Ojciec pracownika jest osobą schorowaną i często potrzebuje opieki, którą na co dzień sprawuje siostra pracownika. Ostatnio ZUS odmówił jej zasiłku opiekuńczego na chorego ojca, uzasadniając to wykorzystaniem w bieżącym roku limitu 14 dni, w których opiekowała się nie tylko chorym ojcem, ale również mężem. Czy w razie ewentualnej opieki sprawowanej przez pracownika będzie on mógł ubiegać się o ten zasiłek? Nadmieniamy, że pracownik mieszka w innej miejscowości niż jego ojciec.
Jeśli pracownik spełni warunki niezbędne do nabycia prawa do zasiłku opiekuńczego, to tak, z tym że w zmniejszonym limicie, co wyjaśniamy poniżej.
Prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym, które zostały zwolnione od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki m.in. nad innym chorym członkiem rodziny (art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy zasiłkowej). Do członków rodziny ustawa zasiłkowa zalicza małżonka, rodziców, rodzica dziecka, ojczyma, macochę, teściów, dziadków, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku powyżej 14 lat - jeżeli w okresie sprawowania opieki pozostają z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie domowym. Jak wyjaśnia ZUS w komentarzu do ustawy zasiłkowej, warunek pozostawania we wspólnym gospodarstwie domowym z chorym członkiem rodziny, uważa się za spełniony także wówczas, gdy ubezpieczony pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym tylko przez okres choroby.
Ponadto dla nabycia prawa do tego zasiłku wymagane jest, aby w czasie sprawowania opieki poza ubezpieczonym nie było innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym mogących zapewnić opiekę choremu (art. 34 ustawy zasiłkowej).
Zasiłek opiekuńczy przysługuje w ciągu roku kalendarzowego przez ściśle określony czas. Z tytułu opieki nad chorym członkiem rodziny świadczenie to wypłaca się przez okres nie dłuższy niż 14 dni w ciągu roku kalendarzowego (art. 33 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej). Te dni są także uwzględniane w limitach opieki przewidzianej nad dziećmi (w tym niepełnosprawnymi), tj. odpowiednio w 60 dniach i 30 dniach, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 1 i 1a ustawy zasiłkowej.
| Ważne: Limity opieki w roku kalendarzowym stosuje się niezależnie od liczby osób uprawnionych do zasiłku opiekuńczego i wymagających opieki. |
Dodajmy, że o zasadności sprawowania osobistej opieki nad osobą chorą decyduje lekarz leczący, wystawiając zaświadczenie lekarskie.
W sytuacji opisanej w pytaniu, siostra pracownika w 2022 r. korzystała już z 14 dni zasiłku opiekuńczego z tytułu sprawowania opieki nad innym chorym członkiem rodziny (ojcem i mężem). Ponieważ wykorzystała pełny 14-dniowy limit zasiłku opiekuńczego przewidziany na ten rok, ZUS odmówił jej prawa do tego świadczenia za kolejny okres sprawowania opieki nad chorym ojcem.
Uprawnienie pracownika do zasiłku opiekuńczego należy rozpatrywać oddzielnie. Jeśli w bieżącym roku nie sprawował on opieki nad innym chorym członkiem rodziny (np. nad chorym dzieckiem w wieku powyżej 14 lat), to będzie mu przysługiwał zasiłek opiekuńczy. Przy czym w limicie 14 dni należy uwzględnić dni opieki nad ojcem sprawowanej przez siostrę pracownika (jej mąż nie należy bowiem do członków rodziny pracownika wymienionych w art. 32 ust. 2 ustawy zasiłkowej). Ponieważ siostra pracownika otrzymała zasiłek opiekuńczy także za kilka dni opieki nad chorym ojcem, limit przysługujący pracownikowi zostanie pomniejszony o te wykorzystane przez nią dni.
Zwracamy uwagę! Dokumentem niezbędnym do przyznania i wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, oprócz zaświadczenia lekarskiego ZUS ZLA, jest wniosek Z-15B. Pracownik podaje w nim wszystkie okoliczności istotne dla celów ustalenia prawa do zasiłku opiekuńczego, m.in. czy w czasie sprawowania opieki był obecny inny domownik mogący zaopiekować się chorym, czy pracownik na czas opieki pozostawał we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą wymagającą tej opieki, czy z zasiłku opiekuńczego w danym roku kalendarzowym korzystał już jego małżonek bądź inny członek rodziny.
 |
Wniosek Z-15B dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl. |
| Przykład |
Pracownik wystąpił z wnioskiem Z-15B o zasiłek opiekuńczy z powodu sprawowania opieki nad chorym ojcem w okresie od 4 do 17 kwietnia 2022 r. (14 dni), co zostało także potwierdzone zwolnieniem lekarskim ZUS ZLA. W 2022 r. w okresie od 16 do 29 marca (14 dni) z zasiłku opiekuńczego korzystała jego siostra, opiekując się chorym mężem.
Pracodawca wypłacił pracownikowi zasiłek opiekuńczy za cały okres opieki. Mąż siostry, czyli szwagier pracownika, nie należy do wspólnego kręgu rodziny pracownika i siostry, zatem okres pobierania przez nią zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad chorym mężem nie podlega wliczeniu do limitu 14 dni w roku kalendarzowym przysługującego pracownikowi.
| Przykład |
Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu, z tym że siostra pracownika w 2022 r. korzystała z zasiłku opiekuńczego łącznie przez 8 dni, w tym od 3 do 5 stycznia (3 dni) z tytułu opieki nad chorym ojcem, a od 14 do 18 marca (5 dni) z tytułu opieki nad chorym mężem. Liczbę dni pobierania przez siostrę w bieżącym roku zasiłku opiekuńczego z powodu sprawowania opieki nad chorym ojcem pracownik wskazał we wniosku Z-15B.
Pracownik jest uprawniony do zasiłku opiekuńczego z tytułu opieki nad chorym ojcem tylko za 11 dni (14 dni - 3 dni), gdyż do przysługującego mu limitu 14 dni w roku kalendarzowym wliczono 3 dni opieki nad ojcem wykorzystywanych przez siostrę.
| ||||||||||||
|
||||||||||||
