Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego świadczenia uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego. Jest ono wyższe, a tym samym łatwiej jest uzyskać te świadczenia, gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne. Ponadto na takie dziecko można otrzymać wyższe albo dodatkowe świadczenia.
W katalogu świadczeń rodzinnych znajdują się m.in.:
Zasady przyznawania tych świadczeń zostały określone w art. 5-15, art. 15b i art. 16 ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 615 ze zm.).
Wynika z nich m.in., iż prawo do zasiłku rodzinnego uzależnione jest od tego, czy i ewentualnie w jakim stopniu dochód rodziny w przeliczeniu na osobę przekracza wskazaną przez ustawodawcę kwotę, która jest wyższa w przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności (patrz: Tabela 1).
Zasiłek rodzinny co do zasady przysługuje do ukończenia przez dziecko 18. roku życia lub nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21. roku życia.
Jeżeli jednak dziecko legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności i kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej, świadczenie to należne jest na to dziecko do ukończenia przez nie 24. roku życia.
Spełniając kryterium dochodowe dla celów uzyskania zasiłku rodzinnego, można także korzystać z dodatków do tego świadczenia, w tym wyższych lub przewidzianych wyłącznie na dzieci niepełnosprawne (patrz: Tabela 2).
Przy becikowym nie ma już takich różnic. Dla tego świadczenia ustawodawca określił tylko jedno kryterium dochodowe.
Gdy mowa o dochodzie, chodzi tu o dochód w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych:
Natomiast do członków rodziny, przez liczbę których dzieli się łączny dochód rodziny, zalicza się:
Zasiłek pielęgnacyjny przyznawany jest:
Omawiane świadczenia przyznawane są na dziecko niepełnosprawne, o ile posiada ono stosowne orzeczenie o niepełnosprawności.
Przy czym ustawodawca wyraźnie wskazał, iż niepełnosprawne dziecko w wieku do ukończenia 16. roku życia powinno legitymować się orzeczeniem o niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Takie orzeczenie wydawane jest, jeżeli dziecko ma naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.
Gdy członkiem rodziny | |
nie jest | jest |
dziecko niepełnosprawne1) | |
Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty: | |
674 zł2) | 764 zł2) |
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się żywego dziecka, czyli tzw. becikowe, przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty: | |
1.922 zł |
1) | Chodzi tu o dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności. |
2) | Z uwzględnieniem tzw. zasady złotówka za złotówkę. |
Na dziecko, które | ||||||
nie jest | jest | |||||
niepełnosprawne | ||||||
Zasiłek rodzinny | ||||||
odpowiednio miesięcznie na dziecko: - do ukończenia 5 lat - 95 zł, - w wieku powyżej 5 lat do ukończenia 18 lat - 124 zł, - w wieku powyżej 18 lat do ukończenia 24 lat - 135 zł. |
||||||
Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu: | ||||||
- urodzenia dziecka: | ||||||
jednorazowo 1.000 zł; | ||||||
- opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego1): | ||||||
400 zł miesięcznie; | ||||||
- samotnego wychowywania dziecka: | ||||||
miesięcznie 193 zł, nie więcej niż 386 zł na wszystkie dzieci; |
miesięcznie 273 zł, nie więcej niż 546 zł na wszystkie dzieci; |
|||||
- wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej: | ||||||
95 zł na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego; | ||||||
- kształcenia i rehabilitacji dziecka2): | ||||||
nie dotyczy |
|
|||||
- rozpoczęcia roku szkolnego: | ||||||
raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego - 100 zł; |
||||||
- podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania: | ||||||
|
||||||
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się żywego dziecka | ||||||
1.000 zł na jedno dziecko | ||||||
Zasiłek pielęgnacyjny | ||||||
nie dotyczy | 215,84 zł |
1) | Świadczenie to należne jest, co do zasady, nie dłużej niż przez 24 miesiące kalendarzowe, a jeżeli uprawniony sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności - nie dłużej niż przez 72 miesiące kalendarzowe. | |
2) | Dodatek ten przysługuje na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku: | |
- | do ukończenia 16. roku życia - jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności, | |
- | powyżej 16. roku życia do ukończenia 24. roku życia - jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności. |
|