Facebook

Jak szukać?»

Aktualnie jesteś: Gofin.pl (strona główna)  »  Składki, zasiłki, emerytury  »  Zasiłki i inne świadczenia  »   Świadczenia pielęgnacyjne przy niepełnosprawności rodzica
POLECAMY
A A A  drukuj artykuł

Świadczenia pielęgnacyjne przy niepełnosprawności rodzica

Gazeta Podatkowa nr 53 (1303) z dnia 4.07.2016
Bożena Dziuba

Jeżeli matka lub ojciec dziecka rezygnują z pracy zarobkowej, aby zaopiekować się niepełnosprawnym dzieckiem, przysługuje im prawo do świadczenia pielęgnacyjnego. Zdarza się jednak, że również rodzic posiada orzeczenie o niepełnosprawności. Czy to wyklucza jego uprawnienia do świadczenia, mimo że sprawuje on opiekę nad dzieckiem?

Uprawnieni do świadczenia

Ze świadczenia pielęgnacyjnego może korzystać:

1) matka lub ojciec,

2) opiekun faktyczny dziecka,

3) osoba będąca rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,

4) inne osoby, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Należne jest ono, jeżeli wskazane wyżej osoby nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Przy czym osobom wymienionym w pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje wyłącznie wówczas, gdy:

  • rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz
     
  • nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności i jednocześnie
     
  • nie ma opiekuna prawnego dziecka lub osoby będącej rodziną zastępczą spokrewnioną albo legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Stanowi o tym art. 17 ust. 1 i 1a ustawy o świadczeniach rodzinnych, która jednocześnie w ust. 1b przywołanego art. 17 precyzuje, że prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:

  • nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
     
  • w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.


Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w 2016 r. wynosi 1.300 zł miesięcznie.

Niepełnosprawność rodzica

Znaczny stopień niepełnosprawności rodzica dziecka wymagającego opieki może zatem stanowić jedną z przesłanek przyznania tego świadczenia innym osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, o ile oczywiście same nie mają orzeczonego znacznego stopnia niepełnosprawności i nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą jej wymagającą.

Jeśli jednak rodzic, mimo swej niepełnosprawności, jest w stanie opiekować się niepełnosprawnym dzieckiem i - co ważne - opiekę tę sprawuje, legitymowanie się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności nie powinno być przeszkodą w uzyskaniu prawa do świadczenia pielęgnacyjnego. Okoliczność ta nie została bowiem wymieniona w art. 17 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych, określającym przypadki, w jakich świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje (patrz ramka).

Potwierdził to Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 5 marca 2015 r., sygn. akt III SA/Gd 1024/14. Zdaniem Sądu, wyłączenie możliwości otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego przez osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności, zawarte w punkcie 4 ust. 1 art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych, odnosi się tylko do osób wymienionych w tym punkcie, tj. do innych osób (niż matka lub ojciec, opiekun faktyczny dziecka albo osoba będąca rodziną zastępczą spokrewnioną), na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny.

Przyczyna rezygnacji z pracy

Zdarza się jednak, jak sygnalizują nasi Czytelnicy, że dla organu właściwego istotne jest, z jakiego powodu np. matka dziecka, wobec której orzeczono niepełnosprawność w stopniu znacznym, rezygnuje z pracy zarobkowej lub jej nie podejmuje, tj. czy decyduje się na to wyłącznie w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem, czy też przyczyną niepodejmowania pracy są względy zdrowotne (np. przebywanie na zasiłku chorobowym lub świadczeniu rehabilitacyjnym za okres po ustaniu zatrudnienia). W tym drugim przypadku następuje odmowa prawa do świadczenia, mimo że niepełnosprawny rodzic zapewnia opiekę swojemu dziecku i to bez pomocy osób trzecich.

Także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 29 października 2015 r., sygn. akt I OSK 1363/15 stwierdził, że wynikająca z orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności niezdolność do podjęcia pracy wraz z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności uniemożliwiają uzyskanie przez opiekuna osoby niepełnosprawnej prawa do świadczenia pielęgnacyjnego.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich może to powodować, że pomimo sprawowania opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem rodzic z racji swej niepełnosprawności zostanie wykluczony z systemu wsparcia. Sytuacja ta w ocenie Rzecznika jest nie do zaakceptowania, stąd jego wystąpienie do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o rozważenie modyfikacji wskazanych rozwiązań prawnych (źródło: www.rpo.gov.pl).

Okoliczności uniemożliwiające przyznanie lub pozbawiające prawa do świadczenia pielęgnacyjnego
Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje m.in., jeżeli:
» osoba sprawująca opiekę
ma ustalone prawo do:
- emerytury lub renty,
- renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego,
- renty socjalnej,
- zasiłku stałego,
- nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego,
- zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego,
- specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
» osoba wymagająca opieki:
- pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
- została umieszczona w:
rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej,
rodzinnym domu dziecka albo
placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
» na osobę wymagającą opieki:
- inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury,
- jest ustalone prawo do:
dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
specjalnego zasiłku opiekuńczego,
świadczenia pielęgnacyjnego lub
zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
- inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114 ze zm.)

Więcej na ten temat w zasobach płatnych:

Zasiłki i inne świadczenia - czytaj także:

 
Przydatne linki
 
Sklep internetowy - sklep.gofin.pl
 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - dopasowania reklam w serwisach społecznościowych,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych oraz do śledzenia użytkowników, kliknięć i konwersji wyświetlanych reklam w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.