Gdy pracownik jest niezdolny do pracy, to pracodawca ocenia, czy spełnia on kryteria do nabycia prawa do wynagrodzenia chorobowego, a pracodawca będący płatnikiem zasiłku dodatkowo sprawdza jego uprawnienia do zasiłku chorobowego. Po dokonaniu tych ustaleń pracodawca przechodzi do kolejnego etapu, którym jest obliczenie wysokości świadczenia. Przy czym proces tych ustaleń i obliczeń musi przebiegać w miarę sprawnie, a więc tak, aby w zakreślonym przez ustawodawcę terminie nastąpiła wypłata należności.
Jeśli pracownik staje się niezdolny do pracy i dokumentuje tę okoliczność odpowiednim zaświadczeniem lekarskim, to pracodawca w pierwszej kolejności powinien ustalić, czy zachowuje on prawo do wynagrodzenia chorobowego. Jest to świadczenie należne pracownikowi za pierwsze w roku kalendarzowym dni niezdolności do pracy trwającej łącznie do 33 dni w ciągu takiego roku, a w przypadku pracownika, który ukończył 50. rok życia - trwającej łącznie do 14 dni w takim okresie. Za wskazaną liczbę dni, zależną od wieku, pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu.
Wynagrodzenie chorobowe:
Kwestie te szczegółowo reguluje art. 92 Kodeksu pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040 ze zm.).
Pracownik nabywa prawo do zasiłku chorobowego (a tym samym i wynagrodzenia chorobowego) po upływie 30 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Do tego tzw. okresu wyczekiwania wlicza się poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Jest to bardzo istotna kwestia, przede wszystkim w przypadku nowo zatrudnionych pracowników. Równie ważna jest regulacja wskazana w art. 4 ust. 3 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową. Przepis ten dopuszcza bowiem możliwość nabycia prawa do świadczeń chorobowych od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego (patrz ramka).
Oceniając zatem prawo pracownika do wynagrodzenia chorobowego, pracodawca powinien zbadać, czy pracownik:
Po ustaleniu, że pracownik ma prawo do wynagrodzenia chorobowego i/lub zasiłku chorobowego, odpowiednio pracodawca lub płatnik zasiłku musi obliczyć wysokość tego świadczenia, a więc w pierwszej kolejności podstawę jego wymiaru.
Podstawę wymiaru świadczeń chorobowych dla pracownika stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Taka sytuacja nie dotyczy jednak pracowników nowo zatrudnionych.
Ponadto omawianą podstawę wymiaru ustala się z uwzględnieniem wynagrodzenia uzyskanego u płatnika składek w okresie nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego, w trakcie którego powstała niezdolność do pracy, a zatem jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem:
Jako pełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia traktuje się miesiąc, w którym pracownik został zatrudniony od pierwszego roboczego dnia miesiąca. Do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się wynagrodzenie za taki miesiąc. Przy czym, jeżeli umowa o pracę została zawarta w trakcie miesiąca, a niezdolność do pracy powstała w miesiącu następnym, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie pracownika za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, tj. za pełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia, po uzupełnieniu według określonych przez ustawodawcę zasad (przykłady).
Płatnicy składek uprawnieni do wypłaty zasiłków zobowiązani są do ich wypłaty w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłków.
Jeżeli płatnik składek nie wypłacił zasiłku w terminie, o którym mowa wcześniej, jest on obowiązany do wypłaty odsetek od tego zasiłku w wysokości i na zasadach określonych w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
|
Od pierwszego dnia ubezpieczenia chorobowego prawo do zasiłku chorobowego przysługuje m.in.:
|
|
Przykład 1 Pracownik został zatrudniony z dniem 2 października 2019 r., a stał się niezdolny do pracy w styczniu 2020 r. Ma prawo do wynagrodzenia chorobowego należnego, z uwagi na wiek pracownika przez 33 dni w roku kalendarzowym. Do ustalenia podstawy jego wymiaru pracodawca przyjął wypłacone pracownikowi wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe zatrudnienia, tj. za listopad i grudzień 2019 r. Ponieważ pracownik został zatrudniony z dniem 2 października 2019 r., a więc od drugiego dnia roboczego (1 października 2019 r. przypadał na wtorek będący dniem roboczym), miesiąc ten nie został potraktowany jako pełny miesiąc kalendarzowy, a tym samym nie został uwzględniony w podstawie.
Pracownica została zatrudniona od 4 listopada 2019 r. (1 listopada 2019 r. to Wszystkich Świętych, 2 listopada 2019 r. przypadał na sobotę, która u pracodawcy jest dniem wolnym od pracy, 3 listopada 2019 r. przypadał na niedzielę). Od 3 do 9 lutego 2020 r. pracownica była niezdolna do pracy z powodu choroby. Za czas tej niezdolności przysługiwało jej wynagrodzenie chorobowe. Podstawę jego wymiaru stanowiło wynagrodzenie wypłacone jej za listopad i grudzień 2019 r. oraz za styczeń 2020 r.
Pracownik został zatrudniony od 7 stycznia 2020 r. Od 10 do 16 lutego 2020 r. był niezdolny do pracy. Podstawę wymiaru przysługującego pracownikowi wynagrodzenia chorobowego stanowi uzupełnione wynagrodzenie pracownika za luty 2020 r., a więc wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę, na podstawie którego powstał stosunek pracy. Pracownikowi przysługuje bowiem wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 645 ze zm.)
| ||||||||||||
|
||||||||||||
