Ubezpieczeni mogą korzystać z zasiłku chorobowego nie tylko w razie choroby lub pobytu w szpitalu, ale także w razie zaistnienia okoliczności zrównanych z niezdolnością do pracy z powodu choroby, do których ustawodawca zaliczył m.in. konieczność odbycia kwarantanny lub izolacji domowej. Świadczenie to należne jest przez tzw. okres zasiłkowy, wynoszący odpowiednio 182 lub 270 dni. Wlicza się do niego zarówno nieprzerwaną niezdolność do pracy/niemożność wykonywania pracy z powodu choroby, odbywania obowiązkowej kwarantanny czy też izolacji domowej, jak i - w określonych przypadkach - poprzednie jej okresy.
Zasiłek chorobowy przysługuje spełniającemu określone warunki ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego albo po ustaniu tytułu tego ubezpieczenia. Przy czym na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby ustawodawca nakazał traktować niemożność wykonywania pracy m.in.:
Szczegółowo kwestię tę reguluje art. 6 i art. 7 z uwzględnieniem art. 4 i art. 13 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2020 r. poz. 870 ze zm.), zwanej ustawą zasiłkową.
Ubezpieczony będący pracownikiem za pierwsze w danym roku kalendarzowym 33 lub - gdy ukończył już 50 lat - 14 dni niezdolności do pracy z powodu chorobowy lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną zachowuje prawo do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 92 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320). Z tym zastrzeżeniem, że to tzw. wynagrodzenie chorobowe nie przysługuje w przypadkach, w których pracownik nie ma prawa do zasiłku chorobowego.
Mimo spełnienia wszystkich wymaganych warunków może okazać się, że prawo do zasiłku chorobowego (odpowiednio wynagrodzenia chorobowego) nie przysługuje ubezpieczonemu z uwagi na wykorzystanie tzw. okresu zasiłkowego.
Za sprawą art. 8 ustawy zasiłkowej zasiłek chorobowy przysługuje wprawdzie przez okres trwania niezdolności do pracy z powodu choroby lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn zrównanych z niezdolnością do pracy z powodu choroby, jednak nie dłużej niż przez:
A do jednego okresu zasiłkowego, zgodnie z art. 9 ustawy zasiłkowej, wlicza się:
z wyłączeniem okresu niezdolności do pracy przypadającego w okresie wyczekiwania.
Dodatkowych wyjaśnień w tym zakresie udziela ZUS w swoim komentarzu do ustawy zasiłkowej dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl (patrz ramka).
Przy nieprzerwanej niezdolności do pracy z powodu choroby i/lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn zrównanych z tą niezdolnością sprawa jest jasna. Po prostu wszystkie jej dni zliczane są do jednego okresu zasiłkowego - niezależnie od przyczyny tej niezdolności/niemożności wykonywania pracy.
Jeśli jednak powstanie choćby nawet jednodniowa przerwa, w tym także przypadająca na niedzielę lub inny dzień wolny od pracy, wymaga to już ustalenia, czy czasami obu okresów (sprzed i po przerwie) nie należy zliczyć do jednego okresu zasiłkowego.
Niezdolność do pracy powstałą po przerwie nieprzekraczającej 60 dni, spowodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności do pracy przed przerwą, z założenia oznacza się kodem literowym "A" na zaświadczeniu wystawionym na okres po przerwie. Nie zawsze jednak (z różnych względów) jest on stosowany przez wystawiających zaświadczenie lekarskie, nawet jeśli faktycznie niezdolności te zostały spowodowane tą samą chorobą.
Dlatego też płatnik składek, wypłacający dane świadczenie, mimo braku kodu "A", nie powinien bezkrytycznie otwierać nowego okresu zasiłkowego. Najlepiej gdy przy przerwie w niezdolności do pracy nieprzekraczającej 60 dni o wyjaśnienie tej kwestii wystąpi do ZUS, korzystając z opracowanego przez ten organ formularza ZAS-64 - Wniosek płatnika składek o ustalenie okresu zasiłkowego.
Trzeba być również czujnym w przypadku nowo zatrudnionego ubezpieczonego. Może się bowiem okazać, że był on niezdolny do pracy w trakcie zatrudnienia u poprzedniego płatnika składek lub po ustaniu poprzedniego tytułu ubezpieczenia chorobowego i od tamtego czasu do kolejnej niezdolności do pracy nie upłynęło jeszcze 61 dni, a niezdolności te są spowodowane tą samą chorobą. O okoliczności tej może świadczyć np. (z pozoru bezpodstawnie wpisany) kod "A" na pierwszym zaświadczeniu potwierdzającym niezdolność do pracy ubezpieczonego u nowego płatnika składek.
Po upływie odpowiednio 182- lub 270-dniowego okresu zasiłkowego ubezpieczonemu nie przysługuje już zasiłek chorobowy. W razie dalszej niezdolności do pracy może on ubiegać się o przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego lub renty z tytułu niezdolności do pracy.
Wyjaśnienia ZUS w zakresie ustalania okresu zasiłkowego 1. Do okresu zasiłkowego wlicza się okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za które:
2. W razie wątpliwości, czy w przerwie w niezdolności do pracy zarówno trwającej do 60 dni, jak i dłużej niż 60 dni, ubezpieczony odzyskał zdolność do pracy, należy zasięgnąć opinii lekarza leczącego. Jeżeli z opinii lekarza wynika, że między okresami orzeczonych niezdolności do pracy ubezpieczony nie odzyskał zdolności do pracy, okresy niezdolności przypadające przed przerwą i po przerwie zlicza się do jednego okresu zasiłkowego. 3. Jeśli bezpośrednio przed okresem orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby ubezpieczony pobierał świadczenie rehabilitacyjne albo korzystał z urlopu dla poratowania zdrowia, nie nabywa prawa do nowego okresu zasiłkowego. Okresy orzeczonej niezdolności do pracy z powodu choroby po okresie świadczenia rehabilitacyjnego lub urlopu dla poratowania zdrowia i przed tymi okresami zlicza się bowiem do jednego okresu zasiłkowego. 4. W przypadku gdy po okresie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego albo korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia niezdolność do pracy z powodu choroby ubezpieczonego powstanie po przerwie nieprzekraczającej 60 dni, należy ustalić, czy nie zachodzą okoliczności powodujące zliczenie do jednego okresu zasiłkowego okresów niezdolności do pracy z powodu choroby po okresie świadczenia rehabilitacyjnego lub urlopu dla poratowania zdrowia i przed tymi okresami. |
|