Parę miesięcy temu zmarła osoba, która była moim dłużnikiem. Sprawa o stwierdzenie nabycia spadku jeszcze się nie odbyła. Czy prawdą jest, że sam mogę złożyć do sądu wniosek, by doszło do ustalenia, kto jest spadkobiercą? Do takiego wniosku trzeba dołączyć akt zgonu spadkodawcy. Czy urząd stanu cywilnego wyda mi taki dokument, skoro jestem osobą spoza rodziny zmarłego?
Na oba pytania należy udzielić odpowiedzi twierdzącej. Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes, stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Wynika to z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.). Taki interes może posiadać nie tylko osoba, która ze spadku coś otrzymuje - np. spadkobierca, zapisobierca, ale także wierzyciel zmarłego. Warto mieć na uwadze, że stwierdzenie nabycia spadku (bądź notarialne poświadczenie dziedziczenia) nie może nastąpić przed upływem 6 miesięcy od otwarcia spadku, chyba że wszyscy znani spadkobiercy złożyli już oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku.
Do wniosku o stwierdzenie nabycia spadku trzeba dołączyć akt zgonu spadkodawcy. Odpis aktu stanu cywilnego (m.in. aktu zgonu) wydaje się osobie, której akt dotyczy, lub jej małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu, rodzeństwu, przedstawicielowi ustawowemu, opiekunowi, osobie, która wykaże w tym interes prawny. Wierzyciel zmarłego, który chce wszcząć sprawę o stwierdzenie nabycia spadku, należy do kręgu wspomnianych osób mających interes prawny w uzyskaniu takiego dokumentu. Wniosek w tej sprawie Czytelnik powinien odpowiednio uzasadnić.
Istotne jest, że organ administracyjny nie ma możliwości samodzielnego ustalenia spadkobierców zmarłej strony na podstawie oświadczeń potencjalnych jej następców prawnych, bo dowodem istnienia takiego następstwa może być jedynie postanowienie sądu cywilnego o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialne poświadczenie aktu dziedziczenia. Zgodnie bowiem z art. 1025 § 2 K.c. domniemanie, że dana osoba jest spadkobiercą, wynika jedynie albo z treści postanowienia sądowego o stwierdzeniu nabycia spadku albo z notarialnego poświadczenia dziedziczenia. Na podstawie więc tych tylko dokumentów spadkobierca może wykazać swoje następstwo prawne po spadkodawcy. Dla Czytelnika ważne jest, że sam fakt żądania dokumentów urzędowych, w celu uregulowania spraw spadkowych, nie może być uzależniony od wytoczenia przed sądem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.
|