Obecnie zwolnienia lekarskie, uprawniające do wynagrodzenia i/lub zasiłku chorobowego oraz zasiłku opiekuńczego, co do zasady, są wystawiane w formie elektronicznej. Niejako automatycznie przekazywane na elektroniczną skrzynkę podawczą ZUS, następnie są one bezpłatnie udostępniane płatnikowi składek na jego profilu informacyjnym na PUE ZUS. Ponieważ na koniec stycznia 2023 r. każdy płatnik składek powinien taki profil posiadać, niemal wszyscy pracodawcy i zleceniodawcy mają już dostęp do e-ZLA wystawionych ich ubezpieczonym.
Przy ustalaniu prawa do zasiłków i ich wysokości dowodami stwierdzającymi czasową niezdolność do pracy z powodu choroby lub pobytu w szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne lub też konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, są w głównej mierze zaświadczenia lekarskie wystawione w formie dokumentu elektronicznego, czyli tzw. e-ZLA. ZUS udostępnia je bezpłatnie płatnikowi składek na profilu informacyjnym płatnika składek, z założenia nie później niż w dniu następującym po dniu otrzymania zaświadczenia lekarskiego.
W innej formie (patrz tabela) wskazane okoliczności muszą być potwierdzone jedynie wówczas, gdy:
Tak wynika z:
Profil informacyjny płatnika składek jest tworzony przez płatnika składek za pomocą systemu teleinformatycznego udostępnionego bezpłatnie przez ZUS.
Według stanu prawnego obowiązującego do 31 grudnia 2022 r. obowiązek utworzenia tego profilu mieli płatnicy rozliczający składki za więcej niż 5 osób, choć nie było przeszkód, aby płatnicy z mniejszą ilością ubezpieczonych taki profil sobie założyli.
Regulując tę kwestię w art. 58 ustawy zasiłkowej, ustawodawca jednocześnie zastrzegł, iż płatnicy składek, którzy utworzyli profil informacyjny płatnika składek, są obowiązani do jego utrzymywania także wówczas, gdy nie ma do nich zastosowania obowiązek przekazywania dokumentów niezbędnych do prowadzenia kont płatników składek i kont ubezpieczonych oraz korekty tych dokumentów przez transmisję danych w formie dokumentu elektronicznego.
Natomiast płatnik składek nieposiadający profilu informacyjnego płatnika składek zobowiązany jest poinformować ubezpieczonego, w formie pisemnej:
Od 1 stycznia 2023 r. obowiązek założenia profilu informacyjnego płatnika składek dotyczy wszystkich przedsiębiorców - także właścicieli małych firm, zatrudniających do 5 pracowników oraz tych, którzy płacą składki tylko za siebie. Stało się tak za sprawą ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r. poz. 1621), która do ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 ze zm.), dodała art. 47b. W świetle tego przepisu obecnie płatnik składek jest zobowiązany do założenia profilu informacyjnego w systemie teleinformatycznym ZUS w terminie 7 dni od daty:
W przypadku niedopełnienia tego obowiązku profil informacyjny zakłada płatnikowi składek sam organ rentowy, a płatnik składek jest obowiązany:
Płatnicy składek, którzy przed 1 stycznia 2023 r. nie posiadali profilu informacyjnego na PUE ZUS, zobowiązani zostali do jego założenia w terminie do 30 grudnia 2022 r. Tym, którzy nie wywiązali się z tego obowiązku, a na dzień 31 grudnia 2022 r. były prowadzone na ich kontach rozliczenia z tytułu składek ZUS, organ rentowy sam, w terminie do 31 stycznia 2023 r., miał założyć taki profil. Jak podkreśla organ rentowy na swojej stronie internetowej www.zus.pl, ZUS w takim przypadku do 31 stycznia 2023 r. tworzył profil techniczny, który wymaga aktywacji przez płatnika składek i to pod warunkiem, że w ZUS były zapisane dane dotyczące adresu e-mail lub numeru telefonu tego płatnika.
O ile zatem w styczniu 2023 r. nadal pewna grupa płatników składek (bez założonego jeszcze przez ZUS profilu informacyjnego) nie miała dostępu do e-ZLA swoich ubezpieczonych, co dla celów ustalenia uprawnień do świadczeń wymagało przedłożenia przez tych ubezpieczonych wydruku e-ZLA, wydanego im przez wystawiającego E-ZLA, to obecnie powinna się ona ograniczać jedynie do tych, których dotyczy wspomniany wyżej 7-dniowy termin na założenie profilu informacyjnego płatnika składek.
| Okoliczność uzasadniająca przyznanie świadczenia | Dowód niezbędny do ustalenia prawa do świadczenia oraz jego wysokości, gdy dana okoliczność została potwierdzona | |||||||||||||||
| w Polsce | za granicą | |||||||||||||||
czasowa niezdolność do pracy z powodu:
|
|
przetłumaczone na język polski3) zaświadczenie lekarskie wystawione w zagranicznym zakładzie leczniczym lub przez zagranicznego lekarza:
|
||||||||||||||
| konieczność osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym członkiem rodziny | ||||||||||||||||
| 1) | Przekazywane jest ono ubezpieczonemu, gdy wystawienie zaświadczenia lekarskiego w formie dokumentu elektronicznego nie jest możliwe, w szczególności w przypadku braku możliwości dostępu do internetu lub braku możliwości podpisania zaświadczenia lekarskiego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym, podpisem osobistym albo z wykorzystaniem sposobu potwierdzania pochodzenia oraz integralności danych dostępnego w systemie teleinformatycznym udostępnionym bezpłatnie przez ZUS. |
| 2) | Wydawany jest on na żądanie ubezpieczonego oraz w przypadku, gdy z informacji udostępnionych na profilu informacyjnym wystawiającego zaświadczenie lekarskie wynika, że płatnik składek nie posiada profilu informacyjnego płatnika składek. |
| 3) | Obowiązku przetłumaczenia na język polski nie stosuje się do zaświadczeń lekarskich wystawionych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz państw stron umów międzynarodowych w zakresie zabezpieczenia społecznego, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, w językach urzędowych tych państw. |
| ||||||||||||
|
||||||||||||
