Od dnia 1 sierpnia 2023 r. zleceniobiorca świadczy pracę na podstawie umowy zlecenia. Zgłosiliśmy go od tego dnia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego w ZUS. Zleceniobiorca 30 kwietnia 2024 r. złożył pismo z prośbą o zgłoszenie go do ubezpieczenia chorobowego od 1 sierpnia 2023 r. Formularz ww. zgłoszenia przekazaliśmy do ZUS dnia 1 maja 2024 r. i od tego dnia zgłosiliśmy go do tego ubezpieczenia. Obecnie zleceniobiorca wystąpił z roszczeniem korekty daty ww. zgłoszenia żądając zgłoszenia go do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia 1 sierpnia 2023 r.
1) Czy istnieje taka możliwość?
NIE. Nie jest możliwe zgłoszenie ubezpieczonego (tu: zleceniobiorcy) do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego z datą wsteczną.
Do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego może przystąpić (na swój wniosek) osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. Prawo takie przysługuje m.in. osobie wykonującej pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Stanowi o tym art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 497), zwanej ustawą systemową.
Osoby wykonujące umowę zlecenia podlegają w ZUS obowiązkowym ubezpieczeniom od dnia oznaczonego w umowie zlecenia jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy. Inaczej wygląda sprawa objęcia takich osób dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. Jak określa bowiem art. 14 ust. 1 ustawy systemowej, objęcie tym ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego w zgłoszeniu, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym zgłoszenie zostało złożone w ZUS. W przepisie tym ustawodawca zawarł zastrzeżenie do ust. 1a, z którego wynika, że objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym od dnia wskazanego w zgłoszeniu nastąpi tylko wówczas, gdy zgłoszenie do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w terminie 7 dni od dnia powstania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych.
Wobec powyższego w analizowanej sprawie nie można było zgłosić ww. zleceniobiorcy do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 1 sierpnia 2023 r., tylko od dnia przekazania za niego zgłoszenia (tj. druku ZUS ZUA) do ZUS, tj. od 1 maja 2024 r.
2) Na początku czerwca 2024 r. syn zleceniobiorcy wymagał opieki. Zleceniobiorca złożył wniosek o zasiłek opiekuńczy, a na nasze PUE ZUS wpłynęło jego zaświadczenie e-ZLA. Nie ulega wątpliwości, że spełnia warunki do zasiłku opiekuńczego. Przychód z których miesięcy powinniśmy przyjąć do naliczenia przysługującego ubezpieczonemu zasiłku?
Zasady ustalania wysokości świadczeń chorobowych zostały skodyfikowane. Podstawę wymiaru takich świadczeń, a więc m.in. zasiłku opiekuńczego przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem, tj. np. zleceniobiorcy, stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc powstania prawa do świadczenia. Gdy jednak prawo do zasiłku opiekuńczego powstało przed upływem 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętny miesięczny przychód osiągnięty za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia poprzedzające konieczność sprawowania opieki. Trzeba przy tym bezwzględnie pamiętać, że podstawę wymiaru zasiłku ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstało prawo do świadczeń. Jeśli chodzi o przychód, to ustawodawca określił, że jest to kwota stanowiąca podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe. Poruszane kwestie wynikają z art. 48, art. 52 i art. 3 pkt 4 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 2780).
Czytelnicy wskazali, że zleceniobiorca opiekował się chorym synem w czerwcu 2024 r., do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego przystąpił natomiast dopiero od 1 maja 2024 r., mimo takich możliwości już od pierwszego dnia wykonywanego zlecenia, tj. od 1 sierpnia 2023 r., a ponadto spełnił warunki do zasiłku opiekuńczego. Okoliczności te powodują, że za podstawę wymiaru zasiłku opiekuńczego należnego zleceniobiorcy Czytelnicy powinni przyjąć osiągnięty przez niego przychód za maj 2024 r., jako jedyny pełny miesiąc kalendarzowy podlegania ubezpieczeniu chorobowemu poprzedzający konieczność sprawowania opieki. Miesięczny zasiłek opiekuńczy wynosi 80% podstawy wymiaru zasiłku.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
