Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Prawo pracy  »  Inne zagadnienia  »   Rodzaj umowy cywilnoprawnej na utrzymanie czystości pomieszczeń biurowych
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Rodzaj umowy cywilnoprawnej na utrzymanie czystości pomieszczeń biurowych

Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 18 (588) z dnia 10.09.2023

1) Zamierzamy zatrudnić osobę do utrzymania czystości pomieszczeń biurowych na zasadach cywilnoprawnych. Czy możemy zawrzeć umowę zlecenia, czy też powinna to być umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu?

Na utrzymanie czystości (sprzątanie) pomieszczeń biurowych powinno zawierać się umowę o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu. Sądy nie kwestionują jednak umów zlecenia.

Umowa zlecenia należy do umów o świadczenie usług, przez które rozumie się szeroką i różnorodną grupę umów zawieranych na podstawie przepisów ich dotyczących (umowy nazwane) lub tylko zasady swobody umów zapisanej w art. 3531 K.c. (umowy nienazwane). To doktrynalna klasyfikacja z racji braku legalnej definicji umów o świadczenie usług (por. Kodeks cywilny. Komentarz, red. prof. dr hab. Mariusz Załucki, C.H. Beck 2023, kom. do art. 750, dalej zwany komentarzem Załuckiego, a także Kodeks cywilny. Tom III. Komentarz, red. prof. dr hab. Maciej Gutowski, C.H. Beck 2022, kom. do art. 750, dalej zwany komentarzem Gutowskiego). Pojęcie takich umów jest użyte wyłącznie w art. 750 K.c., obejmującym nigdzie nieuregulowane umowy o świadczenie usług, do których odpowiednio stosuje się przepisy o zleceniu. Odpowiednie stosowanie przepisów oznacza, że do umowy o świadczenie usług:

  • stosuje się większość regulacji o zleceniu wprost (np. art. 735 K.c. o odpłatności umowy zlecenia i wysokości wynagrodzenia),
  • niektóre przepisy stosuje się po modyfikacji (np. art. 746 § 1-2 K.c. dotyczący możliwości wypowiedzenia umowy zlecenia w każdym czasie),
  • część przepisów pomija się (np. art. 734 § 2 K.c. o pełnomocnictwie dla zleceniobiorcy).

W wyborze jednego z wymienionych działań decyduje specyfika konkretnej nienazwanej umowy o świadczenie usług i ewentualne różnice pomiędzy stosunkiem prawnym powstałym na jej mocy a elementami kodeksowej umowy zlecenia (por. wyrok SA w Łodzi z 4 grudnia 2014 r., sygn. akt I ACa 1416/14 i wyrok SN z 20 lipca 2006 r., sygn. akt V CSK 115/06).

Powyższe powoduje, że powszechnie określa się "umową zlecenia" nie tylko umowy zawarte w warunkach wskazanych w art. 734-749art. 751 K.c., lecz także umowy o świadczenie usług podlegające pod art. 750 K.c. (dalej zwane umowami o świadczeniu usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu). Dzieje się tak, mimo że obydwie umowy - przy wielu podobieństwach - różnią się między sobą, co przedstawia poniższa tabela.

Różnice między umową zlecenia a umową o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu:

zakres porównania umowa zlecenia umowa o świadczenie usług
rodzaj umowy nazwana (uregulowana) nienazwana (nieuregulowana)
definicja umowy zleceniobiorca zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla zleceniodawcy (art. 734 § 1 K.c.) świadczeniobiorca zobowiązuje się do świadczenia określonych usług dla świadczeniodawcy, któremu nie jest podporządkowany (por. kom. do art. 750 K.c. w komentarzu Gutowskiego)
przedmiot umowy czynność prawna (rozumiana szeroko jako czynność prawa materialnego, procesowego i postępowania nieprocesowego), określona w umowie w sposób zindywidualizowany albo tylko rodzajowo (por. art. 734 § 1 K.c., kom. do art. 734 w komentarzach Załuckiego i Gutowskiego, wyrok SA w Białymstoku z 14 listopada 2017 r., sygn. akt III AUa 318/17) czynność faktyczna lub kompleks czynności faktycznych i prawnych (por. wyrok SN z 5 grudnia 2013 r., sygn. akt V CSK 30/13)

Z orzecznictwa wynika, że utrzymanie porządku (sprzątanie) jest przedmiotem:

  • umów o świadczenie usług zawieranych z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą (por. postanowienie SN z 16 listopada 2022 r., sygn. akt II USK 67/22) albo osobami fizycznymi (por. postanowienie SN z 10 marca 2020 r., sygn. akt I UK 70/19, wyrok SR w Bydgoszczy z 14 grudnia 2017 r., sygn. akt VII P 441/17, wyrok SO w Zielonej Górze z 23 stycznia 2014 r., sygn. akt IV U 197/13), a także
  • umów zlecenia (por. wyrok SA w Poznaniu z 8 marca 2022 r., sygn. akt III AUa 1222/20, wyrok SA w Warszawie z 20 lipca 2022 r., sygn. akt III AUa 544/19, wyrok WSA w Gdańsku z 24 maja 2017 r., sygn. akt I SA/Gd 158/17).

Sądy nie korygują tej praktyki. W części swoich rozstrzygnięć wskazują, że proste czynności, takie jak sprzątanie pomieszczeń, z uwagi na swoją specyfikę, mogą być wykonywane, i w praktyce zwykle tak to się odbywa, w ramach umowy zlecenia (por. postanowienie SN z 7 czerwca 2022 r., sygn. akt II USK 541/21, wyrok SA w Szczecinie z 23 lutego 2022 r., sygn. akt III AUa 449/21). W innych natomiast traktują je jako usługi, które powinny być przedmiotem umów o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu (por. wyrok SO w Łodzi z 20 października 2020 r., sygn. akt III Ca 1770/19, wyrok SA w Szczecinie z 15 maja 2018 r., sygn. akt III AUa 473/17). Pod względem "czystości" prawnej ten drugi kierunek interpretacyjny jest prawidłowy. Jednak nie można odebrać słuszności utrzymywania umów zlecenia na sprzątanie, gdy są zgodne z zamiarem ich stron i celem tych umów, nie są sprzeczne z prawem ani nie mają na celu jego obejścia, a także są zgodne z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 1-2art. 65 § 2 K.c.).

Wspomnijmy, że judykatura konsekwentnie odrzuca możliwość zawierania umów o dzieło na sprzątanie.


2) Czy nazwanie umowy o świadczenie usług, o której mowa w pytaniu 1, umową zlecenia jest błędem i oznacza jej nieważność?

Nie, ocena charakteru umowy nie zależy od jej nazwy, ale od rzeczywistej treści oraz celu i zgodnego zamiaru stron (art. 65 § 2 K.c.). Jak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z 30 listopada 2022 r. (sygn. akt II GSK 1140/19): "(...) Wolę stron umowy należy (...) tak tłumaczyć, jak tego wymagają okoliczności, w których złożone zostały oświadczenia woli, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje (art. 65 § 1 K.c.), przy czym nie może ona zmieniać ustawy, co wprost wynika z art. 58 § 1 K.c. (...)". W procesie weryfikacyjnym bierze się pod uwagę również okoliczności wykonywania umowy. O jego wyniku decydują zatem cechy charakterystyczne odróżniające zawartą i realizowaną umowę od innych umów cywilnoprawnych, nawet wbrew jej nazwie.

Nieważność umowy ma miejsce tylko wtedy, gdy zostanie zawarta wbrew przepisom prawa lub w celu ich obejścia albo jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (art. 58 § 1-2 K.c.). Taki skutek nie występuje w przypadku nazwania umową zlecenia umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu. Obydwie umowy wykazują wiele podobieństw i zaledwie kilka różnic (patrz tabela w odpowiedzi na pytanie 1) oraz podlegają oskładkowaniu.


3) Czy wobec umów o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy o zleceniu obowiązuje minimalna stawka godzinowa?

Tak, umowa o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu, nie korzysta ze zwolnienia w tym zakresie.

Minimalna stawka godzinowa obowiązuje w przypadku umów zlecenia (art. 734 K.c.) i umów o świadczenie usług objętych art. 750 K.c. (art. 8a ust. 1 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, Dz. U. z 2020 r. poz. 2207, dalej zwana ustawą).

Ustawowe minimum nie musi być przestrzegane jedynie w przypadkach wymienionych w art. 8d ustawy, tj. gdy dotyczy m.in. umów:

  • w przypadku których o miejscu i czasie wykonania zlecenia/świadczenia usługi decyduje zleceniobiorca/świadczeniobiorca i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne,
  • z zakresu usług opiekuńczych i bytowych realizowanych poprzez prowadzenie rodzinnego domu pomocy na podstawie art. 52 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2023 r. poz. 901),
  • w przedmiocie usług polegających na sprawowaniu opieki nad grupą osób lub osobami podczas wypoczynków lub wycieczek - jeżeli ze względu na charakter sprawowanej opieki usługi są świadczone nieprzerwanie przez okres dłuższy niż 1 doba.

W okolicznościach niewymienionych wśród wyjątków świadczeniobiorca musi otrzymać za każdą godzinę zrealizowanej usługi co najmniej minimalną stawkę godzinową.

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Inne zagadnienia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.