Wraz z rodzeństwem odziedziczyłem spadek po ojcu. Każde z nas złożyło oświadczenie o przyjęciu spadku z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe. Chciałbym zbyć swój udział w spadku na rzecz mojej siostry. W jakiej formie powinienem podpisać umowę? Czy w razie zbycia spadku będę zwolniony z odpowiedzialności za długi spadkowe?
Z pytania wynika, że Czytelnik może zbyć spadek, gdyż przyjął spadek po ojcu. Spadkobierca, który spadek przyjął, może spadek ten zbyć w całości lub w części. To samo dotyczy zbycia udziału spadkowego. Możliwość taka wynika z art. 1051 Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 ze zm.). Umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do zbycia spadku przenosi spadek na nabywcę, chyba że strony inaczej postanowiły. Umowa zobowiązująca do zbycia spadku powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. To samo dotyczy umowy przenoszącej spadek, która zostaje zawarta w celu wykonania istniejącego uprzednio zobowiązania do zbycia spadku.
Nabywca spadku wstępuje w prawa i obowiązki spadkobiercy. Uzyskuje zatem prawo do podejmowania czynności, których wcześniej mógł dokonać zbywca - np. może złożyć do sądu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Istotne jest, że nabywca spadku ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe w tym samym zakresie co zbywca (art. 1055 § 1 K.c.). Ich odpowiedzialność względem wierzycieli jest solidarna. Z powyższego wynika zatem, że nawet gdy Czytelnik dokona zbycia spadku, wierzyciel spadkowy będzie mógł domagać się od niego uregulowania przysługującej mu wierzytelności. Strony umowy nie mogą wyłączyć stosowania tej regulacji. Na zasadzie sukcesji uniwersalnej nabywca spadku uzyskuje wszelkie korzyści i przejmuje wszelkie ciężary wynikające z dziedziczenia przez zbywcę (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 grudnia 2020 r., sygn. akt I OSK 988/1).
Zbycie spadku nie powoduje ustania odpowiedzialności zbywcy w stosunku do wierzycieli spadkowych.
Natomiast, o ile nie ma odmiennej umowy, nabywca ponosi względem zbywcy odpowiedzialność za to, że wierzyciele nie będą od niego żądali spełnienia świadczeń na zaspokojenie długów spadkowych. Chodzi w tym przypadku o wewnętrzną relację między zbywcą a nabywcą spadku. Zatem w sytuacji, gdy zbywca spadku spłaciłby wierzyciela spadkowego, to - o ile umowa nie stanowi inaczej - będzie mu przysługiwał regres wobec nabywcy spadku, tj. będzie mógł domagać się od niego zwrotu środków.
|