W dniu 25 stycznia 2024 r. w Sejmie odbyło się I czytanie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej (druk nr 30). Projekt jest istotny dla osób uprawnionych do renty socjalnej i jednocześnie dla nabywających prawo do tego świadczenia w przyszłości. Zakłada on bowiem zmianę art. 6 ust. 1 oraz art. 9 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej. Zmiana ma dotyczyć sposobu ustalania wysokości tej renty przez odniesienie jej do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przewiduje się, że renta socjalna wyniesie 100% obowiązującego w danym roku minimalnego wynagrodzenia za pracę. Natomiast w przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej kwota renty socjalnej ulegnie takiemu obniżeniu, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 300% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Kwota obniżonej renty socjalnej nie będzie mogła być niższa niż 10% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Wartość minimalnego wynagrodzenia za pracę wynosi:
Obecnie, zgodnie z dyspozycją art. 6 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej, renta socjalna wynosi 100% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z FUS, tj. od 1 marca 2023 r. - 1.588,44 zł i ulegnie zmianie z dniem 1 marca 2024 r. w ramach ustawowej waloryzacji.
Jeśli chodzi o zmianę art. 9 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej, to obecnie w przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej kwota renty socjalnej ulega takiemu obniżeniu, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 200% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Kwota obniżonej renty socjalnej nie może być jednak niższa niż 10% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Projektodawcy proponują zmianę przepisów określających wartość renty socjalnej. Podkreślają, że świadczenie to, choć często niedoceniane, odgrywa zasadniczą rolę w systemie zabezpieczenia społecznego, zapewniając stabilność finansową osobom w trudnej sytuacji życiowej. Renta socjalna stanowi formę wsparcia finansowego z ZUS, przeznaczoną dla osób, które są niezdolne do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu. To świadczenie może być przyznawane zarówno na stałe, w przypadku trwałej niezdolności do pracy, jak i na czas określony w decyzji ZUS, gdy niezdolność ma charakter tymczasowy. Kluczowym kryterium otrzymania renty jest całkowita utrata zdolności do jakiejkolwiek aktywności zawodowej, co oznacza, że osoba nie jest zdolna do podjęcia żadnej pracy ze względu na swój stan zdrowia. Projekt został skierowany do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia.
Trzeba podkreślić, że proponowana zmiana wysokości renty socjalnej ma znaczenie dla wysokości świadczenia wspierającego, które za sprawą ustawy o świadczeniu wspierającym weszło do obiegu prawnego z dniem 1 stycznia 2024 r. Stanowi ono bowiem odpowiedni do ustalonego poziomu wsparcia procent kwoty renty socjalnej. Ustawodawca ustalił, że przysługuje ono w wysokości:
|