Pracownica ma dwoje dzieci w wieku 7 i 21 lat. Starsze z dzieci pod koniec sierpnia 2022 r. przeszło zabieg chirurgiczny i po wypisaniu ze szpitala będzie wymagało opieki drugiej osoby. Czy pracownica, przyjmując, że otrzyma zaświadczenie lekarskie o konieczności sprawowania opieki nad dzieckiem, będzie mogła ubiegać się o zasiłek opiekuńczy skoro dziecko to jest już osobą dorosłą?
Tak, pełnoletniość chorego dziecka nie jest negatywną przesłanką przy ubieganiu się o zasiłek opiekuńczy.
Z zasiłku opiekuńczego może skorzystać pracownik, który został zwolniony od wykonywania pracy w celu sprawowania osobistej opieki m.in. nad chorym dzieckiem. O konieczności zapewnienia opieki choremu dziecku decyduje lekarz leczący dziecko, wystawiając w tym celu zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA. Dokument ten, wraz z formularzem Z-15A "Wniosek o zasiłek opiekuńczy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem", jest podstawą do przyznania i wypłaty zasiłku opiekuńczego.
Ustawa zasiłkowa różnicuje uprawnienia do zasiłku opiekuńczego w zależności od wieku dziecka:
wiek chorego dziecka | zasiłek opiekuńczy przyznawany jest | limit zasiłku opiekuńczego |
nie ukończyło 14 lat | w ramach opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 14 lat (art. 32 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej) |
nie dłużej niż 60 dni w roku kalendarzowym |
ukończyło 14 lat | w ramach opieki nad innym chorym członkiem rodziny (art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy zasiłkowej) |
nie dłużej niż 14 dni w roku kalendarzowym |
Podane w tabeli limity są niezależne od liczby osób uprawnionych do zasiłku opiekuńczego oraz wymagających opieki (tj. dzieci i innych członków rodziny). Przy czym w danym roku kalendarzowym limit 60 dni obejmuje wszystkie dni sprawowanej opieki nad dziećmi (zdrowymi, chorymi i niepełnosprawnymi) i innymi chorymi członkami rodziny.
Ważne: Za członków rodziny, nad którymi sprawowanie opieki uprawnia do zasiłku opiekuńczego, uważa się małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki (art. 32 ust. 2 ustawy zasiłkowej). |
Powołany przepis nie określa górnej granicy wieku dziecka, stąd też konieczność opieki nad chorym, dorosłym już dzieckiem, nie wyklucza rodzica - pracownika z ubiegania się o wypłatę zasiłku opiekuńczego. Warunkiem jest jednak pozostawanie we wspólnym gospodarstwie domowym. Uważa się, że został on spełniony również, gdy pracownik pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z chorym tylko przez okres choroby. Ponadto w czasie sprawowania tej opieki nie może być innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić tę opiekę, tzw. domowników (art. 34 ustawy zasiłkowej). ZUS w komentarzu do ustawy zasiłkowej wymienił osoby, których nie zalicza się do domowników, o czym pisaliśmy m.in. w UiPP nr 15/2022, str. 61.
Jeśli więc lekarz leczący pełnoletnie dziecko pracownicy z pytania uzna, iż po wypisaniu go ze szpitala wymaga ono opieki ze strony matki i wystawi jej w tym celu zaświadczenie lekarskie, to nie ma przeciwwskazań, aby przyznać pracownicy zasiłek opiekuńczy. Oczywiście przyjmując, że wraz z ojcem dziecka nie wykorzystali jeszcze w bieżącym roku pełnego przysługującego im limitu zasiłku opiekuńczego.
Przykład |
Przyjmujemy założenia z pytania oraz dodatkowo, że mąż pracownicy w styczniu i kwietniu 2022 r. korzystał łącznie przez 21 dni z zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania osobistej opieki nad chorym 7-letnim dzieckiem, a w maju 2022 r. przez 4 dni sprawował opiekę nad chorą żoną.
Zakładamy, że dziecko pracownicy (w wieku 21 lat) zostanie wypisane ze szpitala 5 września 2022 r. W związku z tym, że po zabiegu chirurgicznym będzie wymagało opieki, lekarz leczący na tę okoliczność wystawi pracownicy zwolnienie lekarskie ZUS ZLA na okres od 5 do 18 września 2022 r. (14 dni). Pracownica we wniosku Z-15A oświadczy m.in. że w czasie sprawowania opieki nie ma innego domownika mogącego zaopiekować się dzieckiem oraz że w bieżącym roku drugi rodzic dziecka otrzymał zasiłek opiekuńczy za 21 dni z tytułu opieki nad chorym dzieckiem do lat 14 oraz za 4 dni z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny.
Na podstawie ww. dokumentów pracodawca ustali pracownicy prawo do zasiłku opiekuńczego tylko za okres od 5 do 14 września 2022 r., czyli za pozostałe 10 dni (14 dni - 4 dni) z limitu 14 dni przysługujących jej i mężowy z tytułu konieczności sprawowania osobistej opieki nad chorym członkiem rodziny. Tym samym limit ten w bieżącym roku zostanie w pełni wykorzystany. Dni opieki przypadające od 15 od 18 września 2022 r. (4 dni) pracodawca potraktuje jako nieobecność usprawiedliwioną bez prawa do wynagrodzenia i zasiłku.
W razie potrzeby rodzice w 2022 r. będą mogli skorzystać z zasiłku opiekuńczego już tylko na młodsze dziecko w wymiarze do 25 dni (60 dni - 21 dni - 4 dni - 10 dni).
|