnik na decyzję organu wniósł skargę do WSA, który przyznał rację podatnikowi. Zdaniem Sądu podatnik miał prawo dokonać korekty kwoty podatku należnego z tytułu sprzedaży, która została udokumentowana paragonami. Skargę kasacyjną złożył organ podatkowy. NSA, do którego wpłynęła ta skarga, postanowił zawiesić postępowanie i zwrócił się do TSUE z pytaniem, czy przepisy dyrektywy VAT stoją na przeszkodzie praktyce krajowych organów podatkowych w zakresie, w jakim nie dopuszcza ona - z powołaniem się na brak krajowej podstawy prawnej i bezpodstawne wzbogacenie - korekty wartości podstawy opodatkowania i VAT należnego, jeżeli sprzedaż towarów i usług konsumentom z zawyżoną stawką VAT zarejestrowana została za pomocą kasy rejestrującej i potwierdzona paragonami, a nie fakturami, przy niezmienionej w wyniku tej korekty cenie (wartości brutto sprzedaży).
TSUE uznał, że przepisy dyrektywy VAT stoją na przeszkodzie praktyce organu podatkowego państwa członkowskiego, zgodnie z którą korekta należnego VAT poprzez złożenie deklaracji VAT jest zakazana, w sytuacji gdy dostawy towarów i świadczenia usług nastąpiły przy zastosowaniu zawyżonej stawki VAT, ze względu na to, że z tytułu tych transakcji nie zostały wystawione faktury, lecz wydane paragony z kasy fiskalnej.
Jak wyjaśnił TSUE, zgodnie z art. 78 lit. a) dyrektywy VAT sam VAT nie jest wliczany do podstawy opodatkowania, co z kolei oznacza, że VAT jest zawsze ipso iure (na mocy prawa) uwzględniony w uzgodnionej cenie, nawet w razie błędu podatnika przy ustalaniu stawki VAT. Niemniej jednak, jak zauważył TSUE, z orzecznictwa wynika, że to stwierdzenie niekoniecznie pozbawia podatnika prawa do zwrotu ze strony organu podatkowego danego państwa członkowskiego całego lub części nadpłaconego VAT pobranego przez podatnika w wyniku błędu od konsumentów końcowych i odprowadzonego do tego organu. Jest tak w szczególności w sytuacji, gdy podatnik ten, z uwagi na zastosowanie błędnej stawki VAT, poniósł szkodę związaną ze zmniejszeniem wysokości sprzedaży.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
